ျဗဟၼာမ်ား၏ သက္တမ္းႏွင့္ ကမ႓ာပ်က္ပံု ျဖစ္ပံု
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ စေနေန႔သည္ ၁၃၇၂ ခုႏွစ္ ကဆုန္လဆန္း ၅ ရက္၊ ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ ျဖစ္၏။
နယူးဂ်ာစီ မဟာစည္သတိပ႒ာန္ရိပ္သာ၌ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္အားေပးပြဲရွိရာ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ စေနေန႔တိုင္း ျပဳလုပ္ေနေသာ အဘိဓမၼာသင္တန္းကို ယခုတစ္ပတ္တြင္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က ညေန ၄ နာရီမွ ၅ နာရီထိ အဘိဓမၼာ စိတ္ပိုင္း သင္ခန္းစာမ်ားကို ေက်ညက္ေစရန္ ျပန္လည္ ပို႔ခ်ေပး၏။
ဆရာေတာ္ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ ယခုအပတ္ သင္ခန္းစာ၊ (၂၈)ပတ္ေျမာက္ သင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မွာ ျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္းမ်ားႏွင့္ ကမ႓ာပ်က္ပံု တည္ပံု အေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္ ေလ့လာသင္ယူၾကရ၏။
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ ဆရာေတာ္ကလည္း သူ၏ အသံသြင္း သင္ခန္းစာထဲတြင္ ဗဟုသုတအေနျဖင့္ သိရွိထားသင့္ေၾကာင္း မိန္႔ၾကားခဲ့ၿပီး၊ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရမတၳသံခိပ္က်မ္းလာ လကၤာမ်ား၊ မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ကမ႓ာပ်က္ပံု တည္ပံု လကၤာမ်ားျဖင့္ ပို႔ခ်ေပးသြား၏။
+++++
လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရမတၳသံခိပ္လကၤာမ်ား
‘အာယု’ ‘အႏၲရာ’၊ ‘အသခ်ၤာ’၊ ‘မဟာ’ ေလးမ်ိဳးကပ္။
ကပၸ = ကပ္ = ကမ႓ာ ေလးမ်ိဳး ရွိ၏။
အာယုကပ္ = အသက္ ၇၀ တမ္း၊ ၈၀ တမ္း၊ ၁၀၀ တမ္း စသည္ ထိုထို သက္တမ္းကို အာယုကပ္ဟု ေခၚ၏။ လူတို႔၏ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္း ၈၀ ရွိေသာ အခ်ိန္ကာလျဖစ္လွ်င္ အာယုကပ္ ၈၀၊ လူတို႔ ပ်မ္းမွ်သက္တမ္း ၉၀ ကာလျဖစ္လွ်င္ အာယုကပ္လည္း ၉၀ ဟူလို။
အႏၲရကပ္ = လူတို႔၏ သက္တမ္း အသေခ်ၤယ်တမ္းမွ ၁၀ ႏွစ္တမ္းသို႔ ဆုတ္ယုတ္ခ်ိန္ႏွင့္ တဖန္ ၁၀ ႏွစ္တမ္းမွ အသေခ်ၤယ်တမ္းသို႔ တိုးတက္ခ်ိန္ အၾကားကာလကို အႏၲရကပ္ဟု ေခၚ၏။
အသေခ်ၤယ်ကပ္ = အႏၲရကပ္ေပါင္း ၆၄ ခုကို အသေခ်ၤယ်ကပ္ဟု ေခၚ၏။
‘သံ’ ‘ဝိဝဋ္’တြင္၊ ‘ဌာယီ’ယွဥ္၊ ‘သေခ်ၤ’ ေလးလီမွတ္။
‘ပ်က္’ ‘တည္’ ‘ျဖစ္’ ‘တည္’၊ အစဥ္လည္၊ ေလးမည္ အနက္ဟပ္။
‘သေခ်ၤ’ေလးျဖာ၊ အေပါင္းမွာ၊ ‘မဟာကမ႓ာ’ မွတ္။
ကမ႓ာပ်က္ဆဲျဖစ္ေသာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ = သံဝ႗ကပ္
ပ်က္သည့္အတိုင္း တည္ေနေသာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ = သံဝ႗ဌာယီကပ္
ကမ႓ာႀကီးျဖစ္ပြားဆဲျဖစ္ေသာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ = ဝိဝ႗ကပ္
ျဖစ္ပြားၿပီးအတိုင္း တည္ေနေသာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ = ဝိဝ႗ဌာယီကပ္ ဟူေသာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ၄ ခုကို ‘မဟာကပ္’ဟု ေခၚ၏။
မဟာကပ္ = အသေခ်ၤယ်ကပ္ ၄ ခု (တစ္ကမ႓ာ)
+++++
မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ (မီးျဖင့္) ကမ႓ာပ်က္ပံု တည္ပံု လကၤာ
ေရွးဦးစြာပ်က္
ကုေဋဖက္သည့္
သိန္းစကၠဝါ
မိုးႀကီး႐ြာေသာ္
ညီညာ႐ႊင္ပ်
စိုက္ပ်ိဳးၾကသား
ေဂါဏစားေလာက္
ပင္ငယ္ေရာက္လွ်င္
တစ္ေပါက္မက်
တစ္သိန္းမွ်က
ေလာကဗ်ဴဟာ
နတ္ကာမာတို႔
ေမတၱာပြားၾက
ႀကီးမိဘကို
တုပ္ကြျမတ္ေလး
လုပ္ေကၽြးၾကပါ
ေႂကြးေၾကာ္လာ၏။
သတၱဝါအမ်ား
စ်ာန္ကိုပြားလ်က္
စံလားျဗဟၼာ
ကာလၾကာ၍
ဒုတိယာေန
ေပၚလာေလေသာ္
ျမစ္ငယ္ေရေျခာက္
ညဥ့္လည္းေပ်ာက္၏။
သံုးေျမာက္ ေလးစင္း
ငါးစင္း ဆ႒
သတၱမ ေန
ေပၚထြက္ေခ်ေသာ္
ေျခာက္ေလ ျမစ္ႀကီး
အိုင္ႀကီးသမုဒၵရာ
စကၠဝါခိုးထ
မီးလွ်ံႂကြ၍
သခၤါရခပင္း
ျပာမႂကြင္းခဲ့
ဟင္းလင္းထက္ေအာက္
မိုက္ေမွာင္ေရာက္သည္
ကြယ္ေပ်ာက္လံုးစံု မၿမဲတည္း။
ထို႔ေနာက္ ကမ႓ာ
ျပဳမိုး႐ြာေသာ္
ေလာင္ရာတစ္ေလွ်ာက္
ေလခံေထာက္သား
ခန္းေျခာက္စဥ္သင့္
ေရွ႕တိုင္းျဖစ္လွ်င္
တည္လင့္ထက္ဘံု
ေျမေရာက္တံုေသာ္
ဝါယံုဆို႔ေန
ေရစစ္ေရသို႔
တည္ေနမယို
ခန္းတိုင္းမိုလ်က္
ေရခ်ိဳအထက္
ေျမခ်ိဳတက္သား
ထို႔ထက္ျဗဟၼာ
စုေတလာ၍
ရသာပထဝီ
ေျမအဆီကို
လုပ္ခ်ီသံုးေဆာင္
တဏွာေလာင္လ်က္
ကိုယ္ေရာင္ကြယ္ေပ်ာက္
မိုက္ေမွာင္ေရာက္၍
အေၾကာက္ရကာ
ရဲၾကရာဖို႔
ေလ်ာ္စြာဆႏၵ
ေနႏွင့္လတို႔
ေပၚၾကထင္ရွား
နကၡတ္မ်ားလည္း
လွည့္သြားျဖစ္ၾက
တေပါင္းလဟု
ပုဏၰရက္တြင္း
ဆပ္ထမင္းသို႔
ကုန္းက်င္းစံုစြာ
ျဖစ္ၾကလာသည္
ကမ႓ာတည္ခင္း စံုသတည္း။
ရသာေျမကို
စားေလတံုမွ်ိဳ႕
တဏွာဖို႔၍
တခ်ိဳ႕ မလွ
တခ်ိဳ႕ လွတည္း
ဆင္းမလွသူ
လွသသူက
မာန္မူသည့္တြက္
ေျမခ်ိဳညက္လည္း
ကြယ္ဝွက္ျပန္ဘိ
ဘူမိပပၸဋက
ေျမလႊာျမႏွင့္
ပဒါလတာ
ထို႔တူလာ၏
ရသာလိုေပး
ထြန္ႏွင့္ေဝးသည့္
သေလးဆန္စင္
စားေလလွ်င္မူ
မစင္ငယ္ႀကီး
ျဖစ္ၾကၿပီး၍
ယိုစီးဖို႔ရာ
ထြက္ဖို႔ငွာဟု
အမာဝေပါက္
ေဘာလည္း ေရာက္၏
တစ္ေယာက္တစ္ေယာက္
ေမထုန္ေျမာက္ေအာင္
ေသြေဖာက္ယုတ္မာ
က်င့္သည့္တာေၾကာင့္
ပညာရွိမ်ား
ျမစ္တားေမာင္းမဲ
ညႇဥ္းဆဲပုတ္ခတ္
ျပဳေလအပ္၍
ခိုကပ္ဖို႔ရာ
အိမ္ရာတည္ေဆာက္။
လူပ်င္းေနာက္သို႔
နည္းေလွ်ာက္သိမ္းဆည္း
ထိုကတည္းက
ဖြဲလည္းေျမႇးယွက္
ရိတ္ရာကြက္မွ
မထြက္လာထ
ညည္းတြားၾက၏
ထားရေရးသား
သူ႔ပိုင္းျခားကို
ခိုးျငားမႏိုင္
သံုးႀကိမ္တိုင္ေသာ္
စြဲကိုင္ခဲတုတ္
သတ္ပုတ္ယွက္ေျမႇး
ႏိုင္မေဟးလို႔
စုေဝးတိုင္ပင္
မ်ားထက္တင္သား
ဗုဒၶကၤုျမတ္
ေဗာဓိသတ္ကို
ခ်ဥ္းလတ္ပန္ထြာ
သမုတ္ပါ၍
မဟာသမၼတ
ခတၱိယႏွင့္
ရာဇအျပား
မည္သံုးပါးျဖင့္
ထင္ရွားလူ႔ေဘာင္
စတည္ေထာင္ခဲ့
ထို႔ေနာင္ ျဗဟၼဏ
အမ်ိဳးစသည့္
ဝဏၰေလးပါး
ဤသို႔အားျဖင့္
တရားေသြကြက္
ယြင္းေခ်ာ္ပ်က္၍
အသက္တိုလ်
ပါပကသည္
ဓမၼလူတြင္ ထြန္းသတည္း။
+++++
မီးခုနစ္တန္၊ ေရတစ္တန္၊ ရွစ္ျပန္ ဆံုးေလဓာတ္။
‘ပ’ ‘ဒု’ ‘တ’ ေထြ၊ စ်ာန္ဘံုေဗြ၊ ‘မီး’ ‘ေရ’ ‘ေလ’နယ္မွတ္။
ကမ႓ာပ်က္ေသာအခါ မီးျဖင့္ ခုနစ္ႀကိမ္ ပ်က္ၿပီး၊ ေရျဖင့္ တစ္ႀကိမ္ ပ်က္ၿပီး၊
ဒုတိယ အျပန္ မီးျဖင့္ ခုနစ္ႀကိမ္၊ ေရျဖင့္ တစ္ႀကိမ္၊
တတိယ အျပန္ မီးျဖင့္ ခုနစ္ႀကိမ္၊ ေရျဖင့္ တစ္ႀကိမ္ ..စသည္ ပ်က္ၿပီး
ရွစ္ႀကိမ္ေျမာက္အျပန္၌ မီးျဖင့္ ခုနစ္ႀကိမ္ပ်က္ၿပီး၊ ေလျဖင့္ ပ်က္၏။
မီးျဖင့္ ပ်က္ေသာအခါ ပထမစ်ာန္ဘံုတိုင္ေအာင္ (ျဗဟၼပါရိသဇၨာ၊ ျဗဟၼပုေရာဟိတာ၊ မဟာျဗဟၼာ)
ေရျဖင့္ ပ်က္ေသာအခါ ဒုတိယစ်ာန္ဘံုတိုင္ေအာင္ (ပရိတၱာဘာ၊ အပၸမာဏာဘာ၊ အာဘႆရာ)
ေလျဖင့္ ပ်က္ေသာအခါ တတိယစ်ာန္ဘံုတိုင္ေအာင္ (ပရိတၱသုဘာ၊ အပၸမာဏသုဘာ၊ သုဘကိဏွာ) ပ်က္၏။
+++++
ျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္း
မီးျဖင့္ ကမ႓ာပ်က္ေသာအခါ ပထမစ်ာန္ဘံုတိုင္ေအာင္ ပ်က္ၿပီး၊ တစ္ကမ႓ာ (မဟာကပ္ -သို႔မဟုတ္- အသေခ်ၤယ်ကပ္ ၄ ခု)တြင္လည္း အသေခ်ၤယ်ကပ္တစ္ခု (ဝိဝ႗ဌာယီကပ္)သာ သတၱဝါတို႔ အသက္ရွင္ေနႏိုင္သျဖင့္ မဟာျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္းမွာ အသေခ်ၤယ်ကပ္တစ္ခု ရွည္ၾကာႏိုင္၏။
ျဗဟၼပုေရာဟိတာဘံုသား ျဗဟၼာတို႔မွာ အသေခ်ၤယ်ကပ္တစ္ဝက္ (အႏၲရကပ္ ၃၂ ကပ္)
ျဗဟၼပါရိသဇၨာဘံု ျဗဟၼာတို႔မွာ အသေခ်ၤယ်ကပ္ သံုးပံုတစ္ပံု (အႏၲရကပ္ ၂၁ ကပ္ႏွင့္ သံုးပံုတစ္ပံု) ရွည္ၾကာႏိုင္၏။
မီးျဖင့္ ခုနစ္ႀကိမ္ပ်က္ၿပီး၊ ေရျဖင့္ တစ္ႀကိမ္ (ရွစ္ကမ႓ာေျမာက္) ပ်က္ေသာအခါ ဒုတိယစ်ာန္ဘံုတိုင္ေအာင္ ပ်က္သျဖင့္
အာဘႆရာဘံု ျဗဟၼာတို႔မွာ မဟာကပ္ ရွစ္ကပ္တိုင္ေအာင္လည္းေကာင္း၊
အပၸမာဏာဘံု ျဗဟၼာတို႔မွာ မဟာကပ္ ေလးကပ္၊
ပရိတၱာဘာဘံု ျဗဟၼာတို႔မွာ မဟာကပ္ ႏွစ္ကပ္ အသက္ရွည္ၾကာႏိုင္၏။
မီး ခုနစ္ – ေရတစ္၊ ရွစ္ႀကိမ္ေျမာက္အျပန္ (၆၄ ကမ႓ာေျမာက္)မွာ ေလျဖင့္ ပ်က္ေသာအခါ သုဘကိဏွာျဗဟၼဘံုတိုင္ေအာင္ ပ်က္ေသာေၾကာင့္
သုဘကိဏွာျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္းမွာ မဟာကပ္ ၆၄၊
အပၸမာဏသုဘာျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္းမွာ မဟာကပ္ ၃၂၊
ပရိတၱသုဘာျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္းမွာ မဟာကပ္ ၁၆ ကပ္ ရွည္ၾကာႏိုင္၏။
ေဝဟပၹိဳလ္ႏွင့္ အသညသတ္ ျဗဟၼာတို႔၏ သက္တမ္း = မဟာကပ္ ၅၀၀
အဝိဟာဘံု = မဟာကပ္ ၁၀၀၀
အတပၸါဘံု = မဟာကပ္ ၂၀၀၀
သုဒႆာဘံု = မဟာကပ္ ၄၀၀၀
သုဒႆီဘံု = မဟာကပ္ ၈၀၀၀
အကနိ႒ဘံု = မဟာကပ္ ၁၆၀၀၀
ပထမအ႐ူပဘံု (အာကာသာနၪၥာယတနဘံု) = မဟာကပ္ ႏွစ္ေသာင္း
ဒုတိယအ႐ူပဘံု (ဝိညာဏၪၥာယတနဘံု) = မဟာကပ္ ေလးေသာင္း
တတိယအ႐ူပဘံု (အာကိၪၥညာယတနဘံု) = မဟာကပ္ ေျခာက္ေသာင္း
စတုတၳအ႐ူပဘံု (ေနဝသညာနာသညာယတနဘံု) = မဟာကပ္ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ သက္တမ္း ရွိႏိုင္၏။
+++++
ေခတ္ ၃ ပါး (နယ္ပယ္ ၃ ပါး)
ျမန္မာစကား “ေခတ္ = အခ်ိန္” ကို မဆိုလိုဘဲ၊ ဤ ‘ေခတ္’၏ အဓိပၸာယ္မွာ ‘နယ္ပယ္’ကို ဆို၏။
‘ဇာတိ’ ‘အာဏာ’၊ ‘ဝိသယာ’၊ သံုးျဖာ ေလာကဓာတ္။
‘ေသာင္း’ ‘သိန္းကုေဋ’၊ ‘အသေခ်ၤ’၊ သံုးေထြ အစဥ္ဟပ္။
‘ျဖစ္’ ‘ပ်က္’ ႏွစ္ျဖာ၊ အတူမွာ၊ ‘အာဏာေခတ္’ဟု မွတ္။
ဇာတိေခတ္ = စၾကဝဠာတစ္ေသာင္း၊ (ျမတ္စြာဘုရား ပဋိသေႏၶေနသည့္အခါ၊ ဖြားျမင္သည့္အခါ ေျမႀကီးလႈပ္စဥ္ စၾကဝဠာတစ္ေသာင္း ဇာတိေခတ္တစ္ခုလံုး လႈပ္၏။)
အာဏာေခတ္ = စၾကဝဠာကုေဋတစ္သိန္း၊ (ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ရတနသုတ္၊ ေမတၱသုတ္၊ ခႏၶသုတ္ စသည္တို႔၏ အာဏာႏွ႔ံရာ နယ္ပယ္။)
ဝိသယေခတ္ = စၾကဝဠာအသေခ်ၤ အနႏၲ
ကမ႓ာျဖစ္ေသာအခါ၊ ကမ႓ာပ်က္ေသာအခါ အာဏာေခတ္အကုန္ အတူ ျဖစ္ပ်က္၏။
+++++
အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီးေသာ္ ေလာကခ်မ္းသာ ဆည္းဆာ ဓမၼဒါနကို အရွင္ဝဏၰိတက “တကယ့္ စြမ္းအားရွင္”အေၾကာင္း သိမွတ္ဖြယ္ရာ လကၤာမ်ားျဖင့္ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္သြားေလသည္။
စြမ္းအားရွင္ = စိတ္အေၾကာင္း ေဆာင္ပုဒ္လကၤာမ်ား
(၁)
ျမင္ႏိုင္ခဲစြ၊ သိမ္ေမြ႕လွ၍
သူက်လိုရာ၊ က်တတ္ပါသည့္
ပမာေျမႇာင္ႏိုင္း၊ စိတ္ဆင္႐ိုင္းကို
ထူးသိုက္ေျဖခၽြတ္၊ ထင္တိုင္းလႊတ္၍
မကြတ္မထိန္း၊ ၫႊတ္တိုင္းယိမ္းက
ေအးၿငိမ္းခ်မ္းသာ၊ မရပါဘဲ
ပူျပာဆင့္ကဲ၊ လြန္ဆင္းရဲသည္
မိုက္မဲသူတို႔ လမ္းစဥ္တည္း။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
(၂)
ျမင္ႏိုင္ခဲစြ၊ သိမ္ေမြ႕လွ၍
သူက်လိုရာ၊ က်တတ္ပါသည့္
ပမာေျမႇာင္ႏိုင္း၊ စိတ္ဆင္႐ိုင္းကို
ခ်င့္ႏိႈင္းဉာဏ္ယွဥ္၊ သမၸဇဥ္ႏွင့္
အစဥ္ခၽြန္းအုပ္၊ သတိခ်ဳပ္၍
မလႈပ္မယိုင္၊ ေကာင္းစြာႏိုင္ေသာ္
ဖြံ႕ခိုင္ၿဖိဳးၿဖိဳး၊ ခ်မ္းသာတိုးသည္
ေကာင္းက်ိဳးႂကြယ္လိမ့္မည္သာကို။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
(၃)
ေရေၾကာင့္ ၫြန္ျဖစ္၊ ထိုၫြန္ညစ္လည္း
စင္လစ္ေရေၾကာင့္၊ ေသြမေထာက္ဘူး
စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚ၊ စိတ္ေၾကးေညႇာ္လည္း
ေဆးေလွ်ာ္စိတ္ပင္၊ စင္,မစင္ကို
ကိုယ္ပင္ဖန္ျပဳ၊ သူမျပဳသည္
စင္မႈကိုယ့္မွာ တာဝန္တည္း။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
(၄)
အသီးတစ္ရာ၊ အညႇာတစ္ခု
ပမာျပဳ၍၊ စိတ္ဟုမည္ျငား
ဤတစ္ပါးမွ်၊ တရားကိုက်
ေစာင့္စည္းကြပ္ကာ၊ လူ႔ရပ္နတ္႐ြာ
ျဗဟၼာ နိဗၺာန္၊ ေရာက္ေၾကာင္းမွန္၏။
(မဃေဒဝ)
(၅)
မေကာင္းမႈေရွာင္၊ ေကာင္းမႈေဆာင္
ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထား။
ေျပာ,ျပဳ,ေတြးလွ်င္၊ သတိယွဥ္
ဆင္ျခင္ ဉာဏ္ေရွ႕သြား။
စိတ္ထားေျဖာင့္မွန္၊ ခြင့္လႊတ္ရန္
သည္းခံ ေမတၱာထား။
လံုးလႏွင့္ဇြဲ၊ မေလ်ာ့ဘဲ
အၿမဲတင္းတင္းထား။
အရာရာတြင္၊ အသံုးဝင္
ေအာင္ျမင္ေၾကာင္းတရား။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
(၆)
တန္းတူေတြ႕လွ်င္၊ ေမတၱာဝင္
မဝင္ႏို္င္က၊ ၿပိဳင္တတ္သည္
ၿပိဳင္မည့္အစား၊ ေမတၱာပြား
စိတ္ထား ဒီလိုေျပာင္းပါ့မည္။
ကိုယ့္ေအာက္နိမ့္လွ်င္၊ က႐ုဏာဝင္
မဝင္ႏိုင္က၊ ႏိုင္တတ္သည္
ႏိုင္မည့္အစား၊ က႐ုဏာပြား
စိတ္ထား ဒီလိုေျပာင္းပါ့မည္။
ကိုယ့္ထက္သာလွ်င္၊ မုဒိတာဝင္
မဝင္ဣႆာ၊ ယိုင္တတ္သည္
ယိုင္မည့္အစား၊ မုဒိတာပြား
စိတ္ထား ဒီလိုေျပာင္းပါ့မည္။
မိုက္သူေတြ႕လွ်င္၊ ဥေပကၡာဝင္
မဝင္ႏို္င္က၊ ႐ြဲ႕တတ္သည္
႐ြဲ႕မည့္အစား၊ ဥေပကၡာပြား
စိတ္ထား ဒီလိုေျပာင္းပါ့မည္။
(ေရွးဆရာေတာ္)
(၇)
သိကၡာသံုးပါး၊ ျမတ္တရား
ေယာက်္ားမိန္းမ၊ မခြဲပါ။
စိတ္ဓာတ္ကိုျပင္၊ ႀကိဳးစားလွ်င္
ခုပင္ ရႏိုင္တာ။
ႀကိဳးစားလိုက္လွ်င္၊ စြမ္းအားထင္
မ်က္ျမင္ ကိုယ္ေတြ႕ပါ။
ေယာက်္ားျဖစ္႐ုံ၊ အားမစံုျငား
မႀကိဳးစားက၊ စြမ္းအားက်
ဘာမွ မရပါ။
မိန္းမေသာ္လည္း၊ အားကုန္ခဲ၍
စိတ္ဇြဲထက္သန္၊ ႀကိဳးစားျပန္
ဧကန္ ထူးျခားလာ။
လူ၏စြမ္းအား၊ ျမတ္တရား
စိတ္ထားေကာင္းဖို႔ လိုရင္းပါ။
(၈)
စိတ္ႏွလံုးကို၊ ဆံုးမမွန္စြာ
စိတ္မေကာင္းက၊ မေကာင္းျဖစ္မွာ
စိတ္ေတြေကာင္းမွ၊ ေကာင္းၾကသူငါ
စိတ္ယဥ္ေက်း သင္ေပး တို႔ျမတ္စြာ။
(ဦးကုေဝရ)
(၉)
ေအးျမၾကည္လင္၊ ကန္ေရျပင္၏
ေအာက္တြင္ရွိျငား၊ ငါး,လိပ္,ဖားႏွင့္
ေယာက္သြား,ခ႐ု၊ အစုစုကို
ၾကည့္႐ႈလိုက္လွ်င္၊ ထင္ထင္ျမင္သို႔
ၾကည္လင္စိတ္ျဖဴ၊ ထိုသည့္သူက
ကိုယ္သူအက်ိဳး၊ ႏွစ္ဦးအက်ိဳးႏွင့္
မဂ္က်ိဳးဖိုလ္သည့္၊ နိဗၺာန္ထိသည္
သူ၏စိတ္ဓာတ္ ၾကည္ေသာေၾကာင့္။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
(၁၀)
ကိေလညစ္မဲ၊ စိတ္၌စြဲ
႐ုပ္လည္း မၾကည္လင္။
ကိေလညစ္မဲ၊ စိတ္မစြဲ
႐ုပ္ဆင္း ၾကည္လင္သည္။
စိတ္ညစ္မည္းလွ်င္၊ ဆင္းရဲပင္
ျဖဴလွ်င္ ခ်မ္းသာသည္။
ခ်မ္းသာရလို၊ မ်ားလူဗိုလ္
စိတ္ကို သိရမည္။
စိတ္ကိုသိခ်င္၊ မ်ားလူရွင္
ေန႔စဥ္ စစ္ရမည္။
ေန႔စဥ္စစ္ေဆး၊ စိတ္ညစ္ေၾကး
ေလွ်ာ္ေဆးပစ္ရမည္။
(ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္)
+++++
စာကိုး
ပရမတၳသံခိပ္က်မ္း-လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
ပရမတၳသံခိပ္က်မ္းအေျဖ-မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
သၿဂႋဳဟ္ဘာသာဋီကာ-အရွင္ဇနကာဘိဝံသ
အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား-အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ
