အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း (ေအဘီဘီေအ)ရဲ႕ ဥကၠဌ ဦးဟန္ၾကဴ ကြယ္လြန္တာ ၂၀၀၉-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄-ရက္ေန႔ဆို ၂-ႏွစ္ ျပည့္ပါၿပီ။

ဦးဟန္ၾကဴဟာ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းရယ္လို႔ ၁၉၈၁-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၁-ရက္ေန႔မွာ တရားဝင္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ေန႔က စၿပီး၊ သူကြယ္လြန္တဲ့ ၂၀၀၇-ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄-ရက္ေန႔ထိ အသင္းရဲ႕ ဥကၠဌတာဝန္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ သူပါ။
“ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာ၊ ကမ႓ာျပန္႔ရမည္”ဆိုတဲ့ အသင္းရဲ႕ေဆာင္ပုဒ္နဲ႔အညီ ဆရာ ဒကာ လက္တြဲညီညာ သာသနာအက်ိဳးျပဳ လုပ္ငန္းရပ္ မ်ားစြာကို ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းဆိုတာ နယူးေယာက္ျမိဳ႕မွာ ပထမဆံုး ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျမန္မာျပည္ဖြား မိသားစုမ်ားရဲ႕ ဗုဒၶဘာသာအသင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
အသင္းစတည္ေထာင္ၿပီး ေနရာထိုင္ခင္း အေဆာက္အဦဆိုတာ မရွိေသးေတာ့ ဦးဟန္ၾကဴက သူ႔ရဲ႕ ပဲျပားစက္႐ုံ အေပၚထပ္ကို ယာယီေက်ာင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳေစခဲ့တာပါ။
အဲဒီေနာက္ ၁၉၉၁-ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁-ရက္ေန႔မွာေတာ့ လက္ရွိ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္း တည္ရာျဖစ္တဲ့ ဘ႐ုတ္ကလင္ ဘားဂင္းလမ္း အမွတ္(၆၁၉) ေလးထပ္အေဆာက္အဦကို ေရစက္ခ် လႉဒါန္းခဲ့ပါတယ္။

နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ မနာလပန္-အဂၤလစ္ရွ္ေတာင္းမွာရွိတဲ့ မဟာစည္သတိပ႒ာန္ရိပ္သာ တည္ေထာင္တာ၊ ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္ တည္ထားကိုးကြယ္တာေတြမွာလဲ ဆရာေတာ္ေတြနဲ႔အတူ ဦးေဆာင္ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။
ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္အတြက္ ထီးေတာ္၊ ေခါင္းေလာင္း ဆည္းလည္းေတြ၊ ေက်ာက္ဆင္းတုေတာ္၊ ျခေသၤ့ေတြအတြက္ဆိုရင္လဲ ဗမာျပည္ကို အေခါက္ေခါက္ အခါခါ သြားေရာက္ မွာယူ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရတာပါ။
သူ မကြယ္လြန္မီ ႏွစ္လခန္႔အလိုမွာပဲ ေလာကခ်မ္းသာေစတီေတာ္အတြက္ ထီးေတာ္ကို ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္နဲ႔အတူ ဗမာျပည္ကေန ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သယ္ယူလာခဲ့ပါေသးတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဓမၼဒူတခရီး ႂကြေရာက္ေတာ္မူလာၾကတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ၊ ေလာကခ်မ္းသာ ဘုရားေက်ာင္းမွာ သီတင္းသံုးေနၾကတဲ့ ဆရာေတာ္ေတြရဲ႕ ႂကြလိုရာခရီး အနီးအေဝး မွန္သမွ်အတြက္လည္း တာဝန္ယူ ပို႔ေဆာင္ေပးေရးအတြက္ ဝန္မေလး အၿမဲလိုလို ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္တယ္။

နယူးေယာက္ျမိဳ႕ ကမ႓ာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ခ်ဳပ္႐ုံးမွာ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ ဗုဒၶေန႔အခမ္းအနား ( United Nations Day of Vesak Celebrations ) ကိုလည္း ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္ ဦးေဆာင္တဲ့ ေအဘီဘီေအ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ားနဲ႔အတူ အၿမဲ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

အျခား လူမႈေရးဆိုင္ရာ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြ၊ ႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ပြဲေတြကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္၊ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပါတယ္။

ေအဘီဘီေအအသင္းနဲ႔ ဦးဟန္ၾကဴဟာ ေခါင္းနဲ႔ပန္း တြဲဖက္ေနတဲ့ ဒဂၤါးျပားတစ္ခုသဖြယ္ပါ။
ေအဘီဘီေအအသင္းအတြက္၊ အသင္းရဲ႕ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ေတြအတြက္ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕ မိသားစုကိစၥ စီးပြားေရးကိစၥေတြကိုေတာင္ ဒုတိယေနရာမွာ ထားၿပီး ေစတနာ သဒၶါတရားအျပည့္နဲ႔ ေဆာင္႐ြက္ေပးခဲ့တဲ့ သူပါ။
သူ႔ကိုယ္ပိုင္အခ်ိန္ေတြနဲ႔ လုပ္အား အေတာ္မ်ားမ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့႐ုံမွ်သာမက တခါတရံ ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးကိုလဲ အိတ္စိုက္ အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္လဲ ေဆး႐ုံေတြ ေဆးခန္းေတြ၊ ပရဟိတေက်ာင္းေတြ မူလတန္းေက်ာင္းေတြမွာ လႉဒါန္းခဲ့တာ မနည္းပါဘူး။
ေရအခက္အခဲရွိတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းေတြ အရပ္ေဒသေတြမွာ အဝီစိေရတြင္းေပါင္း ၂၀-ေက်ာ္ လႉဒါန္းခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၂-ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရက ဦးဟန္ၾကဴကို ‘သိရီသုဓမၼမဏိေဇာတဓရ’ဘြဲ႕ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၆-ခုႏွစ္ ေအဘီဘီေအအသင္း ေငြရတုသဘင္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲမွာ ဦးဟန္ၾကဴ ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကားေျပာေတာ့ သူ႔အေျမာ္အျမင္ေတြကို ထည့္သြင္းေျပာသြားတာ အမွတ္ရပါေသးတယ္။

“ဗုဒၶသာသနာ ေနလိုလလို ထြန္းလင္းျပန္႔ပြား အရွည္တည္တ့ံဖို႔ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ ဦးေဆာင္ လမ္းၫႊန္မႈေအာက္မွာ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ ခုလို ဘုရားပုထိုး သိမ္ေက်ာင္း တန္ေဆာင္း စတဲ့ သာသနာ့အေဆာက္အအံုမ်ားကို အုတ္ျမစ္ခ် တည္ေဆာက္ေနၾကျခင္းဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သားစဥ္ေျမးဆက္ေတြအတြက္ ဘာသာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေမြအႏွစ္ေတြ လက္ဆင့္ကမ္းေပးသြားရမယ့္ တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ေနၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္”တဲ့။

အေမရိကန္ေရာက္ ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းကို မွတ္တမ္းေရးမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းဟာ ထည့္ေရးရမယ့္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုပါ။
အေမရိကန္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာအသင္းအေၾကာင္း ေရးမယ္ဆိုရင္လဲ ဦးဟန္ၾကဴအေၾကာင္း မပါလို႔ မၿပီးပါဘူး။
လူေသေပမယ့္ နာမည္တြင္က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့သူတစ္ဦး ..
သူလိုလူမ်ိဳး အစားထိုးဖို႔ ခက္တဲ့သူတစ္ဦး …
အၿမဲ .. အမွတ္ရေနၾကရမယ့္သူတစ္ဦးပါ။

ေစာဝင္း