သမုစၥည္းပိုင္း – အကုသလသဂၤဟ
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားသင္တန္း၊ (၄၃)ပတ္ေျမာက္ႏွင့္ (၄၄)ပတ္ေျမာက္ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရ၏။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း၏ သတၱမေျမာက္အပိုင္းျဖစ္ေသာ သမုစၥည္းအပိုင္းကို စတင္ ေလ့လာၾကရရာ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က မိတ္ဆက္နိဒါန္းႏွင့္ သင္ခန္းစာဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ေရွးဦးစြာ သင္ျပေပး၏။
+++++
သမုစၥည္းပိုင္း
သမုစၥည္းသည္ သမုစၥယ(ပါဠိ)မွ လာ၏။
စိတ္ ၁-ပါး (အက်ဥ္း ၈၉/အက်ယ္ ၁၂၁-ပါးေသာ စိတ္တို႔၏ သေဘာ လကၡဏာမွာ အာ႐ုံသိမႈ ျဖစ္၍ ၁-ပါးသာ ယူသည္။)၊ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး (ေစတသိက္တို႔မွာ ၁-ပါးစီ၌ သီးျခားလကၡဏာ ေဆာင္၏။)၊ နိပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၈-ပါး (အထည္ကိုယ္ရေကာင္းေသာ တကယ့္ ႐ုပ္အစစ္မ်ား ျဖစ္၏။)၊ နိဗၺာန္၊ ေပါင္း (၁ + ၅၂ + ၁၈ + ၁ =) ၇၂-ပါး အျပားရွိကုန္ေသာ သေဘာတရားမ်ားကို ေပါင္းစု၍ ရသင့္သည္အားေလ်ာ္စြာ ျပဆိုျခင္းသည္ သမုစၥည္း မည္၏။
သမုစၥည္းပိုင္း၌ –
(၁) အကုသလသဂၤဟ = အကုသိုလ္ဇာတ္အားျဖင့္ တူေသာ သေဘာရွိကုန္ေသာ အာသေဝါစေသာ တရားတို႔ကို တေပါင္းတည္း ျပဳ၍ အက်ဥ္းျပဆိုျခင္း။
(၂) မိႆကသဂၤဟ = ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ အဗ်ာကတျဖစ္ေသာ တရားတို႔ကို ေရာေႏွာ သိမ္းယူ၍ အက်ဥ္းျပဆိုျခင္း။
(၃) ေဗာဓိပကၡိယသဂၤဟ = ေဗာဓိဉာဏ္ကို ရျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္ကုန္ေသာ သတိပ႒ာန္၊ သမၼပၸဓာန္ စေသာ တရားတို႔ကို တေပါင္းတည္း သိမ္းယူ၍ အက်ဥ္းျပဆိုျခင္း။
(၄) သဗၺသဂၤဟ = အလံုးစံုေသာ ပရမတၳတရား မွန္သမွ်တို႔ကို တေပါင္းတည္း သိမ္းယူ၍ အက်ဥ္းျပဆိုျခင္း ဟူ၍ ၄-ပါး ရွိ၏။
+++++
အကုသလသဂၤဟ
အကုသလသဂၤဟ၌ –
(၁) အာသဝ ၄-ပါး
(၂) ၾသဃ ၄-ပါး
(၃) ေယာဂ ၄-ပါး
(၄) ဂႏၴ ၄-ပါး
(၅) ဥပါဒါန္ ၄-ပါး
(၆) နီဝရဏ ၆-ပါး
(၇) အႏုသယ ၇-ပါး
(၈) သုတၱန္၌ လာေသာ သံေယာဇဥ္ ၁၀-ပါး၊ အဘိဓမၼာ၌ လာေသာ သံေယာဇဥ္ ၁၀-ပါး
(၉) ကိေလသာ ၁၀-ပါး အားျဖင့္ ေဝဖန္ ျပဆို၏။
လကၤာ
‘အာ’ ‘ၾသ’ ‘ေယာ’ ‘ဂန္’၊ ‘ဥ’ ‘နီ’ မွန္၊ ‘ႏု’ ‘သံ’ ‘ကိ’ ၉-ပါး (‘ႏု’ ‘သံ’ ‘ကိေလ’ ၉-ဌာေန)”
(၁) အာသဝ ၄-ပါး
‘အာသဝ’ကို ျမန္မာတို႔က ‘အာသေဝါတရား’ဟု ေခၚ၏။
‘အာသဝ’၏ အဓိပၸာယ္မွာ ‘အမာဝမွ ယိုေသာ သနံရည္ကဲ့သို႔ (အနာမ်ား ေပါက္ၿပီး အနာကေန အရည္, ေသြး, ျပည္ စသည္ ယိုစီးျခင္း) စကၡဳဒြါရ စသည္တို႔မွ ႐ူပါ႐ုံ စသည္တို႔၌ ယုိတတ္ေသာေၾကာင့္ အာသဝ ဟု ေခၚ၏။
တနည္းအားျဖင့္ ‘ၾကာျမင့္စြာ ထံုအပ္ စိမ္ထားအပ္ေသာ စိမ္ရည္သည္ သံုးေသာက္ စားသူ သတၱဝါတို႔ကို မူးယစ္ေစသကဲ့သို႔ ေလာဘစေသာ တရားတို႔သည္လည္း သတၱဝါတို႔ကို အၿမဲ မူးယစ္ေစကုန္ေသာေၾကာင့္ အာသဝ ဟု ေခၚ၏။
တနည္းအားျဖင့္ ‘ဘံုအားျဖင့္ ဘဝဂ္တိုင္ေအာင္၊ ဓမၼအားျဖင့္ ေဂါၾတဘူတိုင္ေအာင္ ယိုစီးတတ္ေသာေၾကာင့္ အာသဝ ဟု ဆုိ၏။
‘ကာမာသဝ’၊ ‘ဘဝါသဝ’၊ ‘ဒိ႒ာသဝ’၊ ‘အဝိဇၨာသဝ’ ဟု အာသဝ ၄-ပါး ရွိ၏။
ကာမာသဝ = ကာမဘံု၌ တပ္ကုန္ေသာ ကာမဂုဏ္ ၅-ပါးႏွင့္ စပ္ေသာ ရာဂဟု ဆိုအပ္ေသာ ေလာဘစေသာ ေစတသိက္သည္ ကာမာသဝ မည္၏။
ဘဝါသဝ = ႐ူပဘံု၊ အ႐ူပဘံုတို႔မွာ ကပ္ၿငိ တြယ္တာတတ္ေသာ ေလာဘေစတသိက္ကို ဘဝါသဝ ဟု ေခၚ၏။ ႐ူပစ်ာန္၊ အ႐ူပစ်ာန္တို႔ကို တြယ္တာျခင္းလည္း အက်ံဳးဝင္၏။
ဒိ႒ာသဝ = ၆၂-ပါးေသာ မိစၧာဒိ႒ိသည္ ဒိ႒ာသဝ ျဖစ္၏။
အဝိဇၨာသဝ = သစၥာ ၄-ပါး၊ ပုဗၺႏၲ (သံသရာ၏ ေရွ႕အစြန္း လြန္ခဲ့သည့္ ဘဝမ်ားက ျဖစ္ခဲ့ေသာ ခႏၶာမ်ား)၊ အပရႏၲ (ေနာက္အစြန္း အနာဂတ္ျဖစ္မည့္ ခႏၶာမ်ား)၊ ပုဗၺႏၲာပရႏၲ (ေရွ႕အစြန္း ေနာက္အစြန္း)၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ – ဤ ၈-မ်ိဳးေသာ တရားတို႔ကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟသည္ အဝိဇၨာသဝ ျဖစ္၏။
(၂) ၾသဃ ၄-ပါး
မဟာသမုဒၵရာအတြင္း၌ ရွိေသာ ဝဲၾသဃႀကီးမ်ားသည္ မိမိဝဲၾသဃအတြင္းသို႔ က်ေရာက္သမွ်ေသာ သတၱဝါတို႔ကို အတင္း ႏွစ္၍ သတ္တတ္သကဲ့သို႔ ကာေမာဃ စေသာ ၾသဃႀကီး ၄-ပါးတို႔သည္ မိမိတို႔ႏွင့္ ဆက္ဆံသမွ်ေသာ သတၱဝါတို႔ကို သံသရာထဲ၌ အတင္း ႏွစ္၍ သတ္တတ္ကုန္၏။ ကူးေျမာက္ျခင္းငွာ ခဲယဥ္းကုန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကာေမာဃ စေသာ တရားတို႔သည္ ၾသဃ မည္၏။
‘ကာေမာဃ’၊ ‘ဘေဝါဃ’၊ ‘ဒိေ႒ာဃ’၊ ‘အဝိေဇၨာဃ’ ဟူ၍ ၾသဃ ၄-ပါး ရွိၿပီး၊ တရားကိုယ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သ႐ုပ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း အာသဝ ၄-ပါး နည္းတူ ျဖစ္၏။
(၃) ေယာဂ ၄-ပါး
ထမ္းပိုးခြင္၌ ျမင္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ႏြားတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ တပ္၍ က၍ ထားကုန္ဘိသကဲ့သို႔ ေယာဂ ၄-ပါးတို႔သည္ သတၱဝါတို႔ကို ဝဋ္ဒုကၡ ဘဝစက္ယႏၲရားႀကီး၌ တပ္၍ က၍ ထားတတ္ကုန္ေသာေၾကာင့္ ေယာဂ မည္၏။
ေယာဂသဒၵါသည္ အေစးျဖင့္ ကပ္၍ စပ္ထားသကဲ့သို႔ ယွဥ္စပ္ျခင္း အနက္ကို ေဟာ၏။
သတၱဝါတို႔ကို ဝဋ္ဆင္းရဲ၌ ယွဥ္စပ္ကပ္ထားတတ္ေသာ တရားဟု ဆိုလို၏။
‘ကာမေယာဂ’၊ ‘ဘဝေယာဂ’၊ ‘ဒိ႒ိေယာဂ’၊ ‘အဝိဇၨာေယာဂ’ ဟု ေယာဂ ၄-ပါး ရွိၿပီး၊ တရားကိုယ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သ႐ုပ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း အာသေဝါေလးပါးႏွင့္ အတူတူ ျဖစ္၏။
(၄) ဂႏၴ ၄-ပါး
ရစ္ပတ္ခ်ည္ေႏွာင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ဂႏၴဟု ေခၚသည္။
လက္ထိပ္စေသာ အေႏွာင္အဖြဲ႕ကဲ့သို႔ နာမကာယႏွင့္ ႐ူပကာယကို မကြဲမျပားရေအာင္ ဖြဲ႕တတ္ျခင္း၊ ပစၥဳပၸန္ကာယႏွင့္ အနာဂတ္ကာယကို ဘဝအဆက္ မျပတ္ရေအာင္ ဖြဲ႕တတ္ျခင္း၊ ဘဝတစ္ပါး၏ စုတိႏွင့္ ဘဝတစ္ပါး၏ ပဋိသေႏၶကို ဘဝအဆက္ မျပတ္ရေစျခင္းငွာ ဖြဲ႕တတ္ စပ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာဘ စေသာ တရားတို႔သည္ ကာယဂႏၴ မည္၏။
‘အဘိဇၥ်ာကာယဂႏၴ’ = အလံုးစံုေသာ တဏွာ၊
‘ဗ်ာပါဒကာယဂႏၴ’ = အလံုးစံုေသာ ေဒါသ၊
‘သီလဗၺတပရာမာသကာယဂႏၴ’ = အေၾကာင္းမဟုတ္ေသာ ႏြားအေလ့အက်င့္, ေခြးအေလ့အက်င့္ စသည္မ်ားသည္ ဝဋ္ဒုကၡမွ ကၽြတ္လြတ္ေၾကာင္း မဂ္ပင္တည္းဟု မွားယြင္းေသာ အေလ့ဆိုး အက်င့္ဆိုးကိုပင္ အမွန္ဟု ထင္မွတ္ သံုးသပ္တတ္ေသာ ဒိ႒ိေစတသိက္၊
‘ဣဒံသစၥာဘိနိေဝသကာယဂႏၴ’ = မိမိ ယူထားၿပီးေသာ မိစၧာအယူကို ငါ၏ အယူသာ မွန္၏။ အျခား တပါးေသာ အယူမ်ားသည္ အမွားတို႔သာတည္း ဟူ၍ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အယူသန္မႈ ဟူ၍ ဂႏၴ ၄-ပါး ရွိ၏။
(၅) ဥပါဒါန္ ၄-ပါး
ဖားကို ေႁမြဖမ္းေသာအခါ မလႊတ္ဘဲ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ဖမ္းယူထားသကဲ့သို႔ မိမိဆိုင္ရာ အာ႐ုံ၌ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ယူတတ္ေသာ (စြဲလမ္းတတ္ေသာ) တရားကို ဥပါဒါန္ ဟု ေခၚ၏။
ကာမုပါဒန္ = ဝတၳဳကာမတို႔၌ ျပင္းျပစြာ စြဲလမ္း၍ တပ္မက္ေသာ တဏွာ၊
ဒိ႒ဳပါဒန္ = အလံုးစံုေသာ ဒိ႒ိ၊
သီလဗၺတုပါဒါန္ = ႏြားတို႔၏ သီလ၊ ႏြားတို႔၏ အက်င့္မ်ားသည္ သံသရာမွ စင္ၾကယ္ေၾကာင္းပင္တည္းဟု စြဲၿမဲ၍ ယူေသာ ဒိ႒ိ၊
အတၱဝါဒုပါဒါန္ = ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါ ငါ သူတပါး ေယာက်္ား မိန္းမ စေသာအားျဖင့္ ေမွာက္ေမွာက္မွားမွား အထင္မွားတတ္ေသာ သကၠာယဒိ႒ိ ဟူ၍ ၄-ပါး ရွိ၏။
(၆) နီဝရဏ ၆-ပါး
စ်ာန္, ဝိပႆနာ, မဂ္ စသည္တို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ျဖစ္ေသာ ကုသိုလ္စိတ္ကို တားျမစ္တတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာဘ စေသာ တရားတို႔သည္ နီဝရဏ မည္၏။
ကာမစၧႏၵနီဝရဏ = ကာမဂုဏ္ငါးပါး၌ လြန္လြန္ကဲကဲ သာယာတပ္မက္ေသာ ရာဂ၊
ဗ်ာပါဒနီဝရဏ = အလံုးစံုေသာ ေဒါသ၊
ထိနမိဒၶနီဝရဏ = ထိနမိဒၶ ႏွစ္ပါးစံု၊
ဥဒၶစၥကုကၠဳစနီဝရဏ = ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥ ႏွစ္ပါးစံု၊
ဝိစိကိစၧာနီဝရဏ = ဝိစိကိစၧာေစတသိက္၊
အဝိဇၨနီဝရဏ = ေမာဟေစတသိက္ ဟူ၍ ၆-ပါး ရွိ၏။
ထိနမိဒၶနီဝရဏႏွင့္ ဥဒၶစၥကုကၠဳစၥနီဝရဏတို႔မွာ ‘ထိန’၊ ‘မိဒၶ’၊ ‘ဥဒၶစၥ’၊ ‘ကုကၠဳစၥ’တို႔သည္ ေစတသိက္တစ္ခုစီ ျဖစ္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ နီဝရဏ၏ တရားကိုယ္မွာ ၈-ပါး ျဖစ္၏။
ထိနႏွင့္ မိဒၶကို နီဝရဏတစ္ခု၊ ဥဒၶစၥႏွင့္ ကုကၠဳစၥကို နီဝရဏတစ္ခုအျဖစ္ ယူရျခင္းမွာ –
၎တို႔၏ ကိစၥအားျဖင့္ တူျခင္း၊ အေၾကာင္းအားျဖင့္ တူျခင္း၊ ဆန္႔က်င္ဘက္အားျဖင့္ တူျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္၏။
ထိနမိဒၶတို႔၏ ကိစၥမွာ ထိုင္းမိႈင္းျခင္း၊ အေၾကာင္းမွာ ပ်င္းရိျခင္း၊ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ ဝီရိယအားျဖင့္ တူ၏။
ဥဒၶစၥႏွင့္ကုကၠဳစၥတို႔၏ ကိစၥမွာ မၿငိမ္သက္ မေအးခ်မ္းျခင္း၊ အေၾကာင္းမွာ ေဆြမ်ိဳး, စီးပြားဥစၥာအေၾကာင္း ၾကံစည္ျခင္း၊ ဆန္႔က်င္ဘက္မွာ သမာဓိ အားျဖင့္ တူၾက၏။
(၇) အႏုသယ ၇-ပါး
ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ အေၾကာင္းကို မရလွ်င္ မျဖစ္ေပၚၾကကုန္ဘဲ ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ အေၾကာင္းကို ရလွ်င္ ျဖစ္လတၱံ႕ေသာ သေဘာတရားရွိကုန္ေသာ တရားတို႔သည္ အႏုသယ မည္၏။
သတၱဝါတို႔ သႏၲာန္၌ အစဥ္ ကိန္းဝပ္၍ ေနေသာ ငုတ္ဓာတ္, ဝပ္ဓာတ္, မ်ိဳးေစ့ဓာတ္တို႔ေပတည္း။
ကာမရာဂါႏုသယ = ကာမတရားတို႔၌ သာယာႏွစ္သက္တတ္ေသာ ေလာဘေစတသိက္၊
ဘဝရာဂါႏုသယ = မဟဂၢဳတ္ကုသိုလ္ဝိပါက္တို႔၌ တပ္ႏွစ္သက္ေသာ ေလာဘေစတသိက္၊
ပဋိဃာႏုသယ = ေဒါသေစတသိက္၊
မာနာႏုသယ = မာနေစတသိက္၊
ဒိ႒ာႏုသယ = ဒိ႒ိေစတသိက္၊
ဝိစိကိစၧာႏုသယ = ဝိစိကိစၧာေစတသိက္၊
အဝိဇၨာႏုသယ = ေမာဟေစတသိက္ ဟူ၍ ၇-ပါး ရွိ၏။
အႏုသယသည္ ကိေလသာထက္ ထူး၏။
အႏုသယမွာ အေၾကာင္းဆံုလာက ျဖစ္ႏိုင္ေသာ သေဘာ၊ ကိန္းဝပ္ေနသာ သေဘာတရား ျဖစ္၏။
တကယ္ျဖစ္လာေသာအခါ ကိေလသာ ဟု ေခၚ၏။ ဥပါဒ္, ဌီ, ဘင္ အေနအားျဖင့္ ျဖစ္လာလွ်င္ ကိေလသာ ျဖစ္သြား၏။ အႏုသယ ဟု မေခၚေတာ့။
ကိေလသာ ၁၀-ပါး ရွိေသာ္လည္း အားေကာင္းၿပီး ကိန္းဝပ္ႏိုင္ေသာ တရား အႏုသယ ၇-ပါးသာ ရွိ၏။
အခ်ိဳ႕က်မ္းဂန္မ်ား၌ အႏုသယကိေလသာကို အနာဂတ္ကိေလသာဟု ေခၚ၏။
(၈) သံေယာဇဥ္ ၁၀-ပါး
ဝဋ္ဆင္းရဲ၌ ဖြဲ႕တတ္ေသာ သေဘာတရားတို႔သည္ သံေယာဇဥ္ မည္၏။
ေလာက၌ ရွိေသာ ေႏွာင္အိမ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေႏွာင္ႀကိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္တူေသာ တရားတို႔တည္း။
သုတၱေႏၲ အဘိဓေမၼဟု သံေယာဇဥ္ကို သုတၱန္အလို အဘိဓမၼာအလိုဟု ႏွစ္မ်ိဳး ၫႊန္ျပရာ သုတၱေႏၲဟု ဆိုသည္မွာ ဒီဃနိကာယ္အပါအဝင္ သုတ္ပါေထယ်ပါဠိေတာ္ (၁၀)ခုေျမာက္ သဂႌတိသုတ္၌ လာသည္ကို ဆိုသည္။
အဘိဓေမၼဟုဆိုသည္မွာ ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ သေညာဇန ေဂါစၧက၌ လာသည္ကို ဆိုသည္။
သုတၱန္နည္း သံေယာဇဥ္ ၁၀-ပါး
(၁) ကာမရာဂသံေယာဇဥ္ (ေလာဘ)
(၂) ႐ူပရာဂသံေယာဇဥ္ (ေလာဘ)
(၃) အ႐ူပရာဂသံေယာဇဥ္ (ေလာဘ)
(၄) ပဋိဃသံေယာဇဥ္ (ေဒါသ)
(၅) မာနသံေယာဇဥ္ (မာန)
(၆) ဒိ႒ိသံေယာဇဥ္ (ဒိ႒ိ)
(၇) သီလဗၺတပရာမာသသံေယာဇဥ္ (ဒိ႒ိ)
(၈) ဝိစိကိစၧာသံေယာဇဥ္ (ဝိစိကိစၧာ)
(၉) ဥဒၶစၥသံေယာဇဥ္ (ဥဒၶစၥ)
(၁၀) အဝိဇၨာသံေယာဇဥ္ (ေမာဟ)
အဘိဓမၼာနည္း သံေယာဇဥ္ ၁၀-ပါး
(၁) ကာမရာဂသံေယာဇဥ္ (ေလာဘ)
(၂) ဘဝရာဂသံေယာဇဥ္ (ေလာဘ)
(၃) ပဋိဃသံေယာဇဥ္ (ေဒါသ)
(၄) မာနသံေယာဇဥ္ (မာန)
(၅) ဒိ႒ိသံေယာဇဥ္ (ဒိ႒ိ)
(၆) သီလဗၺတပရာမာသသံေယာဇဥ္ (ဒိ႒ိ)
(၇) ဝိစိကိစၧာသံေယာဇဥ္ (ဝိစိကိစၧာ)
(၈) ဣႆာသံေယာဇဥ္ (ဣႆာ)
(၉) မစၧရိယသံေယာဇဥ္ (မစၧရိယ)
(၁၀) အဝိဇၨာသံေယာဇဥ္ (ေမာဟ)
သံေယာဇဥ္မွာ ကာမဘံုႏွင့္ဆိုင္ေသာ သံေယာဇဥ္ (ေအာက္ဘက္ကို ခ်ည္ေႏွာင္တတ္ေသာ တရား) ၾသရမၻာဂိယ (ကာမရာဂသံေယာဇဥ္၊ ပဋိဃသံေယာဇဥ္၊ ဒိ႒ိသံေယာဇဥ္၊ သီလဗၺတပရာမာသသံေယာဇဥ္၊ ဝိစိကိစၧာသံေယာဇဥ္)ႏွင့္ ႐ူပဘံုႏွင့္ဆိုင္ေသာ သံေယာဇဥ္ (အထက္ကို ဆြဲတတ္ ခ်ည္ေႏွာင္တတ္ေသာ တရား) ဥဒၶမၻာဂိယ (႐ူပရာဂသံေယာဇဥ္၊ အ႐ူပရာဂသံေယာဇဥ္၊ မာနသံေယာဇဥ္၊ ဥဒၶစၥသံေယာဇဥ္၊ အဝိဇၨာသံေယာဇဥ္) ဟု ခြဲျခားျပသည္ကို ေတြ႕ရတတ္၏။
ေယာဂ-ဂႏၴ-သံေယာဇဥ္
ဤသံုးမ်ိဳးသည္ သတၱဝါမ်ားကို ဝဋ္ဆင္းရဲမွ မလြတ္ေအာင္ တစ္မ်ိဳးစီ ယွဥ္စပ္ ဖြဲ႕ေႏွာင္တတ္ၾကသျဖင့္ သေဘာတူသကဲ့သို႔ ရွိေသာ္လည္း အေဝးဘံုဘဝသို႔ ေရာက္ေစကာမူ မိမိဘံုသို႔ ျပန္ေရာက္လာေအာင္ ႀကိဳးျဖင့္ ဆြဲထားဘိသကဲ့သို႔ ဆြဲခ်ည္ ဖြဲ႕ေႏွာင္တတ္ေသာ သေဘာသည္ သံေယာဇဥ္။
သံကြင္းခ်င္း ဖြဲ႕ဆက္သကဲ့သို႔ စုတိ-ပဋိသေႏၶ, ပဋိသေႏၶ-စုတိအားျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္အေပါင္းကို ဖြဲ႕ဆက္တတ္ေသာ သေဘာသည္ ဂႏၴ။
သစ္ေစးျဖင့္ ကပ္သကဲ့သို႔ ဝဋ္ဒုကၡ၌ မိမိကိန္းရာ သတၱဝါကို ယွဥ္စပ္ကပ္ထားတတ္ေသာ သေဘာသည္ ေယာဂ။
(၉) ကိေလသာ ၁၀-ပါး
စိတ္၏ ပူပန္ေၾကာင္း ညစ္ညဴးေၾကာင္း က်င္နာေၾကာင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကိေလသာ မည္၏။
(၁) ေလာဘ
(၂) ေဒါသ
(၃) ေမာဟ
(၄) မာန
(၅) ဒိ႒ိ
(၆) ဝိစိကိစၧာ
(၇) ထိန
(၈) ဥဒၶစၥ
(၉) အဟိရိက
(၁၀) အေနာတၱပၸ ဟူ၍ ကိေလသာ ၁၀-ပါး ရွိ၏။
+++++
တရားကိုယ္ေကာက္နည္း
အကုသလသဂၤဟတစ္ခုလံုးအတြက္ တရားကိုယ္ေကာက္ပံု အတိုခ်ဳပ္မွာ –
ကာမသဒၵါ၊ ဘဝသဒၵါ၊ အဘိဇၥ်ာသဒၵါတို႔ကို ေတြ႕လွ်င္ တရားကုိယ္ ေလာဘကို ေကာက္ရ၏။
သီလဗၺတပရာမာသ၊ ဣဒံ သစၥာဘိနိေဝသ၊ အတၱဝါဒုသဒၵါတို႔ကို ေတြ႕လွ်င္ တရားကိုယ္ ဒိ႒ိကို ေကာက္ရ၏။
ဗ်ာပါဒသဒၵါကို ေတြ႕လွ်င္ တရားကိုယ္ ေဒါသကို ေကာက္ရ၏။
က်န္တရားကိုယ္မ်ားမွာ အမည္အတိုင္းပင္ ျဖစ္ၾက၏။
တစ္ေထာင့္ငါးရာ ကိေလသာ သ႐ုပ္
- နာမ္ေတပညာ၊ နိပၹႏၷာ၊ တည္ပါ လကၡဏ။
နာမ္ေတပညာ = နာမ္တရား ၅၃
နိပၹႏၷာ = နိပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၈
လကၡဏ = လကၡဏ႐ုပ္ ၄
သံုးခုေပါင္း = ၇၅
- သႏၲာန္ႏွစ္ျဖာ၊ ေျမႇာက္ပြားကာ၊ တစ္ရာ့ငါးဆယ္ရ။
သူတပါး၏ သႏၲာန္၊ မိမိသႏၲာန္ = ၂-ခုျဖင့္ ေျမႇာက္က ၁၅၀ ရ၏။
- ယင္းကိုတခါ၊ ကိေလသာ၊ ဆယ္ျဖာ ေျမႇာက္ျပန္ခ်။
- တစ္ေထာင့္ငါးရာ၊ ကိေလသာ၊ ထိုခါ ျဖစ္သည္ပ။
၁၅၀ ကို ကိေလသာ ၁၀-ပါးျဖင့္ ေျမႇာက္က ကိေလသာ ၁၅၀၀ ျဖစ္၏။
တဏွာအစစ္ တစ္ရာ့ရွစ္ သ႐ုပ္
- တဏွာသံုးတန္၊ တည္ထားခံ၊ ‘အာ’ ‘ကာ’ ‘သန္’ႏွင့္ ေျမႇာက္။
- တဏွာအစစ္၊ တစ္ရာ့ရွစ္၊ ျဖစ္၏ မွတ္ေလဘိ (ျဖစ္၏ လူမွာေရာက္)။
တဏွာသံုးတန္ = ကာမတဏွာ၊ ဘဝတဏွာ၊ ဝိဘဝတဏွာ
အာ = အာ႐ုံ ၆-ပါး
ကာ = ပစၥဳပၸန္၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္ ကာလ ၃-ပါး
သန္ = မိမိ၊ သူတပါး သႏၲာန္ ၂-ပါး
၃x၆x၃x၂ = ၁၀၈
+++++
စာကိုး
အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ “အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ား”
ဆုထူးပန္ဆရာဟန္၏ “ဆုထူးပန္အဘိဓမၼာ”