သာသနာ့အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္တပါး ဆံုး႐ႈံးရျခင္း

၀ါရွင္တန္ဒီစီ (ေမရီလင္းျပည္နယ္)မွ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲေကလာသသည္ အေမရိကန္အေရွ႕ျခမ္း၌ သာသနာျပဳလာခဲ့သည္မွာ (၁၇)ႏွစ္မွ် ရွိခဲ့ေပသည္။ ဆရာေတာ္သည္ ျမန္မာ အေမရိကန္ ဗုဒၶဘာသာအသင္း၏ ပဓာန နာယကဆရာေတာ္အျဖစ္ လမ္းၫႊန္မႈေပးကာ ဦးေဆာင္ဦး႐ြက္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ရွိ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းႀကီး၏ ရာသက္ပန္ ၾသ၀ါဒါ စရိယဆရာေတာ္ တပါးလည္း ျဖစ္သည္။ အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးႏွင့္အတူ သာသနာျပဳ ႂကြေရာက္လာခ်ိန္မွ စ၍ ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ျခင္းမရွိဘဲ အေမရိကန္မွာပင္ အစဥ္တစိုက္ သာသနာျပဳ ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း၌ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဟာ၀ိုင္ယီ၊ ကာလီဖိုးနီးယား၊ အိုဟိုင္းယိုးႏွင့္ ကေနဒါႏိုင္ငံ တိုရန္တို ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအသင္းမ်ားသို႔ ႂကြေရာက္၍ အားေပးကူညီလ်က္ တရားဓမၼမ်ား ေဟာၾကားခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာအသင္းမ်ား တိုးတက္တည္တန္႔ေရး အစဥ္တစိုက္ အားေပး ကူညီခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ဣေျႏၵႀကီးမား၏။ စကားနည္း၏။ တကာ တကာမမ်ားထံမွ ေတာင္းရမ္းျခင္း မရွိ။ ႏႈတ္ထြက္ အလြန္နည္း၏။ ပလႊား၀င့္၀ါမႈ ကင္း၏။ ဆရာေတာ္သည္ ပိဋကတ္တပံုေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိသူပင္ အလြန္နည္းပါး၏။ “ဣေျႏၵႀကီးႀကီးမားမားထား၊ စကားနည္းနည္းပါးပါးေျပာ၊ မေနာႀကံတိုင္း ႏႈတ္မထြက္ႏွင့္၊ ႏႈတ္ထြက္လွ်င္လည္း ၿမဲေစ၊ သူေတာ္ေကာင္းၾကက္သေရ” ဟု ေ႐ႊက်င္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး မိန္႔မွာ ဆံုးမခဲ့သည့္အတိုင္း “သူေတာ္ေကာင္း ၾကက္သေရ”ႏွင့္ ျပည့္စံုသူ ျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၉၆-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၈)ရက္ေန႔က ဘ၀နတ္ထံ စံလြန္ေတာ္မူခဲ့ရာ “သာသနာ့အာဇာနည္/ပုဂၢိဳလ္”တပါး ဆံုး႐ႈံးရျခင္းအတြက္ ယူႀကံဳးမရ ႏွေျမာတသ ျဖစ္ၾကရသည္။ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း သ၀ဏ္လႊာမ်ား စ်ာပနေကာ္မတီသို႔ ေပးပို႔ခဲ့ၾကသည္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာ ၾသ၀ါဒါစရိယ နာယက ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားက – “အရွင္ေကလာသသည္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးႏွင့္ အတူတကြ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳခရီး ႂကြသြားခဲ့သည္မွစ၍ ယခုအခ်ိန္အထိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ၀ါရွင္တန္ မဂၤလာရာမေက်ာင္းတိုက္တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၍ သာသနာျပဳခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္တပါးျဖစ္သျဖင့္ မဟာစည္ၾသ၀ါဒါစရိယ နာယက ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ႏွေျမာတသ သံေ၀ဂယူေတာ္မူၾက၍ ကုသိုလ္ျပဳကာ အမွ်ေ၀ ဆုေတာင္းမႈ ျပဳၾကပါေၾကာင္း ..” ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ မဟာစည္သာသနာ့ရိပ္သာ ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢဟအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွလည္း – “ဗုဒၶသာသနာႏုဂၢအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ မဟာစည္ေယာဂီအေပါင္းတို႔က အထူးပင္ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲျခင္း ျဖစ္ၾကပါေၾကာင္း” ျဖင့္ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့သည္။

သဒၶမၼသီတဂူ သဲကုန္းဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရကလည္း အရွင္ေကလာသ၏ သတင္းကို ၾကားသိရသည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ ခ်က္ခ်င္းပင္ ဖုန္းျဖင့္ “အရွင္ေကလာသကဲ့သို႔ေသာ သာသနာ့အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္ထူးတပါး ဆံုး႐ႈံးရျခင္းမွာ အစားထိုး၍မရေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈႀကီးတရပ္ျဖစ္၍ မိမိႏွင့္ မိမိ၏ သီတဂူအဖြဲ႕မွ အထူးပင္ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းရပါေၾကာင္း” ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သဲကုန္းဆရာေတာ္သည္ အရွင္ေကလာသ ေဆး႐ုံမွာ တက္ေရာက္ကုသေနစဥ္ လာေရာက္၍ အားေပးစကား ေျပာၾကားရင္း ေဗာဇၩင္သုတ္တရား ႐ြတ္ပြားေပးခဲ့ေလသည္။

မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အေမရိကန္သို႔ သာသနာျပဳႂကြစဥ္က အတူတကြ လိုက္ပါ၍ အရွင္ေကလာသႏွင့္ သာသနာျပဳေဖာ္ သာသနာျပဳဖက္ျဖစ္ေသာ အရွင္သီလာနႏၵာဘိ၀ံသ (အဂၢမဟာပ႑ိတ)ႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦးေဇာတတို႔ကား ေအာက္ပါအတိုင္း စာျဖင့္ ေရးသား ေပးပို႔ခဲ့ၾကပါသည္။

“ဆရာေတာ္ဦးေကလာသ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူေၾကာင္း ၾကားသိရသျဖင့္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါသည္။ ‘ဘိဇၨနဓေမၼာ ဘိဇၨတိ၊ နႆနဓေမၼာ နႆတိ’ အဆိုရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံျခား၌ သာသနာျပဳေဖာ္ျပဳဖက္တပါး ဆံုး႐ႈံးရသျဖင့္ ၀မ္းနည္းမႈျဖစ္ရပါသည္။ ဆရာေတာ္ဦးေကလာသ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားျခင္းသည္ မဂၤလာရာမေက်ာင္းတိုက္အတြက္သာမက အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ပါ အစားထိုး၍ မရႏိုင္ေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈတရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္တို႔ စ်ာပနသို႔ မလာေရာက္ႏိုင္သည္ကို ခြင့္လႊတ္ေစလိုပါသည္။ စ်ာပနအခမ္းအနား၌ လိုအပ္သလို အသံုးျပဳရန္ အလႉေငြမ်ားကို တီဘီအက္စ္ေအအသင္းဥကၠဌက ဘီေအဘီေအအသင္းသို႔ ေပးပို႔လႉဒါန္းလိုက္ပါသည္။ ‘အနိစၥာ ၀တ သခၤါရာ’ဟု ဘုရားျမတ္စြာ မိန္႔မွာေတာ္မူသည္ကို ႏွလံုးသြင္း၍ သံေ၀ဂဉာဏ္ကို ပြားေစရပါေတာ့သည္။”

ဆရာေတာ္ဦးသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ (အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ ေ႐ႊက်င္နိကာယ ၾသ၀ါဒါစရိယ)က – “ဆရာေတာ္ဦးေကလာသ ဘ၀နတ္ထံ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားျခင္းသည္ မဂၤလာရာမေက်ာင္းတိုက္အတြက္သာမက အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ပါ အစားထိုး၍ မရႏိုင္ေသာ ဆံုး႐ႈံးမႈတရပ္ ျဖစ္ပါသည္” – ဟု တိတိပပ အေလးအနက္ ေဖာ္ၫႊန္းထားပါသည္။ မွန္ပါသည္။ ဆရာေတာ္၏ေမတၱာ ဆရာေတာ္၏ၾသ၀ါဒ ခံယူေနသူတို႔မွာ မ်ားလွသည္။ သာဓုကီဠန စ်ာပနပြဲတြင္ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၺာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား တစုတေ၀း ႂကြေရာက္ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းက သက္ေသခံေနပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါး၏ စ်ာပနအသြင္မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ေထရ၀ါဒႏိုင္ငံေပါင္းစံု၏ စ်ာပနအသြင္ကို ေဆာင္ယူခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာမွ ဗုဒၶဘာသာအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ေလးနက္ေသာ ဓမၼသံေ၀ဂကို ရယူလ်က္ ႀကီးမားသန္႔စင္ေသာ ေမတၱာအထုအထည္ကို အရွင္ေကလာသအေပၚ လွစ္ျပခဲ့ၾကပါသည္။ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အေနျဖင့္လည္း အလြန္ေ၀းလံသည့္ ကာလီဖိုးနီးယား၊ ကေနဒါႏိုင္ငံ စသည္တို႔မွ လူကိုယ္တိုင္ပင္ လာေရာက္ ဂါရ၀ျပဳခဲ့ၾကသည္။

ဆရာေတာ္သည္ သူ၏ေရာဂါအေၾကာင္း သိရွိသည္။ ေရာဂါအေၾကာင္း ေမးလာသူတိုင္းအား ‘သူ၏ေရာဂါမွာ ေသြးကင္ဆာျဖစ္၍ ေဆးမရွိေၾကာင္း၊ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေသရမည္သာျဖစ္ေၾကာင္း’ ေျပာျပခဲ့သည္သာ ျဖစ္၏။ မၾကာမီ ေသရမည္ဆိုသည္ကို မသိ မဟုတ္။ ဧ၀ကန္သိရွိထားသည္။ သို႔ေသာ္ ေသမင္းကို သတၱိရွိရွိ ရင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ အခ်ိန္အားရတိုင္း ထိုင္လ်က္ျဖစ္ေစ၊ ေလ်ာင္းလ်က္ျဖစ္ေစ တရား႐ႈမွတ္ေနခဲ့သည္။ တခါတရံ ညအခါမ်ားတြင္ ထ၍ ၾကည့္ရာ တရား႐ႈမွတ္ေနသည္ကိုသာ ေတြ႕ရသည္။ ‘ဪ ေအးခ်မ္းစြာ ဘ၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရးအတြက္ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ေနပါတကား’ဟု သတိသံေ၀ဂ ျဖစ္မိသည္။ ေသမင္းကို အံတုဖက္ျပိဳင္ ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္၏ ဇြဲသတၱိကို အတုယူ အားက်မိရေတာ့သည္။

“ေယာက္်ားတို႔ ဇြဲ ေသကာမွ ေလ်ာ့ရမည္”ဟူေသာ စိတ္ထားကို လက္ကိုင္ထားခဲ့သည္။ က်န္းမာလာလၽွ်င္ ‘သဒၶါတရား’ဟူေသာ စာအုပ္ေရးသားရန္ က်မ္းစာအကိုးအကားမ်ား ထုတ္ႏုတ္၍ပင္ ေနပါသည္။ ‘မဂၤလာဂ်ာနယ္’ကို တႏွစ္ေလးအုပ္ ထုတ္ေ၀သြားရန္ လမ္းၫႊန္မႈေပး၍ စီမံ တိုက္တြန္းခဲ့ေသးသည္။ ပထမအႀကိမ္ထုတ္ စာေစာင္ေလးကို ေတြ႕ျမင္ရေသာအခါ အားရၾကည္ႏူး အထူးပင္ ၀မ္းေျမာက္ခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္မွာ ေလာကြတ္ မရွိ။ ပရိယာယ္ မာယာ မရွိ။ စာသမားသက္သက္သာ ျဖစ္၍ လူမႈေၾကညက္မႈကား ရွိခ်င္မွ ရွိမည္။ သို႔ေသာ္ စာႏွင့္ေန၍ စာႏွင့္ ေပ်ာ္ပိုက္ခဲ့ေပသည္။

ဆရာေတာ္ ပခံုးေျပာင္းေပးခဲ့သည့္ လူမႈေရးတာ၀န္၊ သာသနာေတာ္ေရးတာ၀န္ႀကီးမ်ားကား ႀကီးမား မ်ားေျမာင္လွေပ၏။ သို႔ေသာ္ စြမ္းႏိုင္သမွ် တာ၀န္ယူ၍ ထမ္းေဆာင္ရပါမည္။ (၁၇)ႏွစ္တိုင္တိုင္ အေျခခ် အဆင္းရဲခံ၍ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ‘သာသနာ့ဗိမာန္’တခု ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း ထာ၀ရ ခိုလႈံႏိုင္ရန္ မေပ်ာက္မပ်က္ရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းသိမ္းရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္အား ၾကည္ၫိုေလးစား အားထားၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနျဖင့္ ထာ၀ရ တည္တန္႔ခိုင္ၿမဲေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းညီညာ ထိန္းသိမ္းကာျဖင့္ ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္ ဆပ္ၾကရမည္သာ ျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ပုထုဇဥ္တဦးသာ ျဖစ္ပါ၏။ ‘သံေယာဇဥ္’ဆိုသည္ကိုလည္း ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ေသးသည္ မဟုတ္ပါ။ အသက္အိုမင္းလွၿပီျဖစ္သည့္ ရဟန္းအမႀကီးကို ျပန္လည္ ႂကြေရာက္၍ တရားဓမၼေဆးျဖင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းမႈကို ေပးခ်င္ရွာေသးသည္။ ေဆြေတြမ်ိဳးေတြကိုလည္း ေတြ႕ခ်င္ျမင္ခ်င္ရွာသည္။ အသင့္အတင့္ က်န္းမာလာလွ်င္ သီတင္းကၽြတ္တြင္ ျမန္မာျပည္ျပန္မည္ဟု ရည္႐ြယ္ရင္း ရွိ၏။ စာေပတတ္ပြန္ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းျဖစ္၍ ေနသည္မို႔ သံေယာဇဥ္ၾကိဳး႐ႈပ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ကာ ေအာင့္အည္းသည္းခံေတာ္မူခဲ့ေလ၏။ ရဟန္းအမႀကီးႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားက ဆရာေတာ္၏ စိတ္ရင္းေစတနာကို သိ၍ ခြင့္လႊတ္ႏိုင္ၾကပါေစဟု ဆႏၵျပဳလိုက္ရပါ၏။

ဆရာေတာ္ ျဖစ္ရာဘ၀မွာ ျပံဳးေပ်ာ္ႏိုင္ပါေစ။

(၁၉၉၆-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္-ၾသဂုတ္လထုတ္ ‘မဂၤလာဂ်ာနယ္’ အတြဲ(၁) အမွတ္(၂)ပါ ‘အရွင္မေဟာသဓပ႑ိတ’၏ “သာသနာ့အာဇာနည္တပါး ဆံုး႐ႈံးရျခင္း” ေဆာင္းပါး)