သာသနာျပဳျခင္း

သာသနာ တည္တံ့ ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ေဆာင္႐ြက္မႈသည္ သာသနာျပဳျခင္း ျဖစ္၏။ စာသင္တိုက္ဖြင့္၍ စာသင္သားမ်ားအား စာေပသင္ၾကားျခင္း၊ ရိပ္သာဖြင့္၍ တရားျပျခင္း၊ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား, ဆင္းရဲေသာကေလးမ်ားကို ေထာက္ပံ့ ပညာသင္ၾကားေပးျခင္း၊ ဘုရား ေစတီမ်ား တည္ျခင္းတို႔ကို သာသနာျပဳျခင္းဟု နားလည္ထားၾကေလသည္။

စာသင္တိုက္မ်ား ဖြင့္လွစ္၍ သာသနာျပဳမွသာလွ်င္ ဗုဒၶအဆိုအဆံုးမ သာသနာေတာ္ႀကီး အရွည္တည္ႏိုင္သည္ဟု ပညာရွိမ်ား ေထာက္ျပၾကေလသည္။ မွန္ေပသည္၊ စာေပတတ္သိမွသာ အက်င့္တရားကို မွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံႏိုင္ေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာသင္တိုက္ႀကီးငယ္မ်ား အရွည္တည္တန္႔ေအာင္ အားေပး ေထာက္ပံ့ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ရိပ္သာမ်ား၊ ဘုရားတည္ေသာေက်ာင္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ၾကသူေတြက မ်ားပါသည္။ ထို႔ျပင္ ပရဟိတေက်ာင္းမ်ားကိုလည္း အားေပး ေထာက္ပံ့သင့္ေပသည္။ ဆင္းရဲေသာ ကေလးမ်ားအား ေကၽြးေမြး ပညာေပးေနေသာ ေက်ာင္းမ်ား ခ်ိနဲ႔ေနပါလွ်င္ ထိုကေလးမ်ားသည္ အျခားဘာသာကို အားကိုးသြားၾကမည္ အမွန္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာင့္ေရွာက္လိုသူအားလံုး အထူးသတိျပဳၾကရန္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးဘာသာ ေစာင့္ေရွာက္လိုေသာ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ တပိုင္တႏိုင္ ပရဟိတသာသနာျပဳလုပ္ငန္းကိုလည္း တြဲဖက္ၿပီး လုပ္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

တပိုင္တႏိုင္ ပရဟိတ

စာသင္တိုက္မ်ားသည္ ကေလးမ်ားကို လက္ခံ၍ တပိုင္တႏိုင္ ပရဟိတသာသနာကိုလည္း တြဲဖက္ၿပီး ျပဳႏိုင္ေပသည္။ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ဆြမ္းက်န္ဟင္းက်န္မ်ားကို ေကၽြးၿပီး အတန္းေက်ာင္းထားေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ သံဃာတစ္ရာရွိေသာ စာသင္တိုက္၌ ကေလးႏွစ္ဆယ္ေလာက္ကို ေမြးၿပီး ေက်ာင္းထားေပးႏိုင္ပါသည္။ ထိုကေလးမ်ားသည္ သာသနာ၏ေက်းဇူးကို ေမ့ၾကမည္ မဟုတ္ပါ။ ပေဇၨာတာ႐ုံေက်ာင္းတိုက္၌ ဆင္းရဲေသာကေလးမ်ားကို လက္ခံကာ အတန္းေက်ာင္းပို႔ၿပီး ဆယ္တန္းအထိ ပညာသင္ခြင့္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ သံဃာႏွစ္ရာေက်ာ္ရွိေသာ ဝိေဇၨာတာ႐ုံစာသင္တိုက္မွာလည္း တိုင္းရင္းသားကေလးမ်ားကို လက္ခံၿပီး ေက်ာင္းထားေပးလ်က္ ရွိပါသည္။

ဘုရားတည္ျခင္း

ဘုရားတည္၍ သာသနာျပဳျခင္းသည္ သာသနာ့အလံတံခြန္ကို စိုက္ထူျခင္း ျဖစ္၏။ ျမန္မာျပည္၌ ဘုရားေစတီအသစ္မ်ား တည္မႈကို ပညာရွိဆရာေတာ္မ်ား အားမေပးခ်င္ၾကပါ။ ဘုရားေစတီမ်ား မ်ားစြာ တည္ထား ရွိေနၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ဘုရားတည္လိုက္သည္ႏွင့္ ထိုေနရာကို လိုအပ္သည့္ အျခားကိစၥမ်ား လုပ္ရန္ မသင့္ေတာ့ေပ။ လယ္ေဝးၿမိဳ႕အနီး ႐ြာတစ္႐ြာမွာ ေစတီအသစ္ႀကီးတစ္ဆူ တည္ခဲ့ရာ ေနျပည္ေတာ္ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ မလြတ္ေသာေၾကာင့္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ရပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ စိတ္ဆင္းရဲၾက၏။ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ လယ္တီသိမ္ႏွင့္ ဘုရားေ႐ႊ႕ဖို႔ကိစၥမွာလည္း ျပႆ နာေတြ တက္ေနၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ `အိမ္ေထာင္မႈ ဘုရားတည္၊ ေဆးမင္ရည္ စုတ္ထိုး၊ ဤသံုးမ်ိဳးခ်က္မပိုင္လွ်င္၊ ေနာင္ျပင္ရန္ ခက္သည့္အမ်ိဳး´ဟု ပညာရွိတို႔ သတိေပး ဆံုးမထားျခင္း ျဖစ္၏။

`ႏွလံုးသားမွာ ဘုရားတည္´ဆိုေသာ အဆံုးအမအတိုင္း ဗုဒၶါႏုႆ တိဘာဝနာကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ပြားမ်ားျခင္း၊ သတိပ႒ာန္ဝိပႆ နာကို က်င့္သံုးျခင္းသည္သာ ဘုရားအလိုက်သည့္ ဘုရားတည္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေစတီပုထိုးေတြ မ်ားလြန္း၍ တင့္တင့္တယ္တယ္ မထားႏိုင္၊ အ႐ိုအေသမေပးႏိုင္ျဖစ္လွ်င္ ဗုဒၶအဂါရဝ အျပစ္ေတြ ျဖစ္ဖို႔ မ်ားသည္ကိုလည္း အထူးသတိျပဳ စဥ္းစားသင့္ၾကပါသည္။ ဘုရားေက်ာင္းကန္ အသစ္မ်ား တည္ရန္ အလြယ္တကူ ခြင့္မျပဳသည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အတုယူသင့္သည္ ထင္ပါ၏။

ေမၿမိဳ႕ေဆာင္း

ကံေကာ္တစ္ေထာင္ေက်ာင္းမွာ အေတာ္ ေအးပါသည္။ အိပ္ခန္းမွာ လွ်ပ္စစ္အပူေပးစက္ကေလးကို ဖြင့္ၿပီး ညအိပ္ခဲ့ရသည္။ ေနထြက္လာခ်ိန္မွာ ေနပူစာထြက္လႈံေနရသည္။ ေမၿမိဳ႕ေဆာင္း အေတြ႕အၾကံဳပင္ ျဖစ္သည္။ ေနာင္ေတာ္ႀကီး ဦးေကသဝါဘိဝံသသည္ ေမၿမိဳ႕အေအးဒဏ္ကို ေျခအိတ္ကိုစြပ္၊ သကၤန္းထူထူျခံဳၿပီး သည္းခံေနပံု ရပါသည္။ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြလည္း ဒီအတိုင္း သည္းခံေနၾကပံု ရပါသည္။ အေမရိကန္မွာ အျပင္က ေအးေသာ္လည္း ေက်ာင္းထဲ အိမ္ထဲမွာ အပူေပးစက္မ်ား အလံုအေလာက္ရွိေသာေၾကာင့္ အေအးဒဏ္ကို သိပ္မခံရပါ။

ေမၿမိဳ႕အေအးဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရန္ အဂၤလိပ္အိမ္မ်ားလို အိမ္မွာ ေခါင္းတိုင္ႏွင့္ မီးဖိုမ်ားကို ထည့္ၿပီး ေဆာက္လုပ္သင့္ပါသည္။ မီးဖိုပူလာလွ်င္ တစ္အိမ္လံုး ေႏြးေနပါသည္။ ျပဴတင္းေပါက္မ်ားကိုေတာ့ ေလလံုေအာင္ လုပ္ထားရမည္။ ထင္းတံုးတစ္တံုးထည့္ၿပီး မီး႐ိႈ႕ထားပါက တစ္အိမ္လံုး ေႏြးေနပါသည္။ အေမရိကန္ေတာ႐ြာ ေတာၿမိဳ႕ကေလးမ်ားမွာ ယေန႔အထိ ဤမီးဖိုမ်ားကို အသံုးျပဳလ်က္ ရွိၾကပါသည္။ ျဖစ္သလိုေန ျဖစ္သလို စားတတ္ေသာ အက်င့္သည္ ဘဝတိုးတက္မႈကို မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။ သဘာဝကို အံတုၿပီး ေနထိုင္စားေသာက္တတ္မွသာ လူေနမႈဘဝ အဆင့္အတန္း တိုးတက္ ျမင့္မားလာႏိုင္ပါသည္။

မႏၲေလး

ဇန္နဝါရီလ (၁၈)ရက္ေန႔ ညေန မႏၲေလးကို ျပန္ဆင္းခဲ့ပါသည္။ မႏၲေလးမွ ေမာင္မ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ မသီတာတို႔က သူတို႔၏ ပါရာဂြန္ေဟာ္တယ္မွာ တည္းခိုေစပါသည္။ သူတို႔လည္း ကံ့ေကာ္တစ္ေထာင္ ဆရာေတာ္၏ ဒကာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေျခာက္ထပ္ ေဟာ္တယ္အသစ္ကေလး ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္မွ ေဟာ္တယ္အလတ္စား အဆင့္မွီသည္။ ေမာင္မ်ိဳးမ်ိဳးသည္ ေဟာ္တယ္ကို သူကိုယ္တိုင္ ပံုစံဆြဲ၍ ေဆာက္လုပ္သည္ဟု ေျပာသည္။ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္း မလုပ္မီမွာ အၾကံဉာဏ္ရေအာင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေဟာ္တယ္မ်ား၌ တည္းခိုၿပီး ေလ့လာခဲ့သည္။

ျမန္မာျပည္မွာ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားဧည့္သည္ေတြ အလာမ်ားလာေသာေၾကာင့္ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္း လုပ္ရန္ သင့္ေသာ အခ်ိန္ပင္ ျဖစ္၏။ လူငယ္မ်ား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ရဲဖို႔ လိုပါသည္။ သို႔မဟုတ္က ႏိုင္ငံျခားသားေတြလက္ထဲ ေရာက္ကုန္ၾကမည္။ ဒီမိုကေရစီသည္ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ ျဖစ္မလာဘဲ လုပ္ရဲကိုင္ရဲေသာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအတြက္ ျဖစ္သြားမည္ကို မ်ိဳးခ်စ္သူမ်ား သတိျပဳသင့္သည္။ ေမာင္မ်ိဳးမ်ိဳးရဲ႕ ေဟာ္တယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားသား တည္းခိုသူေတြ မ်ားသည္။ တစ္ေန႔ ေဒၚလာေလးငါးဆယ္မွ်ျဖင့္ တည္းခိုႏိုင္သည္။

မႏၲေလးမွာ မဟာၿမိဳင္ဆရာေတာ္ ဦးသဇၨနႏွင့္ သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံု ႏႈတ္ဆက္သည္။ အရင္က မႏၲေလးေရာက္တိုင္း သူ႔ေက်ာင္းမွာ တည္းခိုခဲ့သည္။ မဟာၿမိဳင္ေက်ာင္းသည္ သံဃာသံုးရာေက်ာ္ရွိသည့္ စာသင္တိုက္ႀကီးတစ္တိုက္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းတိုက္သည္ အေဆာက္အဦအသစ္မ်ားျဖင့္ ျပည့္စံု တိုးတက္ေနပါၿပီ။

ဆရာေတာ္သည္ အမရပူရ ဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္၏ တပည့္ရင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေဘာ္လတီမိုးၿမိဳ႕၊ ေကလာသဝိဟာရေက်ာင္းမွာ တစ္ဝါဆိုဖူးပါသည္။ စာေတာ္သည္။ တရားေဟာေကာင္းသည္။ မွတ္သားစရာ တရားစာအုပ္ကေလးမ်ား ေရးသားၿပီး ဓမၼဒါနျပဳသည္။ ၾကည္ညိဳစရာေကာင္းေသာ ပရိယတၱိသာသနာျပုပုဂၢိဳလ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။

ေက်ာင္းတိုက္ကို ညီျဖစ္သူ ဦးသာသနႏွင့္ စာခ်ဘုန္းႀကီးမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ဆရာေတာ္အေနျဖင့္ နံနက္တိုင္း ၾသဝါဒေပးရေသာ တာဝန္ကိုသာ ယူထားသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ဗုဒၶါႏုႆ တိဘာဝနာကို အထူး ပြားမ်ားပါသည္။ ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ႐ြတ္ပြား အာ႐ုံျပဳေနတတ္ပါသည္။ ကံ့ေကာ္တစ္ေထာင္ဆရာေတာ္သည္လည္း ဗုဒၶါႏုႆ တိဘာဝနာပြားမ်ားေသာ ဆရာေတာ္ ျဖစ္သည္။ ဘုရားအာ႐ုံျဖင့္ ေနလွ်င္ ဝိသမေလာဘ နည္းသည္။ ဘုရားဂုဏ္ကို ၾကည္ညိဳသည့္ သဒၶါအား ေကာင္းသည္။ ဘုရားဂုဏ္ ပြားထံုလွ်င္ စိတ္အလို ဆႏၵ ျပည့္ဝသည္ဟု ဆိုသည္။

ဆရာေတာ္ႏွစ္ပါးလံုးပင္ ဗုဒၶါႏုႆ တိဘာဝနာအားေၾကာင့္ သူတို႔၏ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ ေအာင္ျမင္ေနပံု ရပါသည္။ ကံ့ေကာ္တစ္ေထာင္ဆရာေတာ္တည္ထားေသာ သာသနာငါးေထာင္ေစတီေတာ္ႀကီးႏွင့္တကြ ေက်ာင္းတိုက္ႀကီးမွာ ဘုရားဖူးမ်ားျဖင့္ စည္ကားေနေပသည္။ မဟာၿမိဳင္ဆရာေတာ္မွာလည္း မဟာၿမိဳင္စာသင္တိုက္ႀကီး၌ ကိုယ္က်န္းမာ စိတ္ခ်မ္းသာ ေအာင္ျမင္စြာ သာသနာျပဳေနရပါသည္။

ဗုဒၶါႏုႆ တိပြားက်ိဳး

`ဗုဒၶါႏုႆ တႎ ဘာေဝထ၊ ဘာဝနာနမႏုတၱရံ
ဧတံ ဘာဝနံ ဘာဝယိတြာန၊ ပူရယိႆ တိ မာနသံ´

ျမန္မာ

`အျမတ္ဆံုး ဘာဝနာတရားျဖစ္ေသာ ဗုဒၶါႏုႆ တိ ပြားမ်ားၾကပါေလ။
ဤဘာဝနာတရားကို ပြားမ်ားျခင္းေၾကာင့္ စိတ္လိုအင္ဆႏၵ ျပည့္ဝႏိုင္၏။´

+++++

ေဖာင္ေတာ္ဦးဘကေက်ာင္းႀကီး

မဟာၿမိဳင္ဆရာေတာ္ဦးသဇၨနကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီးေနာက္ ေဖာင္ေတာ္ဦးဘကအထက္တန္းေက်ာင္းတိုက္ႀကီးကို ေလ့လာရန္ သြားခဲ့ပါသည္။ ေဖာင္ေတာ္ဦးဆရာေတာ္ ဦးနာယကသည္ အေမရိကန္ နယူးေယာက္ကို ႂကြစဥ္က မိမိေက်ာင္းမွာ တည္းခိုခဲ့ပါသည္။ ပရဟိတပညာေရးကို ထိေရာက္စြာ အားေပးလုပ္ေဆာင္ေနေသာ ဆရာေတာ္တစ္ပါး ျဖစ္ပါသည္။ ပရဟိတသာသနာျပဳလုပ္ငန္း အားေပးေသာ မိမိႏွင့္ စိတ္ခ်င္း တူၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို ေရာက္ခိုက္မွာ သူ႔ေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာ အားေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

မႏၲေလးေျမာက္ျပင္ လူစည္ကားေသာအရပ္မွာ ေက်ာင္းတိုက္ တည္ရွိသည္။ ေက်ာင္းဝိုင္းအနံ က်ဥ္းသည္၊ အလ်ားရွည္သည္။ ေလးထပ္တိုက္၊ သံုးထပ္တိုက္၊ တစ္ထပ္တိုက္ အေဆာက္အဦမ်ား ျပည့္ေနပါသည္။ ေက်ာင္းသားဦးေရ ေျခာက္ေထာင္ကို လက္ခံၿပီး တကၠသိုလ္ဝင္တန္းအထိ ပညာသင္ေပးေနသည္။ ထို႔ျပင္ ကားျပင္လုပ္ငန္း၊ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္း၊ သစ္သားၾကမ္းခင္းလုပ္ငန္း၊ အပ္ခ်ဳပ္စက္သင္တန္း စသည့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာမ်ားကိုလည္း တြဲဖက္ သင္ေပးသည္။

ဤေက်ာင္းပညာေရး တိုးတက္ရန္ ႏိုင္ငံျခားလူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက အမ်ားဆံုး အကူအညီေပးၾကသည္ ဆို၏။ ပရိယတၱိသာသနာ ထြန္းကားသည့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ႀကီးမွာ ေလာကီပညာမ်ား ေပးၿပီး သာသနာျပဳသည့္ ဘကပရဟိတေက်ာင္းမ်ား ရွိဖို႔လည္း အထူး လိုအပ္လွေပသည္။ ၿမိဳ႕ေပၚမွ ဆင္းရဲသားတို႔၏ သားသမီးမ်ားကို အထက္တန္းပညာ သင္ယူႏိုင္ရန္ သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ကူညီေပးမွသာလွ်င္ မိမိဘာသာကို အားကိုး ျမတ္ႏိုးေလးစားစိတ္ေတြ သူတို႔မွာ ျဖစ္လာၾကပါလိမ့္မည္။ သို႔မဟုတ္က အျခားဘာသာမ်ားအေပၚမွာ အားကိုးသြားၾကပါလိမ့္မည္။ ဤသည္မွာ တရားႏွင့္အညီ မိမိဘာသာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အၾကံေပးစကား

ဆရာေတာ္ဦးနာယကသည္ မိမိအား ေက်ာင္းအေဆာက္အဦမ်ားကို လိုက္လံ ျပသသည္။ ေလးထပ္ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီး၏ တတိယထပ္မွာ နယ္မွ ဘကဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအား ေခါင္းေဆာင္မႈသင္တန္း ေပးေနသျဖင့္ မိမိအား ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္ ၾသဝါဒစကား အနည္းငယ္ ေျပာေပးရန္ ေတာင္းဆိုရာ မိမိက ၾသဝါဒ မဟုတ္ဘဲ အၾကံဉာဏ္စကား ေျပာမည္ဟု ဆိုရသည္။

ဘက္စံုသာသနာျပဳျခင္း

သင္တန္းသားမ်ားအား ဘက္စံုသာသနာျပဳျခင္းအေၾကာင္းကို မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ေဆြးေႏြး ေျပာျပပါသည္။ ဘာသာတိုင္း ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္မ်ားျဖင့္ ဘက္စံုသာသနာျပဳေနၾကသည္။
(၁) တရားေဟာ၍ သာသနာျပဳျခင္း၊
(၂) စာသင္တိုက္မ်ား တည္ေထာင္၍ သာသနာျပဳျခင္း၊
(၃) တရားရိပ္သာမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ သာသနာျပဳျခင္း၊
(၄) ဘုရားတည္ ေက်ာင္းေဆာက္၍ သာသနာျပဳျခင္း၊
(၅) ပရဟိတေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္၍ သာသနာျပဳျခင္းတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ ဘက္စံုသာသနာျပဳျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

ပရဟိတသာသနာျပဳမႈသည္ ဆင္းရဲေသာကေလးမ်ား၏ ပညာေရးကို ျမႇင့္တင္ အားေပးသည့္အတြက္ လက္ေတြ႕က်သည့္ သာသနာျပဳနည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤပရဟိတသာသနာျပဳမႈကို အဓိကထားကာ တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္သင့္ပါသည္။

ဤေနရာ၌ ဘာသာျခားတခ်ိဳ႕၏ ဘက္စံုသာသနာျပဳပံုကို ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ေလ့လာ သိရွိႏိုင္ရန္ တင္ျပလိုပါသည္။ ဘာသာျခားတို႔သည္ သူတို႔၏ ဘုရားဆိုသည္ကို ေၾကာက္႐ြံ႕ ယံုၾကည္လာေစရန္ တရားေဟာျခင္း၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ သာသနာျပဳျခင္း၊ ဘာသာမတူသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳ၍ ဘာသာေျပာင္းေစျခင္း၊ လိုအပ္လာလွ်င္ အၾကမ္းဖက္၍ သာသနာျပဳျခင္းဆိုသည့္ ဘက္စံုသာသနာျပဳနည္းမ်ား အသံုးျပဳၾကသည္။ လက္ေတြ႕က်သည့္ သာသနာျပဳနည္းျဖစ္၍ သူတို႔၏ ဘာသာဝင္ေတြ ကမ႓ာမွာ တေန႔တျခား တိုးပြားလ်က္ ရွိေနေပသည္။

ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ မိမိတို႔ဘာသာကို မွန္ကန္စြာ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ တာဝန္အရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ တာဝန္ရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကရပါမည္။ ေလာကုတ္+ေလာကီ ပညာႏွစ္ရပ္ကို အဆင့္မီေအာင္ တတ္သိၾကရပါမည္။ ကမ႓ာ့ဗဟုသုတလည္း တီးမိေခါက္မိ ရွိရပါမည္။ ထိုသို႔ တီးေခါက္မိႏိုင္ရန္လည္း ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္ စာေပေဆာင္းပါးမ်ားကို ေလ့လာ ဖတ္႐ႈၾကရပါမည္။ ဆိုလိုသည္မွာ မိမိတို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ ဘဝတိုးတက္မႈသည္ ဗဟုသုတျပည့္စံုေသာ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ားအေပၚမွာ မ်ားစြာ မူတည္ပါသည္။ ေဖာင္ေတာ္ဦးဘကပရဟိတေက်ာင္းအေနျဖင့္ ဘကေက်ာင္းထိုင္ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အသိပညာ ဗဟုသုတေပး သင္တန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ ကေလးမ်ားအား ေလာကီပညာမ်ားကို သင္ေပးေနျခင္းသည္ နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ အမ်ိဳး,ဘာသာ,သာသနာေတာ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ဟု အၾကံေပး ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

ရန္ကုန္အျပန္ခရီး

ဇန္နဝါရီလ ၂၀-ရက္ေန႔ နံနက္၌ ရန္ကုန္ကို ဂိုးလ္ဒင္းေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ေဟာ္တယ္မွ ကားျဖင့္ ေလယာဥ္ကြင္းကို ပို႔ေပးသည္။ ေလယာဥ္ကြင္းသို႔ ႏွစ္နာရီခန္႔ ကားေမာင္းရမည္ ျဖစ္၍ နံနက္ေလးနာရီ ေဟာ္တယ္မွ ထြက္ခဲ့ရသည္။ ေလယာဥ္ေပၚမွာ နံနက္စာ ဝယ္စားရသည္။ မႏၲေလးေဆး႐ုံအုပ္ႀကီး၏ ဇနီးက မိမိတို႔ သံဃာႏွစ္ပါးကို ဆြမ္းဒကာခံပါသည္။ ဆြမ္းဒကာ မေပၚလွ်င္လည္း သံဃာမ်ားအား ေလယာဥ္က လႉသည္ဟု ေျပာပါသည္။

ေလယာဥ္ေပၚမွာ မႏၲေလးမွ ဘီစကြတ္မုန္႔အလုပ္႐ုံပိုင္ရွင္ ဒကာမသည္ မိမိကို နယူးေယာက္မွ ဘုန္းႀကီးမွန္း သိေသာအခါ မိတ္ဆက္၍ သူ႔သမီးအေၾကာင္း ေျပာျပပါသည္။ သူ႔သမီးကေလး နယူးေယာက္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းပိတ္သျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကို မနက္ျဖန္ ျပန္ေရာက္မည္ျဖစ္၍ ရန္ကုန္သို႔ သမီးအႀကိဳသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ မိမိအား ဆရာေတာ္ နယူးေယာက္မွာ သီတင္းသံုးေနရတာ အဆင္ေျပပါသလား၊ ကိုယ့္ျပည္ေလာက္ေတာ့ ေကာင္းမည္ မထင္ပါဘုရား ဟု ေမးေလွ်ာက္ပါသည္။ မိမိက … ေပ်ာ္လို႔ ေနတာမဟုတ္ပါဘူး၊ သာသနာေတာ္အတြက္ ေပ်ာ္ရာမွာ မေနဘဲ ေတာ္ရာမွာ ေနရတာပါ ဟု ျပန္ေျပာလိုက္ပါသည္။

မိမိသည္ အေမရိကန္ကို ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ကတည္းက ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ တရားရိပ္သာေက်ာင္းသံုးေက်ာင္းကို ဦးစီးၿပီး တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ နယူးေယာက္မွာ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၊ နယူးဂ်ာစီမွာ မဟာစည္သတိပ႒ာန္ရိပ္သာႏွင့္ ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္၊ ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕မွာ မဟာသတိပ႒ာန္ေက်ာင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။ အထူးအားျဖင့္ ျမန္မာျပည္ဖြား ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားသည္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈကို ျပည္ပ၌ က်င့္သံုးႏိုင္ၾကရန္ ရည္႐ြယ္ၿပီး ဤရိပ္သာေက်ာင္းမ်ားကို တည္ေထာင္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းမွာပဲ ေနေန၊ ျပည္ပမွာပဲ ေနေန ရဟန္းတပါးအေနျဖင့္ သာသနာ့တာဝန္ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထမ္းေဆာင္ေနဖို႔သာ အေရးႀကီးပါသည္။

ရန္ကုန္ပရိယတၱိသာသနာ့တကၠသိုလ္

အရွင္ဉာဏိႆ ရ(ေမာ္လူး)သည္ ျမန္မာျပည္၌ မိမိ၏ခရီးစဥ္ အားလံုးမွာ လိုက္ပါ ကူညီေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့ပါသည္။ သူသည္ ရန္ကုန္ပရိယတၱိတကၠသိုလ္မွာ ဘီေအဓမၼာစရိယဘြဲ႕ ရခဲ့ပါသည္။ ခ်င္းေတာင္မွာ သံုးႏွစ္ၾကာ ေအာင္ျမင္စြာ သာသနာျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။ သူ၏ ခ်င္းျပည္နယ္ သာသနာျပဳ အေတြ႕အၾကံဳ စာအုပ္ကေလးသည္ စိတ္ဝင္စားစရာ စာအုပ္ကေလး ျဖစ္ပါသည္။

ပရိယတၱိတကၠသိုလ္၌ ေဟာေျပာပြဲ

ဦးဉာဏိႆ ရသည္ ပရိယတၱိတကၠသိုလ္၌ ဆရာမ်ားႏွင့္ တပည့္ေဟာင္းမ်ား ေတြ႕ဆံု ၾသဝါဒခံယူပြဲရွိသျဖင့္ မိမိအား တက္ေရာက္ၿပီး ၾသဝါဒစကား ခ်ီးျမႇင့္ေစလိုေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါသည္။ မိမိကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာလိုက္ပါသည္။ ယင္းတကၠသိုလ္၏ အဓိပတိဆရာေတာ္ ေဒါက္တာအရွင္အာဒိစၥဝံသႏွင့္ တိုင္ပင္၍ မိမိအား အခမ္းအနား၌ ဦးစြာ စကားေျပာေစခဲ့ပါသည္။

မိမိအေနျဖင့္ ေထရဝါဒသံဃာ့တကၠသိုလ္မွာ စကားေျပာခဲ့ဖူးေသာ္လည္း ပရိယတၱိတကၠသိုလ္မွာ စကားမေျပာခဲ့ဖူးပါ။ ဤတကၠသိုလ္၌ မိမိ၏ ဆရာျဖစ္သူ ဆရာႀကီးဦးေအာင္ခိုင္သည္ စာသင္ေပးခဲ့ပါသည္။ ဘုန္းႀကီး ဦးအဘယာလကၤာရလည္း ဝိနယဌာနမႉး လုပ္ခဲ့ပါသည္။ ဘုန္းႀကီး ဦးအဘယာလကၤာရမွာ ယခု အေမရိကန္ ေဘာ္စတြန္ၿမိဳ႕ မဟာသတိပ႒ာန္ေက်ာင္းဆရာေတာ္အျဖစ္ သီတင္းသံုးေနပါသည္။

တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ေက်ာင္းေဆာင္မွာ စကားေျပာရသည္။ ကမ႓ာေအးဘုရားဝိုင္းႀကီးသည္ သစ္ပင္ပန္းပင္မ်ားျဖင့္ စိမ္းလန္းစိုေျပ သာယာေနပါသည္။ သာသနာ့အေဆာက္အဦမ်ားမွာလည္း ခန္႔ညားတင့္တယ္ပါသည္။ တိပိဋကဓရမင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး စတင္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့ေသာ ဤတကၠသိုလ္ႀကီး အစဥ္တိုးတက္ၿပီး ပညာျပည့္ဝ ႏွလံုးလွသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ပါေစဟု ဆုေတာင္းမိပါသည္။

အျမင္သာသနာ အသင္သာသနာ

အျမင္သာသနာ အသင္သာသနာအေၾကာင္းကို နာရီဝက္ခန္႔ ရွင္းျပပါသည္။ အျမင္သာသနာဆိုတာ သာသနာ့အေဆာက္အဦမ်ားႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေနထိုင္ပံုကို ဆိုလိုပါသည္။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သကၤန္း႐ုံ၍ ၿမိဳ႕တြင္း႐ြာတြင္း သြားလာျခင္း၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာ စားေသာက္သံုးေဆာင္ျခင္း စသည့္ ေသခိယက်င့္ဝတ္သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာ ေနထိုင္လွ်င္ ဒကာ ဒကာမမ်ား၏ ၾကည္ညိဳမႈကို ခံယူရပါလိမ့္မည္။

ေက်ာင္းအေဆာက္အဦမ်ားလည္း သပ္ယပ္ ခန္႔ညားမႈ ရွိရပါမည္။ ဂါမဝါသီရဟန္းမ်ားျဖစ္၍ ျဖစ္ကတတ္ဆန္း ေဆာက္လုပ္ၿပီး မေနသင့္ပါ။ ကေလးငယ္မ်ားသည္ ေက်ာင္းလွလွပပကို ျမင္မွ ေက်ာင္းသို႔ သြားခ်င္ၾကပါသည္။ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ား၊ ဗလီမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ၾကည့္တတ္ၾကပါသည္။ သူတို႔အဖို႔ အျမင္သာသနာသည္ ပိုအေရးႀကီးပါသည္။ ၿပီးမွ တရားစာသင္မႈ အသင္သာသနာကို ျပဳရပါမည္။

ေလွာ္ရင္းနစ္

သာသနာျပဳရာ၌ စနစ္မွန္မွသာ တိုးတက္မည္၊ ေအာင္ျမင္မည္။ သို႔မဟုတ္က ေလွာ္ရင္းနစ္သလို ျဖစ္ေနလိမ့္မည္။ စာသင္တိုက္မ်ားသည္ သာသနာျပဳေက်ာင္းတိုက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔စာသင္တိုက္ အမ်ားအျပားသည္ စာသင္ရဟန္းေတာ္မ်ား နည္းပါးလာေနေပသည္။ ဓမၼာစရိယစာေမးပြဲမ်ား ေအာင္ျမင္ေသာ္လည္း စာမတတ္ၾက၊ တရားကိုလည္း ေကာင္းေကာင္း မေဟာတတ္ၾက ျဖစ္ေနၾကေလသည္။ ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာ ပညာသင္မႈစနစ္ မမွန္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေလွာ္ရင္း နစ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ပညာသင္စနစ္

ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ လက္ရွိ ပညာသင္စနစ္ကို စိစစ္ၾကည့္လွ်င္ စာေမးပြဲေအာင္မႈက အဓိကျဖစ္ေန၏။ သို႔ျဖစ္၍ စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ႀကိဳးစားၾကေလေတာ့၏။ အိႏၵိယမွာ ေဒါက္တာဘြဲ႕သြားယူၾကသည့္ အရွင္အမ်ားလည္း ဤနည္းအတိုင္းပင္ ျဖစ္ေနၾကေပသည္။ ေဒါက္တာဘြဲ႕ႀကီးမ်ားကို ပိုက္ၿပီး ျပန္လာၾကေသာ္လည္း ပါဠိစာေပ၌လည္း တိုးတက္မလာေပ။ အဂၤလိပ္စာအရည္အခ်င္းက ပိုဆိုးပါေသးသည္။ နာမည္ႀကီးဖို႔အတြက္ ပညာသင္၍ အရည္အခ်င္းရွိဖို႔ ပညာသင္ျခင္း ျဖစ္ပံု မရေပ။ အရည္အခ်င္းမျပည့္ဝသည့္ ထိုရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ မိမိႏိုင္ငံတိုးတက္ေအာင္ မည္သို႔ေခါင္းေဆာင္မႈကို ေပးႏိုင္ၾကပါမည္နည္း။

တရားရိပ္သာမ်ား

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တရားရိပ္သာ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါသည္။ ေအာင္ျမင္သည့္ ရိပ္သာမ်ား၌ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားကို ေျမလြတ္မထားဘဲ မိႈလိုေပါက္ေနေအာင္ ေဆာက္လုပ္ထားၾကသည္။ ရိပ္သာႏွင့္မတူေတာ့ဘဲ ရိပ္မသာမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ဘုန္းကံႀကီးေသာ ပုဂၢိဳလ္လက္ထက္ အေဆာက္အဦမ်ားကို ဘုန္းကံနည္းေသာ ေနာက္ဘုန္းႀကီးမ်ားလက္ထက္မွာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ မလြယ္ကူ ျဖစ္လာတတ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရိပ္သာႏွင့္တူေအာင္ လိုသေလာက္ကိုသာ လက္ခံ ေဆာက္လုပ္သင့္ေပသည္။

မိမိအလႉရွင္တို႔အား ေထာက္ပံ့ရန္ လိုအပ္သည့္ စာသင္တိုက္မ်ား၊ ပရဟိတေက်ာင္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ၾကရန္ အၾကံေပးသင့္ေပသည္။ သာသနာေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးကို ဝိုင္းၿပီး ထမ္းေဆာင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဓမၼကထိက သာသနာျပဳမ်ား

ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု၌ ဓမၼကထိကပုဂၢိဳလ္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚထြက္လာသည္ကေတာ့ ဝမ္းသာစရာပါပင္။ အသံေကာင္း အေျပာေကာင္း အေဟာေကာင္းေသာ ဓမၼကထိကမ်ား၏ ေၾကာ္ျငာ႐ုပ္ပံုမ်ားကို ႐ုပ္ရွင္မင္းသားမ်ားလို လူစည္ကားေသာေနရာတို႔၌ ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး တရားပြဲဖိတ္ထားၾကေလသည္။ တရားနာပရိသတ္ကလည္း စည္ကားလွသည္။ ဓမၼပူဇာအလႉေငြ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာကိုလည္း လႉဒါန္းၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼကထိကေက်ာင္းကန္မ်ား ခ်မ္းသာ ျပည့္စံုၾကေလသည္။ ဓမၼကထိကမ်ားအေနျဖင့္လည္း စာသင္တိုက္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် အားေပး ေထာက္ပံ့လွ်င္ သာသနာအရွည္တည္ေရးအတြက္ အက်ိဳးရွိလွပါလိမ့္မည္။

တရားေဟာၾကားျခင္း

တရားေဟာမႈသည္ တရားအလႉေပးျခင္း ျဖစ္၏။ ဓမၼဒါနကုသိုလ္ဟု ေခၚ၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သတၱဝါမ်ားအား တရားေဟာၾကား၍ ဘဝဆင္းရဲမွ ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဗုဒၶဘာသာ စည္ပင္ ျပန္႔ပြားေရးသည္ ထိေရာက္စြာ ေဟာေျပာႏိုင္ေသာ ဓမၼကထိကရဟန္းေတာ္မ်ားအေပၚမွာ မ်ားစြာ မူတည္ပါ၏။ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ အမ်ားနားလည္ေအာင္ ေဟာေျပာႏိုင္သျဖင့္ ဝိပႆ နာတရားကို လိုက္စားသူမ်ား ေပါမ်ားလာခဲ့၏။ သပိတ္အိုင္ဆရာေတာ္လည္း အသံေကာင္း အေဟာေကာင္း ႏိုင္ငံေက်ာ္ဓမၼကထိကတစ္ပါး ျဖစ္၏။

ေဟာေျပာေသာ တရားမ်ားမွာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းတရားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ယင္းတရားမ်ားကို အဓိကေဟာၾကားရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေလာကီႀကီးပြားေရး တရားမ်ားကိုလည္း ေဟာၾကားေပးသင့္ပါ၏။ `အူမေတာင့္မွ သီလေစာင့္ႏိုင္မည္´ဆိုသည့္ စကားအတိုင္း ပစၥည္းဥစၥာ အသင့္အတန္ ျပည့္စံုမွသာ တရားဓမၼကို ေကာင္းစြာ အားထုတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္၏။ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဘဝေအာင္ျမင္ေရးလမ္းၫႊန္တရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဓမၼကထိကပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ဘဝႀကီးပြားတိုးတက္ေရးတရားမ်ားကို မိမိဘာသာဝင္မ်ားအား အထူးေဟာၾကားေပးရပါမည္။ ဘာသာေရးပဋိပကၡျဖစ္ေစမည့္ တရားမ်ားကို ေဟာျခင္းသည္ ဗုဒၶအလိုက်ျဖစ္မည္ မထင္ေပ။ ဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္လိုလွ်င္ မိမိဘာသာဝင္ေတြကို ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္တတ္ေအာင္ လုပ္ရဲေအာင္ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ေဟာေျပာျခင္း ကူညီေပးျခင္းကိုသာ ျပဳလုပ္အပ္ပါသည္။