႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပ
“ဦးဇင္း တခါတေလ စဥ္းစားမိတယ္။ ကံေကာင္းလြန္းလို႔ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရတာလို႔ …”
(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)
+++++
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃-၄ ရက္မ်ားတြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ မဇၥ်ိမဂုဏ္ရည္ဆရာေတာ္၏ တရားစခန္း က်င္းပ ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ စေနေန႔ဝယ္ အဘိဓမၼာသင္တန္း မရွိေပ။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ စေနေန႔တြင္ အဘိဓမၼာသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၄၀) ႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားႏွင့္ အပတ္စဥ္ (၄၁) ႐ုပ္ျဖစ္စဥ္, ခ်ဳပ္စဥ္, ႐ုပ္ဝီထိအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို သင္ယူ နာယူ ေလ့လာၾကရ၏။
ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က မွတ္သားဖြယ္ အထူးရွင္းလင္းဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သင္တန္းပို႔ခ်စဥ္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ေနရာမ်ား၌ မိန္႔ၾကား ရွင္းလင္း သင္ျပသြားေပး၏။
+++++
႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပ
ဥတုဇ႐ုပ္
ဥတုဆိုသည္မွာ ဓာတ္ႀကီး ၄-ပါးထဲက ေတေဇာဓာတ္ပင္ ျဖစ္၏။
သီတဥတု (ေအးေသာဥတု)ႏွင့္ ဥဏွဥတု (ပူေသာဥတု)ဟူ၍ ရွိ၏။
ထို အေအးအပူဟူေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္ ‘ဌီ’သုိ႔ ေရာက္မွသာလွ်င္ သက္ရွိသႏၲာန္၌လည္းေကာင္း၊ သက္မဲ့သႏၲာန္၌လည္းေကာင္း ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
ျပင္ပမွာ ရွိေသာ ႐ုပ္မ်ားသည္ ဥတုဇ႐ုပ္ခ်ည္းသာ ျဖစ္၏။ ကမၼဇ၊ စိတၱဇ၊ အာဟာရဇ႐ုပ္မ်ား ျပင္ပမွာ မရွိ။
ပဋိသေႏၶ၏ ‘ဥပါဒ္’အခိုက္၌ ျဖစ္သည့္ ကမၼဇ႐ုပ္တြင္ ပါဝင္ေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္ ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ‘ဥပါဒ္’၌ သူလည္း ‘ဥပါဒ္’ျဖစ္၏။
ပဋိသေႏၶ၏ ‘ဌီ’၌ သူလည္း ‘ဌီ’ျဖစ္ၿပီး ဥတုဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
႐ုပ္သက္ ခဏငယ္ ၅၁-ခ်က္(ဥပါဒ္ ၁ + ဌီ ၄၉ + ဘင္ ၁)မွာ ဌီ ၄၉-ခ်က္ရွိၿပီး ဥတုဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
အာဟာရဇ႐ုပ္
‘ၾသဇာ’ဟု ဆိုအပ္ေသာ အာဟာရသည္ စားဖြယ္ကို မ်ိဳလိုက္ေသာအခါဝယ္ ေရာက္ေလရာအရပ္၌ အသစ္ အသစ္ ဥပါဒ္ၿပီးေနာက္ ‘ဌီ’သုိ႔အေရာက္မွာ အာဟာရဇ႐ုပ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
အာဟာရဇ႐ုပ္ျဖစ္ေသာအခ်ိန္ကို အတိအက် သတ္မွတ္၍မရဘဲ တစ္စံုတစ္ခုကို စားမ်ိဳလိုက္သည့္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ဟုသာ သာမညအားျဖင့္ မွတ္ယူႏိုင္၏။
+++++
႐ုပ္ ၂၈-ပါးကို ႐ုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄-ပါးျဖင့္ ခြဲျခားေဝဖန္ျခင္း
ကမၼဇ႐ုပ္ ၁၈-ပါး
ကမၼဇ႐ုပ္မွာ –
ကံသက္သက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ (ကမၼဇဧကန္) ၉-ပါး (စကၡဳ၊ ေသာတ၊ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယ၊ ဣတၳိဘာဝ၊ ပုမၻာဝ၊ ဟဒယ၊ ဇီဝိတ)ႏွင့္
ကံႏွင့္တျခားအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ (ကမၼဇအေနကန္) ၉-ပါး (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ေဖာ႒ဗၺ၊ အာဟာရ၊ အာကာသ) (ေဖာ႒ဗၺ=ပထဝီ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ)
ေပါင္း ၁၈-ပါး ရွိ၏။
စိတၱဇ႐ုပ္ ၁၅-ပါး
စိတၱဇဧကန္ ၂-ပါး (ကာယဝိညတ္၊ ဝစီဝိညတ္)ႏွင့္
စိတၱဇအေနကန္ ၁၃-ပါး (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ သဒၵ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ေဖာ႒ဗၺ၊ အာဟာရ၊ အာကာသ၊ ႐ူပႆလဟုတာ၊ ႐ူပႆမုဒုတာ၊ ႐ူပႆကမၼညတာ)
ေပါင္း ၁၅-ပါး။
ဥတုဇ႐ုပ္ ၁၃-ပါး
ဥတုဇဧကန္ မရွိ။
ဥတုဇအေနကန္ ၁၃-ပါးမွာ စိတၱဇအေနကန္ ၁၃-ပါးႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။
အာဟာရဇ႐ုပ္ ၁၂-ပါး
အာဟာရဇ႐ုပ္ဧကန္ မရွိ။
အာဟာရဇ႐ုပ္အေနကန္ ၁၂-ပါးမွာ ‘သဒၵ’႐ုပ္မပါေသာ က်န္စိတၱဇအေနကန္ ၁၂-ပါးႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္၏။
ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ အေၾကာင္း ၄-ပါးမွ လြတ္ေသာ ႐ုပ္ ၄-ပါး
လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးမွာ ႐ုပ္အစစ္မဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ၿပီးသား႐ုပ္တို႔၏ ျဖစ္ေပၚ, ရင့္ေရာ္, ပ်က္မႈ အခိုက္အတန္႔ကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ရာ ကံ, စိတ္, ဥတု, အာဟာရ အေၾကာင္း ၄-ပါးမွ လြတ္၏။
+++++
စိတ္ႏွင့္ စိတၱဇ႐ုပ္
စိတ္ ၈၉-ပါးတြင္ အ႐ူပဝိပါက္ ၄-ခုႏွင့္ ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀၊ ေပါင္း ၁၄-ပါးေသာ စိတ္တို႔သည္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။ ပၪၥဒြါရိကစိတ္တို႔သည္ အလြန္အားနည္းေသာေၾကာင့္ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
က်န္ ၇၅-ပါးေသာ စိတ္တို႔မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း၊ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစျခင္း၊ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ျခင္း၊ ျပံဳး႐ႊင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
- ေလာဘမူေသာမနႆ ၄-ခုသည္ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။
- ေလာဘမူဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။ ဥေပကၡာျဖစ္၍ ရယ္႐ႊင္ျခင္းကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
- ေဒါသမူ ၂၊ ေမာဟမူ ၂ တို႔မွာ ႐ုပ္သာမည, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္တို႔ကို ျဖစ္ေစ၏။ ေဒါသမူ ၂-ခုမွာ ငိုျခင္းကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
- ေဒြးပၪၥဝိညာဏ္ ၁၀ မွာ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစႏိုင္။
- သမၸဋိစၧိဳင္း ၂-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
- သႏၲီရဏ ၃-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
- ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
- မေနာဒြါရာဝဇၨန္းမွာ ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစ၏။
- ဟသိတုပၸါဒ္မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခုိင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
- မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄-ခုမွာလည္း ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
- မဟာကုသိုလ္ဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
- မဟာဝိပါက္ ၈-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
- မဟာႀကိယာေသာမနႆ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။ ရယ္႐ႊင္ေစ၏။
- မဟာႀကိယာဥေပကၡာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္, ဣရိယာပုတ္, ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
- ႐ူပါဝစရကုသုိလ္ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
- ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစ၏။
- ႐ူပါဝစရႀကိယာ ၅-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
- အ႐ူပါဝစရကုသိုလ္ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
- အ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္ကို မျဖစ္ေစပါ။
- အ႐ူပါဝစရႀကိယာ ၄-ခုမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခုိင္ေစ၏။
- ေလာကုတၱရာစိတ္ ၈-ပါးမွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။
- အဘိညာဏ္ ၂-ခု (ပၪၥမစ်ာန္ ကုသိုလ္၊ ႀကိယာ)မွာ ႐ုပ္သာမညကို ျဖစ္ေစ၏။ ဣရိယာပုတ္ကို ခိုင္ေစ၏။ ဝိညတ္ကို ျဖစ္ေစ၏။
+++++
တစ္နည္းအားျဖင့္ –
- ႐ုပ္သာမညကိုသာ ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ မေနာဓာတ္ ၃-ပါး (ပၪၥဒြါရာဝဇၨန္းႏွင့္ သမၸဋိစၧိဳင္း ၂) + တဒါ႐ုံ ၁၁-ပါး (ဥေပကၡာသႏၲီရဏ ၂၊ ေသာမနႆသႏၲီရဏ ၁၊ မဟာဝိပါက္ ၈) ႏွင့္ ႐ူပါဝစရဝိပါက္ ၅-ပါး = စုစုေပါင္း ၁၉-ပါး ျဖစ္၏။
- ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၊ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ အပၸနာေဇာ ၂၆-ပါး (မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္ ၉၊ မဟဂၢဳတ္ ႀကိယာ ၉၊ ေလာကုတၱရာ ၈) ျဖစ္၏။
- ႐ုပ္သာမညကိုလည္း ျဖစ္ေစ၊ ဣရိယာပုတ္ကိုလည္း ခိုင္ေစ၊ ဝိညတ္ကိုလည္း ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ဝုေ႒ာ (မေနာဒြါရာဝဇၨန္း)၊ ကာမေဇာ ၂၉-ပါး (အကုသိုလ္စိတ္ ၁၂၊ ဟသိတုပၸါဒ္ ၁၊ မဟာကုသိုလ္ ၈၊ မဟာႀကိယာ ၈)ႏွင့္ အဘိညာဏ္ ၂-ပါး = စုစုေပါင္း ၃၂ ပါး ျဖစ္၏။
႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္တို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ ၃၂-ပါးတြင္လည္း –
- ႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္, ရယ္႐ႊင္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ကာမေသာမနႆေဇာ ၁၃-ပါး (ေလာဘမူေသာမနႆ ၄ + ဟသိတုပၸါဒ္ ၁ + မဟာကုသိုလ္ေသာမနႆ ၄ + မဟာႀကိယာေသာမနႆ ၄) ျဖစ္၏။
- ႐ုပ္, ဣရိယာ, ဝိညတ္, ငိုျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစေသာ စိတ္မ်ားမွာ ေဒါသေဇာ ၂-ပါး ျဖစ္၏။
+++++
႐ူပကလာပ
အေပါင္းအစုကို ‘ကလာပ’ဟု ေခၚ၏။
႐ုပ္တို႔၏ အေပါင္းအစုကို ‘႐ူပကလာပ’ = ႐ုပ္ကလာပ္ဟု ေခၚ၏။
႐ုပ္ကလာပ္၏ လကၡဏာမွာ –
- တူေသာ ျဖစ္ျခင္း (ဧကုပၸါဒ)၊
- တူေသာ ခ်ဳပ္ျခင္း (ဧကနိေရာဓ)၊
- တူေသာ မွီရာ မဟာဘုတ္ရွိျခင္း (ဧကနိႆာယ)ဟူ၍ လကၡဏာ ၃-ခု ရွိ၏။
(အခ်ိဳ႕က ‘သဟဝုတၱိ’ = ‘အသီးသီးေသာ ကလာပ္တူ႐ုပ္စုမ်ား အတူတကြ တေပါင္းတည္း ျဖစ္ရျခင္း’ကို ကလာပ္အဂၤါတစ္ခုဟု ဆိုၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကမူ ‘ကလာပ္သေဘာျပပုဒ္’ဟု ဆိုၾကသည္။)
႐ူပဝိဘာဂလာ “အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္” ၈-ခု (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ) မွာ ခြဲျခား၍ မရေသာ ကလာပ္အေျခခံ ျဖစ္၏။ “သုဒၶ႒ကလာပ္”ဟုလည္း ေခၚ၏။
ကမၼဇကလာပ္ ၉-စည္း
(၁) စကၡဳဒသကကလာပ္
‘ဒသက’မွာ ဆယ္ခုေပါင္း ျဖစ္၏။
စကၡဳဒသက = စကၡဳပါေသာ ႐ုပ္ဆယ္ခုေပါင္း
သက္ရွိသႏၲာန္တြင္ ‘ဇီဝိတ႐ုပ္’ျဖစ္ရေသာေၾကာင့္ အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ပါးႏွင့္ ဇီဝိတ = ေပါင္း ၉-ပါးသည္
ကမၼဇကလာပ္စည္းမ်ားတြင္ အေျခခံျဖစ္၏။
စကၡဳဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ စကၡဳပသာဒ)
(၂) ေသာတဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ေသာတပသာဒ)
(၃) ဃာနဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဃာနပသာဒ)
(၄) ဇိဝွါဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဇိဝွါသာဒ)
(၅) ကာယဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ကာယပသာဒ)
(၆) ဣတၳိဘာဝဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဣတၳိဘာဝ)
(၇) ပုမၻာဝဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ပုမၻာဝ)
(၈) ဝတၳဳဒသကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ၊ ဟဒယဝတၳဳ)
(၉) ဇီဝိတနဝကကလာပ္ = (ပထဝီ၊ အာေပါ၊ ေတေဇာ၊ ဝါေယာ၊ ႐ူပ၊ ဂႏၶ၊ ရသ၊ ၾသဇာ၊ ဇီဝိတ)
စိတၱဇကလာပ္ ၆-စည္း
(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)
(၂) ကာယဝိညတၱိနဝကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ကာယဝိညတ္)
(၃) ဝစီဝိညတၱိသဒၵဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ဝစီဝိညတ္ + သဒၵ႐ုပ္)
(၄) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
(၅) ကာယဝိညတၱိလဟုတာဒိဒြါဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ကာယဝိညတ္ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
(၆) ဝစီဝိညတၱိသဒၵလဟုတာဒိေတရသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + ဝစီဝိညတ္ + သဒၵ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
ဥတုဇကလာပ္ ၄-စည္း
(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)
(၂) သဒၵနဝကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + သဒၵ႐ုပ္)
(၃) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
(၄) သဒၵလဟုတာဒိဒြါဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + သဒၵ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
အာဟာရဇကလာပ္ ၂-စည္း
(၁) သုဒၶ႒ကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု)
(၂) လဟုတာဒိဧကာဒသကကလာပ္ (အဝိနိေဗၻာဂ ၈ + လဟုတာ + မုဒုတာ + ကမၼညတာ)
ထို႔ေၾကာင့္ ကမၼဇကလာပ္စည္း ၉ + စိတၱဇကလာပ္စည္း ၆ + ဥတုဇကလာပ္စည္း ၄ + အာဟာရဇကလာပ္စည္း ၂ ခုတို႔ ေပါင္းေသာ္ အားလံုး ကလာပ္စည္း ၂၁-စည္း ရွိ၏။
အထူးမွတ္ရန္ကား –
- ဥတုဇကလာပ္စည္းမ်ားအနက္ “သုဒၶ႒ကလာပ္”ႏွင့္ “သဒၵနဝကကလာပ္”တို႔ကို သက္ရွိ အတြင္းသႏၲာန္(အဇၥ်တၱသႏၲာန္)ႏွင့္ သက္မဲ့ အပသႏၲာန္(ဗဟိဒၶသႏၲာန္)တို႔တြင္ရႏိုင္ၿပီး၊ က်န္ ကလာပ္ ၁၉-စည္းမွာ အဇၥ်တၱသႏၲာန္၌သာ ရရွိႏိုင္သည္။
- “အာဟာရဇ႐ုပ္”သည္ သက္ရွိသႏၲာန္မွာသာ ျဖစ္၏။ “အာဟာရ႐ုပ္”မွာမူ သက္ရွိေရာ သက္မဲ့မွာပါ ျဖစ္သည္။ (သုဒၶ႒ကလာပ္ထဲတြင္ အာဟာရ ပါ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဟာရ=ၾသဇာ႐ုပ္ သက္သက္သည္ အပမွာလည္း ရွိႏိုင္၏။ အစားအစာမ်ားတြင္ပါဝင္ေသာ ၾသဇာျဖစ္၏။)
- အာကာသ႐ုပ္ႏွင့္ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးတို႔မွာ ကလာပ္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ မပါ။ အာကာသ႐ုပ္သည္ ႐ုပ္ကလာပ္တို႔၏ အပိုင္းအျခား ျဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ လကၡဏ႐ုပ္ ၄-ပါးမွာ ႐ုပ္ကလာပ္တို႔၏ အမွတ္အသားမွ် ျဖစ္၍လည္းေကာင္း ျဖစ္၏။
+++++
စာကိုး
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား”
ဦးေက်ာ္၏ “သၿဂႋဳဟ္သ႐ုပ္ အေျချပဳက်မ္း”
အရွင္တိေလာကာဘိဝံသ(အင္းစိန္)၏ “အဘိဓမၼာလက္ေဆာင္”