နိဗၺာန္အေၾကာင္း

“ … နိဗၺာန္၏ တည္ရာအရပ္ မရွိ။ ဒီစကားက သိပ္ေကာင္းတယ္။ အခု ေျပာၾကတာက နိဗၺာန္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္တယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ နိဗၺာန္ရတယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။

ေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားထဲမွာ ဘာပါေနသလဲဆိုေတာ့ နိဗၺာန္ဟာ ေရာက္စရာေနရာတစ္ခု, ဘံုတစ္ခု, ဌာနတစ္ခုလုိ႔ စိတ္က ထင္,ထင္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဲသလိုခ်ည္း ထင္တတ္ၾကတယ္။

ဒီေနရာမွာ မိလိႏၵမင္းႀကီးက ေမးတယ္။ နိဗၺာန္ရဲ႕တည္ရာ အရပ္ ရွိပါသလားတဲ့။ မရွိဘူးလို႔ ရွင္နာဂသိန္က ေျဖတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔ နိဗၺာန္ဟာ အေရွ႕မွာ ရွိတယ္၊ အေနာက္မွာ ရွိတယ္၊ ေတာင္မွာ ရွိတယ္၊ ေျမာက္မွာ ရွိတယ္၊ အထက္မွာ ရွိတယ္၊ ေအာက္မွာ ရွိတယ္ … ဘယ္လိုမွ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ဘယ္ေနရာ နိဗၺာန္ရွိတယ္ဆိုတာ ေျပာလို႔ မရဘူး။

ကိေလသာခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းသေဘာကို ဘယ္ေနရာမွာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ၫႊန္ၾကားလို႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တည္ရာအရပ္ရယ္လို႔ မရွိဘူး။

ဒါေၾကာင့္မို႔ နိဗၺာန္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ ဘံုတစ္ခုအေနမ်ိဳး မျမင္မိေစနဲ႔။ ေရာက္စရာဌာနတစ္ခုအေနနဲ႔ မျမင္မိေစနဲ႔။ အဲဒါ အေရးႀကီးတယ္။ နိဗၺာန္ဟာ သေဘာတရားတစ္ခုပဲ။”

(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)

+++++

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာပို႔ခ်ခ်က္သင္တန္း၊ အပတ္စဥ္ (၄၂) နိဗၺာန္အေၾကာင္းပို႔ခ်ခ်က္ကို နာယူ သင္ယူၾကရ၏။

သင္တန္းတြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းသို႔ ေခတၱေရာက္ရွိေနေသာ ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ အရွင္ဝိရိယ (ေတာင္စြန္း)က နိဗၺာန္အေၾကာင္း နာရီဝက္ခန္႔ ေဟာၾကား ပို႔ခ်ေပး၏။

ေဒးဒရဲေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေပါင္းျမက္မ်ား ရွင္းလင္းၿပီး၍ ေပၚလာေသာ ေျမကြက္ဥပမာ၊ ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး၏ ကိုယ္တိုင္ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၿပီးမွ ႏွစ္ဦး ျပန္ဆံု၍ ရွင္းရမည့္တရား ဥပမာမ်ားျဖင့္ ကိေလသာရွင္းမွ ေပၚလာေသာ တရား၊ ရွင္းႏိုင္သူ၏ သႏၲာန္တြင္ ေပၚသည့္ လြတ္ေျမာက္မႈ သေဘာ၊ ပစၥတၱံ ေဝဒိတေဗၺာ ဝိညဴဟိ – သစၥာေလးပါး သိျမင္၍ အရိယာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ၿပီးေသာ သူေတာ္ေကာင္းႀကီးတို႔သာ ကိုယ္စီကုိယ္င သိႏိုင္ ခံစားႏိုင္သည္ဟူေသာ တရားေတာ္ျမတ္၏ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္အညီ သိႏိုင္သည့္ သေဘာျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပ ေဟာေျပာသြား၏။

+++++

နိဗၺာန္

နိဗၺာန = နိ + ဝါန

နိ = ထြက္ေျမာက္

ဝါန = တဏွာ

ဝါနဟု ဆိုအပ္ေသာ တဏွာမွ ထြက္ေျမာက္တတ္ေသာေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဟု ေခၚသည္။

ထြက္ေျမာက္ဟူသည္ အာ႐ုံျပဳ မခံရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။

နိဗၺာန္သည္ မဂ္ဉာဏ္ ၄-ပါးျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ျပဳထိုက္ေသာ တရားျဖစ္သည္။

မဂ္ဖိုလ္တို႔၏ အာ႐ုံျဖစ္သည္။

နိဗၺာန္ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေဟာၾကားထားခ်က္မ်ားမွ ထင္ရွား အေတြ႕ရမ်ားသည့္ အခ်က္မ်ားမွာ –

နိဗၺာန္ဟူသည္

(၁) တဏွာ၏ အႂကြင္းမဲ့ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (တဏွာယ အေသသ ဝိရာဂနိေရာဓ) ျဖစ္၏။

မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက တဏွာ၏ အႂကြင္းမဲ့ ကုန္ျခင္း ခ်ဳပ္ျခင္းဆိုသည္ကို ပိုၿပီး ႏွစ္သက္၏။

ဓမၼစၾကာတြင္ … ေယ တႆာေယဝ တဏွာယ အေသသဝိရာဂနိေရာေဓာ စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မုတၱိ

အနာလေယာ … ဆိုၿပီး အထပ္ထပ္ ေဟာ၏။

‘အနာလေယာ’၊ ‘စာေဂါ’၊ ‘ပဋိနိႆေဂၢါ’ စသည့္ပုဒ္မ်ား၏ အနက္အဓိပၸာယ္မွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု

သိပ္မကြာလွေပ။

(၂) တဏွာကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (တဏွကၡယ) ျဖစ္၏။

တဏွကၡယဟု ပါဠိပုဒ္ျဖင့္ ေဟာျခင္းလည္း ရွိ၏။ အဓိပၸာယ္အတူတူပင္ ျဖစ္၏။

(၃) ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္း/ကုန္ျခင္း (ရာဂကၡယ၊ ေဒါသကၡယ၊ ေမာဟကၡယ) ျဖစ္၏။

ကိေလသာတို႔ ကုန္ရာကုန္ေၾကာင္းကို ဆို၏။ ပါဠိေတာ္တို႔တြင္ ရာဂကၡယသည္ နိဗၺာန္၊

ေဒါသကၡယသည္ နိဗၺာန္၊ ေမာဟကၡယသည္ နိဗၺာန္ဟု ေဟာထားခ်က္မ်ား ရွိ၏။

(၄) ဘဝခ်ဳပ္ရာခ်ဳပ္ေၾကာင္း/ခ်ဳပ္ျခင္း (ဘဝနိေရာဓ) ျဖစ္၏။

ဘဝမရွိေတာ့ျခင္း၊ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေတာ့ျခင္း ခ်ဳပ္ျခင္းကိုလည္း နိဗၺာန္ဟု ေခၚ၏။

(၅) ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာခ်ဳပ္ေၾကာင္း/ခ်ဳပ္ျခင္း (ဒုကၡနိေရာဓ) ျဖစ္၏။

အမွန္ ၄-ပါးတြင္ တတိယသစၥာကို ဒုကၡနိေရာဓဟု ေခၚ၏။

ဒုကၡကုန္ရာ ေနရာတစ္မ်ိဳးသေဘာ … စသည္ ဥပမာအမ်ိဳးမ်ိဳး တင္စား ေျပာေနျခင္းသာ ျဖစ္ၿပီး

နိဗၺာန္သည္ ေနရာ ဘံု ဌာနတစ္ခု မဟုတ္ေပ။

ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ သို႔မဟုတ္ ကိေလသာတို႔ ကုန္ၿငိမ္းသည့္ သေဘာသာ ျဖစ္၏။

(၆) မည္သည့္အေၾကာင္းကမွ် မျပဳလုပ္အပ္ေသာ တရား (အသခၤတ) ျဖစ္၏။

ကံ, စိတ္, ဥတု, အာဟာရ ဟူေသာ အေၾကာင္းတရား ၄-ပါးက ႐ုပ္ကို ျပဳျပင္သကဲ့သို႔ နိဗၺာန္မွာ

ျပဳလုပ္အပ္ေသာ အေၾကာင္းတရား မရွိ။

နိဗၺာန္သည္ တရားအားထုတ္ျခင္း၏ အက်ိဳး မဟုတ္။ မဂ္ဉာဏ္၏ အက်ိဳး မဟုတ္။

အာ႐ုံကို အေၾကာင္းဆိုေသာ အေနျဖင့္ (ပါဠိလို ပစၥယသဒၵါအေနျဖင့္ သံုး၏။) ေျပာလွ်င္မူ နိဗၺာန္သည္

အေၾကာင္းထဲ ပါႏိုင္၏။

အထူးသျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ အက်ိဳး မဟုတ္။

သူ႔အလိုလို သူ႔ဟာသူ ထင္ရွားရွိေနေသာ တရားသာ ျဖစ္သည္။

(၇) ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း/လြတ္ေျမာက္ျခင္း (မုတၱိ၊ ဝိမုတၱိ) ျဖစ္၏။

ကိေလသာမွ လြတ္ျခင္း၊ ကိေလသာအာ႐ုံနယ္ပယ္ အျပင္ဘက္ေရာက္ျခင္း ျဖစ္၏။

မုတၱိဟုလည္း သံုး၏။ ဝိမုတၱိဟုလည္း သံုး၏။

(၈) ကၽြန္းသဖြယ္ျဖစ္ေသာ တရား (ဒီပ) ျဖစ္၏။

သမုဒၵရာ ပင္လယ္ထဲ ေမ်ာေန ဒုကၡေရာက္ေနသူအတြက္ ကၽြန္းကို မွီခိုၿပီး အသက္ရွင္ရသကဲ့သို႔

သံသရာထဲ ေမ်ာေနသူတို႔အတြက္ နိဗၺာန္ကို ကၽြန္းသဖြယ္ တင္စားျခင္း ျဖစ္၏။

(၉) လဲေလ်ာင္းရာျဖစ္ေသာ တရား (တာဏ) ျဖစ္၏။

အားကိုးရာအျဖစ္ကို ဆိုလို၏။

(၁၀) ပုန္းေအာင္းရာျဖစ္ေသာ တရား (ေလဏ) ျဖစ္၏။

နိဗၺာန္ဟူေသာ ပုန္းေအာင္းရာကို ရလွ်င္ သံသရာေဘးဒုကၡမွ လြတ္ျခင္းကို ဆို၏။

(၁၁) မွီခိုရာျဖစ္ေသာ တရား (ပရာယဏ) ျဖစ္၏။

နိဗၺာန္ကို တကယ္ေတြ႕မွ၊ နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳႏိုင္ေသာ စိတ္မ်ား မိမိသႏၲာန္မွာ ျဖစ္မွ အပါယ္ေဘး

သံသရာေဘးဒုကၡတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ အားထားမွီခိုရာအစစ္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆို၏။

(၁၂) အမွန္တရား (သစၥ) ျဖစ္၏။

နိဗၺာန္ကို သစၥာတရားဟုလည္း ေခၚ၏။

အမွန္တရား ၄-မ်ိဳးျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲေၾကာင္းအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာ

နိဗၺာန္အမွန္တရား၊ ဆင္းရဲခ်ဳပ္ရာေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အက်င့္အမွန္တရားမွ အမွန္တရား တစ္ခု

ျဖစ္၏။

(၁၃) ခ်မ္းသာျခင္းတရား (သုခ) ျဖစ္၏။

နိဗၺာနံ ပရမံ သုခံ – နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာဟု ဓမၼပဒတြင္ ေဟာထား၏။

(၁၄) ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းတရား (သႏၲိ) ျဖစ္၏။

ခံစားမႈမပါေသာ ၿငိမ္းေအးျခင္း ျဖစ္၏။

(၁၅) မြန္ျမတ္ေသာတရား (ပဏီတ) ျဖစ္၏။

(၁၆) ၿမဲေသာတရား (ဓုဝ) ျဖစ္၏။

တရားေတြထဲမွာ ၿမဲသည္ဟူ၍ နိဗၺာန္သာ ရွိ၏။

(၁၇) မေသရာတရား (အမတ) ျဖစ္၏။

ဥပါဒ္-အျဖစ္မရွိ၍ ဘင္မရွိ။ ေသျခင္းကင္းေသာ တရား ျဖစ္၏။

(၁၈) မိမိထက္သာေသာတရား မရွိေသာ တရား (အႏုတၱရ) ျဖစ္၏။

အျမတ္ဆံုးတရားဟု ဆို၏။

(၁၉) နက္နဲေသာ တရား (ဂမၻီရ) ျဖစ္၏။

နိဗၺာန္ကို အမွန္းအဆျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ဘဲ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ တကယ္ရမွ ျမင္ႏိုင္သျဖင့္ နက္နဲေသာ

တရားဟု ဆုိ၏။

(၂၀) ျမင္ႏိုင္ခဲေသာ တရား (ဒုဒၵသ) ျဖစ္၏။

နက္နဲလွ်င္ ျမင္ႏိုင္ခဲေတာ့၏။

(၂၁) သိမ္ေမြ႕ေသာတရား (အဏု၊ သုခုမ) ျဖစ္၏။

ပါဠိလို အဏုဟုလည္း ေခၚ၏။ သုခုမဟုလည္း ေခၚ၏။

သိမ္ေမြ႕သျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ခဲ၏။ နက္နဲသျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ခဲ၏။

နိဗၺာန္ကို ေဟာထားေသာ တျခား အခ်က္အလက္တို႔ မ်ားစြာ ရွိေသး၏။

နိဗၺာန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိလိႏၵပဥႇာမွာ ရွင္နာဂသိန္ႏွင့္ မိလိႏၵမင္းႀကီး အေမးအေျဖကို ေလ့လာ ဖတ္႐ႈ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္း၏။

ခ်ဳပ္ျခင္းသည္ နိဗၺာန္ မည္၏။

အလံုးစံုေသာ သူတို႔သည္ နိဗၺာန္ကို မရကုန္။ ေကာင္းစြာ က်င့္၍ သစၥာေလးပါးကို သိသူသာ နိဗၺာန္ကို ရႏိုင္သည္။

နိဗၺာန္ကို မရသူသည္လည္း နိဗၺာန္သည္ ခ်မ္းသာသည္ဟု သိႏိုင္သည္။

နိဗၺာန္ကို အဆင္းသ႑ာန္၊ ဝင္းဝင္းလက္လက္ႀကီး၊ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးသဖြယ္ ေျပာျခင္းမွာ တင္စားေျပာဆိုမႈမ်ားသာ ျဖစ္သည္။

နိဗၺာန္သည္ အဆင္းသ႑ာန္ အ႐ြယ္ အတိုင္းအရွည္ ဘာမွ မရွိ။

ပစၥဳပၸန္၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္လည္း မဟုတ္။ ကာလသံုးပါးမွ အလြတ္ ျဖစ္၏။

႐ုပ္နာမ္က အျဖစ္တရား ျဖစ္ၿပီး၊ နိဗၺာန္က အရွိတရားသက္သက္ ျဖစ္၏။

ပညတ္စကားလံုးမ်ားျဖင့္ နိဗၺာန္ကို တိတိက်က် ေဖာ္ျပရန္ ခဲယဥ္း၏။

+++++

နိဗၺာန္ ၂-မ်ိဳး

(၁) သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္

ေသသ = ကိေလသာတို႔မွ ႂကြင္းက်န္ရစ္ေသာ

ဥပါဒိ = ဝိပါက္နာမ္ခႏၶာ၊ ကမၼဇ႐ုပ္ခႏၶာ

သ = ရွိသည္

ဝိပါက္ နာမကၡႏၶာ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ မခ်ဳပ္ေသးခင္ (ပရိနိဗၺာန္ မစံခင္) အာ႐ုံျပဳအပ္ေသာ နိဗၺာန္။

(၂) အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္

န + ဥပါဒိေသသ

ဝိပါက္ နာမကၡႏၶာ ကမၼဇ႐ုပ္တို႔ ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ (ပရိနိဗၺာန္စံသည့္အခါ) ရအပ္ေသာ နိဗၺာန္။

+++++

နိဗၺာန္ ၃-မ်ိဳး

(၁) သုညတနိဗၺာန္

ရာဂ ေဒါသ ေမာဟႏွင့္တကြ ႐ုပ္နာမ္အားလံုး ကင္းဆိတ္ေသာ နိဗၺာန္။

(၂) အနိမိတၱနိဗၺာန္

ပံုသ႑ာန္ မရွိေသာ နိဗၺာန္၊ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟႏွင့္တကြ ႐ုပ္နာမ္အားလံုးဟူေသာ နိမိတ္အမွတ္အသား မရွိေသာ နိဗၺာန္။

(၃) အပၸဏိဟိတနိဗၺာန္

ရာဂ ေဒါသ ေမာဟဟူေသာ ေတာင့္တျခင္း မရွိေသာ နိဗၺာန္။

+++++

အမွန္အားျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ တစ္မ်ိဳးတည္းသာ ျဖစ္၏။

မေသခင္ ေတြ႕ၾကံဳရေသာ နိဗၺာန္၊ ေသၿပီး နိဗၺာန္ စသည္ ၂-မ်ိဳး၊ ၃-မ်ိဳးဆိုျခင္းမွာ ဥပစာႏွင့္ တင္စား ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္၏။

စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ = ပရမတၳတရား ၄-ပါးတြင္ နိဗၺာန္သည္ နာမ္ဟု အမည္ရေသာ တရားတြင္ ပါေသာ္လည္း သီးျခား ပရမတၳတရား ျဖစ္၏။ စိတ္, ေစတသိက္ ကဲ့သို႔ နာမ္ မဟုတ္။

နိဗၺာန္ကို အာ႐ုံျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္သာ နာမ္ဟု ဆို၏။

+++++

အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေသာ္ ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔တရားပြဲအျဖစ္ ဓမၼေဘရီဆရာေတာ္ အရွင္ဝိရိယ (ေတာင္စြန္း)က “အရိပ္သံုးပါးတရားေတာ္” ကို ဓမၼဒါနျပဳ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္၏။

Leave a Reply