ပထဝီကသိုဏ္း၏ အစြမ္းသတၱိ အက်ိဳးမ်ားမွာ တစ္ေယာက္တည္းကေန အမ်ားျဖစ္ေအာင္ ဖန္ဆင္းျခင္း၊ အမ်ားကေန တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္ဆင္းျခင္း၊ ေကာင္းကင္ေပၚ၌ ေျမႀကီး, ေရထဲ၌ ေျမႀကီး ဖန္ဆင္းၿပီး သြား,ထိုင္,ရပ္ႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ပြားမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။

အာေပါကသိုဏ္းဝင္စားၿပီး ေျမတြင္ လွ်ိဳးဝင္ႏိုင္ျခင္း၊ မိုးဖန္ဆင္းႏိုင္ျခင္း၊ ျမစ္ႀကီးဖန္ဆင္းႏိုင္ျခင္း၊ သမုဒၵရာဖန္ဆင္းႏိုင္ျခင္း၊ ေျမႀကီး, ေတာင္, ျပာသာဒ္တို႔ကို လႈပ္ရွားေစႏိုင္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။

ေတေဇာကသိုဏ္းဝင္စားၿပီး မီးက်ည္းမိုး႐ြာေအာင္ အလွ်ံအခိုးမ်ား ျဖစ္ေပၚေအာင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ တစ္ဖက္သား၏ တန္ခိုးကို ခ်ိဳးႏွိမ္ႏိုင္၏။ ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည္အနက္ ေလာင္ေစခ်င္ေသာ ပစၥည္းကို မီးေလာင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။ ဒိဗၺစကၡဳအဘိညာဏ္အတြက္ အလင္းေရာင္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ ေသၿပီး က်န္ရစ္ေသာ ႐ုပ္အေလာင္းကို အလိုလို မီးေလာင္ေစႏိုင္၏။ အမိုက္တိုက္ကို ပယ္ႏိုင္၏။

ဝါေယာကသိုဏ္း၏ အစြမ္းျဖင့္ ေလတိုက္ေအာင္၊ မုန္တိုင္းျဖစ္ေအာင္၊ လိုရာေရာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္၏။

နီလကသိုဏ္းျဖင့္ အမိႈက္ေမွာင္ႀကီးကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ အားေကာင္းေသာ စ်ာန္မ်ားကိုလည္း ရေစႏိုင္၏။

ပီတကသိုဏ္းျဖင့္ အဝါေရာင္, ေ႐ႊေရာင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ အားေကာင္းေသာ အထက္စ်ာန္မ်ားကိုလည္း ရေစႏိုင္၏။

ေလာဟိတကသိုဏ္းဝင္စားၿပီး အနီေရာင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ အားေကာင္းေသာ အထက္စ်ာန္မ်ားကိုလည္း ရေစႏိုင္၏။

ၾသဒါတကသိုဏ္းျဖင့္ အျဖဴေရာင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ အိပ္ခ်င္မႈကို, အေမွာင္ ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏။ ဒိဗၺစကၡဳ ႐ႈရန္ အလင္းေရာင္ ျဖစ္ေ၏။

အာေလာကကသိုဏ္းမွာ ၾသဒါတႏွင့္ ဆင္၏။ အေရာင္အဆင္း ဖန္ဆင္းႏိုင္၏။ ဒိဗၺစကၡဳအတြက္ အလင္းေရာင္ ျဖစ္ေစ၏။

အာကာသကသိုဏ္းျဖင့္ ေျမႀကီးထဲလွ်ိဳးၿပီး စႀကၤန္ေလွ်ာက္ႏိုင္၏။ အာကာသထဲ, ေရထဲ ေနရာဖန္ဆင္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္၏။ နံရံထဲ ေနရာကြက္လပ္ဖန္ဆင္းၿပီး ျဖတ္သြားႏိုင္၏။

ဤကား ကသိုဏ္း ၁၀-ပါး၏ အစြမ္းသတၱိမ်ား ျဖစ္၏။

+++++

ကာယဂတာသတိမွာ ဆံပင္စေသာ ၃၂-ပါးေသာ ေကာ႒ာသကို အဆင္းအားျဖင့္ ႐ြံဖြယ္၊ အန႔ံအားျဖင့္ ႐ြံဖြယ္၊ သ႑ာန္အားျဖင့္ ႐ြံဖြယ္ဟု အမ်ိဳးမ်ိဳး ႐ြံဖြယ္ ျမင္ေအာင္ ႐ႈမွတ္ျခင္း ျဖစ္၏။

၃၂-ေကာ႒ာသကို အုပ္စုမ်ား ခြဲထား၏။

စာ၌ လာရွိသည္မွာ ဤ ၃၂-ေကာ႒ာသကို ပထမ ပါးစပ္ျဖင့္(ႏႈတ္ျဖင့္) ႐ြတ္ဆိုရ၏။
ထိုေနာက္ စိတ္ျဖင့္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။
ထိုေနာက္ အဆင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အန႔ံအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သ႑ာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း ႐ြံဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ႐ႈရ၏။

ပထမ ၅-ရက္၌ အႏုလံုအားျဖင့္ “ေကသာ၊ ေလာမာ၊ နခါ၊ ဒႏၲာ၊ တေစာ”ဟု မျပတ္ ႐ြတ္ရ၏။

ဒုတိယ ၅-ရက္၌ ပဋိလံုအားျဖင့္ “တေစာ၊ ဒႏၲာ၊ နခါ၊ ေလာမာ၊ ေကသာ”ဟု မျပတ္ ႐ြတ္ရ၏။

ေနာက္ ၅-ရက္၌ အႏုလံုပဋိလံုအားျဖင့္ “ေကသာ၊ ေလာမာ၊ နခါ၊ ဒႏၲာ၊ တေစာ၊ တေစာ၊ ဒႏၲာ၊ နခါ၊ ေလာမာ၊ ေကသာ”ဟု မျပတ္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ပထမအုပ္စုအတြက္ ၁၅-ရက္ ၾကာ၏။

ထိုေနာက္ ဝကၠပၪၥကအတြက္ အႏုလံု၊ ပဋိလံု၊ အႏုလံုပဋိလံု ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။
ထိုေနာက္ တစပၪၥကႏွင့္ ဝကၠပၪၥက ၂-ခုေပါင္း “ေကသာ၊ ေလာမာ၊ နခါ၊ ဒႏၲာ၊ တေစာ၊ မံသံ၊ ႏွာ႐ုံ၊ အ႒ိ၊ အ႒ိမိၪၨံ၊ ဝကၠံ” ၁၀-ပါးကို အႏုလံု၊ ပဋိလံု၊ အႏုလံုပဋိလံု ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ထိုေနာက္ ပပၹါသာပၪၥကကို ၁၅-ရက္၊
တစပၪၥက၊ ဝကၠပၪၥက၊ ပပၹါသာပၪၥက ၃-ခုေပါင္း ၁၅-ပါးကို ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ထိုေနာက္ မတၳလုဂႍပၪၥကကို ၁၅-ရက္၊
တစပၪၥက၊ ဝကၠပၪၥက၊ ပပၹါသာပၪၥက၊ မတၳလုဂႍပၪၥက ၄-ခုေပါင္း ၂၀-ပါးကို ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ထိုေနာက္ ေမဒဆကၠကို ၁၅-ရက္၊
တစပၪၥက၊ ဝကၠပၪၥက၊ ပပၹါသာပၪၥက၊ မတၳလုဂႍပၪၥက၊ ေမဒဆကၠ ၅-ခုေပါင္း ၂၆-ပါးကို ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ထိုေနာက္ မုတၱဆကၠကို ၁၅-ရက္၊
တစပၪၥက၊ ဝကၠပၪၥက၊ ပပၹါသာပၪၥက၊ မတၳလုဂႍပၪၥက၊ ေမဒဆကၠ၊ မုတၱဆကၠ ၆-ခုေပါင္း ၃၂-ပါးကို ၁၅-ရက္ ႐ြတ္ဆိုရ၏။

ဤသို႔ ႏႈတ္အားျဖင့္ ၅-လခြဲ ႐ြတ္ဆိုရေၾကာင္း သေမၼာအ႒ကထာ၌ ျပဆိုထား၏။
ထိုေနာက္ ဤနည္းအတိုင္း စိတ္ႏွင့္ ႐ြတ္ဆိုရျပန္၏။
ၿပီးမွ အဆင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အနံ႔အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သ႑ာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အရပ္ေဒသအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ တည္ရာဌာနအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အပိုင္းအျခားအားျဖင့္လည္းေကာင္း ႐ြံဖြယ္ကို ႐ႈရ၏။

+++++

ဝိပႆနာကမၼ႒ာန္း၌ ဝိသုဒၶိ ၇-ပါး၊ လကၡဏာ ၃-ပါး၊ အႏုပႆနာ ၃-ပါး၊ ဉာဏ္ ၁၀-ပါး၊ ဝိေမာကၡ ၃-ပါး၊ ဝိေမာကၡမုခ ၃-ပါးဟု လာရွိ၏။

ဝိပႆနာအားထုတ္ရာတြင္ ဝိသုဒၶိ ၇-ပါး အစဥ္အတိုင္း သြားရ၏။

ဝိသုဒၶိ ၇-ပါးမွာ သီလဝိသုဒၶိ၊ စိတၱဝိသုဒၶိ၊ ဒိ႒ိဝိသုဒၶိ၊ ကခၤါဝိတရဏဝိသုဒၶိ၊ မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆနဝိသုဒၶိ၊ ပဋိပဒါဉာဏဒႆနဝိသုဒၶိ၊ ဉာဏဒႆနဝိသုဒၶိ ဟူ၍ ျဖစ္၏။

သီလဝိသုဒၶိဆိုသည္မွာ သီလစင္ၾကယ္ျခင္း ျဖစ္၏။
ရဟန္းတို႔၌ စတုပါရိသုဒၶိသီလ၊ လူတို႔၌ ၅-ပါး, ၈-ပါး, ၁၀-ပါး သီလ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေစာင့္ထိန္းရ၏။

စိတၱဝိသုဒၶိမွာ စိတ္၏ စင္ၾကယ္မႈကို ဆို၏။
စိတ္၏ စင္ၾကယ္မႈ ဆိုသည္မွာလည္း ဥပစာရသမာဓိ(ကသိုဏ္းနိမိတ္ စိတ္ထဲ ျမင္လာခ်ိန္)၊ အပၸနာသမာဓိ(စ်ာန္သမာဓိ)ျဖစ္ျခင္းကို ေခၚ၏။

ဝိပႆနာယာနိကျဖင့္ တရားအားထုတ္သူတို႔အတြက္ ခဏိကသမာဓိသည္ ဥပစာရသမာဓိႏွင့္ အလားတူ၏။
ဥပစာရသမာဓိသည္ နီဝရဏတို႔၏ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားမႈကို ခံႏိုင္ရည္ ရွိ၏။ ခိုင္ၿမဲ၏။ ထို႔အတူ ဝိပႆနာခဏိကသမာဓိသည္လည္း ခိုင္ၿမဲ၏။ ထိုကဲ့သို႔ ဝိပႆနာခဏိကသမာဓိျဖစ္က ဝိပႆနာမွာ စိတၱဝိသုဒၶိျဖစ္ၿပီဟု ဆိုရ၏။

မွားေသာ အယူမ်ား၏ စင္ၾကယ္ျခင္းကို ဒိ႒ိဝိသုဒၶိဟု ေခၚ၏။

မွားေသာအယူဆိုသည္မွာ အတၱရွိသည္ဟု ယူျခင္းမ်ိဳး၊ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ ငါသူတပါး ေယာက်္ားမိန္းမရွိသည္ဟု ယူျခင္းမ်ိဳး၊ ၿမဲသည္ဟု ယူျခင္းမ်ိဳး စသည္ ျဖစ္၏။

ပရမတၳတရားတို႔ကို လကၡဏာ၊ ရသ၊ ပစၥဳပ႒ာန္၊ ပဒ႒ာန္တုိ႔အားျဖင့္ သိရ၏။

လကၡဏာ = အမွတ္အသား
ရသ = ျပဳလုပ္ေသာကိစၥ၊ အေၾကာင္းစံုညီ၍ ျဖစ္ပံု
ပစၥဳပ႒ာန္ = ဉာဏ္ထဲေပၚလာေသာ အျခင္းအရာ
ပဒ႒ာန္ = နီးစြာေသာ အေၾကာင္း

သမာဓိအရွိန္ရလာၿပီး စိတၱဝိသုဒၶိျဖစ္လာၿပီးေနာက္ မွတ္စရာ အာ႐ုံမ်ားကို ႐ႈမွတ္ ႐ႈမွတ္ေသာအခါ အမွတ္ခံအာ႐ုံ၏ သေဘာတရား၊ လကၡဏာ သို႔မဟုတ္ ရသ သို႔မဟုတ္ ပစၥဳပ႒ာန္ကို အလိုလို ျမင္လာ သိလာ၏။

မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လွ်ပ္စီးလက္ေသာအခါကို ျမင္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ဥပမာေပး၏။
လွ်ပ္စီး၏ လကၡဏာ=လင္းသြားျခင္း၊ ရသ=အေမွာင္ေဖ်ာက္ျခင္း၊ ပစၥဳပ႒ာန္=ေျဖာင့္ေျဖာင့္ သို႔မဟုတ္ ေကာက္ေကာက္ ျမင္လိုက္ရေသာ ပုံသ႑ာန္ အျခင္းအရာ စသည္ကို ေမးျမန္းလွ်င္ သိခ်င္မွ သိမည္ျဖစ္ၿပီး၊ လွ်ပ္စီးလက္ျခင္းကိုသာ သိမည္ ျဖစ္၏။
ထို႔အတူ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ပ်က္ေသာ အခိုက္အတန္႔၊ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ သေဘာတရားကို ျမင္သိ၏။

ဤဒိ႒ိဝိသုဒၶိ၌ နာမ႐ူပပရိေစၧဒဉာဏ္ ျဖစ္၏။

ေနာက္ဘဝက ျဖစ္ဖူးသလား၊ ေရွ႕ဘဝေကာ ျဖစ္ဦးမွာလား .. စသည့္ ယံုမွားမႈ ၁၆-မ်ိဳး ကင္းေသာအျဖစ္ျဖင့္ စင္ၾကယ္ျခင္းကို ကခၤါဝိတရဏဝိသုဒၶိဟု ေခၚ၏။

႐ုပ္နာမ္တို႔ကို ခြဲျခား ျမင္လာၿပီးေနာက္ ႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ျခင္းအေၾကာင္းကိုပါ ျမင္လာ၏။ ျမင္စရာအာ႐ုံ၊ မ်က္စိ စသည္ေၾကာင့္ ျမင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိလာ၏။ မွတ္စရာအာ႐ုံ ရွိ၍ မွတ္သိေသာ စိတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိလာ၏။ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္သြယ္မႈကို သိျမင္လာ၏။ “ငါ .. ဒီဘဝမွာ ရွိေနျခင္းသည္ ေနာက္က အေၾကာင္းတစ္ခု ရွိခဲ့၍သာ ျဖစ္၏။ မဂ္ဖိုလ္မရေသးသမွ် ဘဝမ်ားစြာ ဆက္ေနရဦးမည္”ဟု အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္ၿပီး ျမင္လာ၏။ ယံုမွားမႈတို႔ ကင္းကုန္၏။

ကခၤါဝိတရဏဝိသုဒၶိသို႔ ေရာက္က ေသာတာပန္အငယ္စား (စူဠေသာတာပန္)ဟု ေခၚ၏။
ကခၤါဝိတရဏဝိသုဒၶိအဆင့္သို႔ ေရာက္ၿပီး ထိုအဆင့္မွ ျပန္မေလ်ာက်ဘဲ တရားအားထုတ္ၿမဲ တရားအားထုတ္ၿပီး ေသလွ်င္ အပါယ္သို႔မက် ဂတိၿမဲ၏ ဆို၏။

ဤကခၤါဝိတရဏဝိသုဒၶိကို ဝိပႆနာဉာဏ္အားျဖင့္ ပစၥယပဋိဂၢဟဉာဏ္(အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈကို ႐ႈဆင္ျခင္ သိျမင္ေသာဉာဏ္)ဟု ေခၚ၏။

အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္မႈကို သိျမင္လာၿပီးေနာက္ ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔၏ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱကို သိျမင္ေသာဉာဏ္ ေပၚ၏။

႐ုပ္နာမ္တို႔၏ ျဖစ္ၿပီးေပ်ာက္သြားျခင္း အနိစၥ၊ ျဖစ္ပ်က္ႏွိပ္စက္မႈကို ခံရ၍ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ၊ အတၱမဟုတ္ အႏွစ္သာရမရွိ အလိုမလိုက္ေသာ အနတၱတို႔ကို သိျမင္လာေတာ့၏။

႐ုပ္႐ႈ႐ႈ နာမ္႐ႈ႐ႈ အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱသေဘာတရားကို သိျမင္လာ၏။ ဤဉာဏ္ကို သမၼသနဉာဏ္(ခႏၶာငါးပါး သခၤါရတရားတို႔ကို အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱအားျဖင့္ သံုးသပ္ေသာ အစြမ္းျဖင့္ ျဖစ္ေစေသာ ဉာဏ္)ဟု ေခၚ၏။

သမၼသနဉာဏ္ ရင့္သန္ၿပီးေနာက္ တိုးတက္အားထုတ္သည့္အခါ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္ ရင့္သန္ေသာအခါ ၾသဘာသ, ပီတိ စသည့္ ဝိပႆနာ၏ အညစ္အေၾကးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာတတ္ၿပီး မဂ္ရၿပီဟု အထင္မွားမႈ ျဖစ္တတ္၏။

ထိုသို႔ အထင္မွားျခင္းကို ဤကား မဂ္မဟုတ္ေသးဟု ပိုင္းျခား ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေသာ သေဘာသည္ မဂၢါမဂၢဉာဏဒႆနဝိသုဒၶိ မည္၏။

+++++

အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေနာက္ ေလာကခ်မ္းသာ စေနေန႔ ဆည္းဆာတရားပြဲကို ျပဳလုပ္ရာ အရွင္ဝိမလက “ဂဂၤါလို စိတ္ထား”တရားေတာ္ကို ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္၏။

+++++