ေရွးအေခၚ ‘သန္တူလ’၊ ယခုအေခၚ ‘သီတင္းကၽြတ္လ’တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ေသာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။
ေ႐ွးမင္းမ်ားလက္ထက္မွ ယေန႔တိုင္ ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ရာ ‘ျမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈတရပ္’ အေနျဖင့္ တည္ရွိေနေပေတာ့သည္။

တာဝတႎသာပြဲ ေခၚ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ

ဤသီတင္းကၽြတ္လတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္သုိ႔ တဝါတြင္းလံုး ႂကြေရာက္၍ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ခ်ီးျမႇင့္ရာမွ ‘သကၤႆျမိဳ႕ေတာ္’သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ သကၤႆျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူလာခ်ိန္မွာ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ည ေမွာင္ရီပ်ိုဳးစအခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတို႔သည္ ဆီမီးထိန္ထိန္ ၫွိထြန္း၍ ဗုဒၶျမတ္စြာကို လိႈက္လွဲဝမ္းသာ ၾကိဳဆို ဦးၫြတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝဲယာ ေငြေစာင္းတန္း ေ႐ႊေစာင္းတန္းတို႔မွ နတ္ေဒဝတာမ်ား ျခံရံလ်က္ အလယ္ ပတၱျမားေစာင္းတန္းမွ ဆင္းသက္ေတာ္မူလာခဲ့ေလသည္။ ဤတာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ ျပန္ႂကြလာပံုကို ရည္မွန္း၍ ‘တာဝတႎသာပြဲ’ ေခၚ ‘မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ’ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ တခမ္းတနား ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

အဘိဓမၼာ အခါေတာ္သဘင္

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၲဳႆီတနတ္သားကို အမႉးထား၍ အားလံုးေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ တဝါတြင္းလံုး ေက်းဇူးဆပ္ေဒသနာ ေဟာၾကား၍ ဤသီတင္းဝါလကၽြတ္ခ်ိန္တြင္ လူ႔ျပည္သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤအထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ပ႒ာန္းအစရွိေသာ အဘိဓမၼာခုနစ္က်မ္းကို စုေပါင္းညီညာ ျပိဳင္တူ ႐ြတ္ဆိုကာျဖင့္ ‘အဘိဓမၼာအခါေတာ္သဘင္’ကို ဆင္ယင္က်င္းပၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္လည္း ျမန္မာ့အသံမွ အဘိဓမၼာခုနစ္က်မ္း ႐ြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ၾကပံုကို ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့သည္။

ဝါကၽြတ္ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ပြဲ

‘ဝါကၽြတ္ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ’မွာလည္း ျမတ္ဗုဒၶကို အားက် အတုယူ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အစဥ္အလာေကာင္းတခု ျဖစ္သည္။ မွန္ပါသည္ – ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တဝါတြင္းလံုး တာဝတႎသာနတ္ျပည္သို႔ ႂကြေရာက္ေတာ္မူ၍ မယ္ေတာ္မိနတ္အား ႏို႔ဖိုးဆပ္ေဒသနာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပ၏။ ဤျမတ္ဗုဒၶ၏ ေက်းဇူးရွင္တို႔အေပၚ ေက်းဇူးတရားသိ၍ ေက်းဇူးဆပ္ေတာ္မူပံုကို စံထားကာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔သည္ ဤသီတင္းကၽြတ္လျပည့္အခါေတာ္ေန႔၌ ရဟန္းသံဃာတို႔အား ပူေဇာ္ျခင္း၊ မိဘ ဆရားသမားႏွင့္ အသက္ သိကၡာ ဂုဏ္ဝါႀကီးရင့္သူတို႔ကို ကန္ေတာ့ျခင္းျဖင့္ ‘ဝါကၽြတ္ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ’ကို ျမိဳ႕တိုင္း႐ြာတိုင္းမွာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသည္။

ကထိန္သကၤန္းလႉဒါန္းပြဲ

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝါတြင္းသံုးလ (ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔ထိ) ဝါဆို ဝါကပ္ေတာ္မူခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ကထိန္သကၤန္းခံယူခြင့္ကို အခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔အေနျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္အထိ တလအတြင္းတြင္ ကာလဒါနအျဖစ္ ကထိန္သကၤန္း လႉဒါန္းခြင့္ ရၾကသည္။ ထိုကထိန္သကၤန္းအလႉကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ျပဳလုပ္လိုသူတို႔သည္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ‘ကထိန္သကၤန္းလႉဒါန္းပြဲ’ကို သူ႔ထက္ငါဦး ျပဳလုပ္လႉဒါန္းေလ့ရွိၾကေပသည္။

ပဝါရဏာပြဲ

အထက္ပါ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ႏွစ္စဥ္ ျမင္ေတြ႕ေနၾကရသည္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ပါဝင္ျပဳလုပ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီတင္းကၽြတ္ပြဲေတာ္အခါတြင္ ျခိမ့္ျခိမ့္သဲ ေပ်ာ္ပြဲဆင္ခဲ့ၾကရသည္ကို သတိတရရွိေနၾကမည္ မလြဲေပ။
သို႔ေသာ္ ‘ပဝါရဏာပြဲ’အေၾကာင္း သိသူကား နည္းလွေပမည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဤ‘သီတင္းကၽြတ္ ပဝါရဏာပြဲေတာ္’ကား ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ ဗုဒၶခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ က်င့္စဥ္ လုပ္ထံုးလုပ္ရပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပါေပတည္း။

‘ပဝါရဏာ’မွာ ပါဠိစကား ျဖစ္သည္။ ‘ဖိတ္ၾကားျခင္း’ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏။
‘ျမင္ရ၍၊ ၾကားရ၍၊ သံသယျဖစ္၍ အျပစ္ရွိသည္ဟု ထင္ျမင္ပါက ေျပာဆိုဆံုးမေတာ္မူပါ’ဟု ရဟန္းေတာ္အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကားထားျခင္းကို ‘ပဝါရဏာ’ဟု ေခၚပါသည္။

ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ဖိတ္ၾကားရန္ ပညတ္ေတာ္မူခဲ့ရျခင္းအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ခ်ဲ႕ျပပါဦးမည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ သာဝတၳိျမိဳ႕ ေဇတဝန္ေက်ာင္း၌ ဝါကပ္ေတာ္မူ၏။ ရဟန္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ေက်ာင္းတိုက္တခုတည္းမွာ စုေပါင္း ဝါကပ္ၾကသည္။ ထိုရဟန္းတို႔သည္ ‘အခ်င္းခ်င္း ညီၫြတ္စြာ ေနႏိုင္ေရး၊ အျငင္းအခုန္ကင္းေရး၊ ခ်မ္းသာစြာ ေနႏိုင္ေရး’ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ မူခ်၍ သေဘာတူ က်င့္သံုးရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကား – ‘အခ်င္းခ်င္း စကားမေျပာရ၊ ဝစီပိတ္ေနရမည္’ ဟူ၏။

ဆြမ္းခံရာမွ အရင္ဆံုး ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသူသည္ ေျခေဆးေရ၊ ေျခေဆးအင္းပ်ဥ္၊ ေျခပြတ္အိုးျခမ္းတို႔ကို ျပင္ဆင္ထားရမည္။
ဆြမ္းစားစရာ ေနရာထိုင္ခင္း ခင္းက်င္းရမည္။ ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္မ်ား ေဆးေၾကာရမည္။ ေသာက္ေရ သံုးေရ တည္ထားရမည္။
ဆြမ္းခံရာမွ ေနာက္ဆံုးေရာက္ရွိလာသူသည္ စားႂကြင္းစားက်န္မ်ား ရွင္းလင္းရမည္။ ေနရာထိုင္ခင္း သိမ္းဆည္းရမည္။ ေသာက္ေရသံုးေရအိုးမ်ား ေနထားတက် ရွိေစ၍ ဆြမ္းစားေက်ာင္းကို တံျမက္လွည္း ရွင္းလင္းရမည္။ တစံုတဦးက ေသာက္ေရသံုးေရအိုးတို႔၌ ေရမရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္လွ်င္ ျဖည့္ေလာင္းရမည္။ တဦးတည္း မႏိုင္လွ်င္ လက္အမူအရာျဖင့္ အျခားရဟန္းတပါးပါးကို ေခၚ၍ အကူအညီ ရယူရမည္။ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် စကားေျပာဆိုျခင္းကို မျပဳရဟူေသာ ဝစီပိတ္စည္းကမ္းခ်က္မ်ားျဖင့္ တဝါတြင္းလံုး ေနထိုင္ၾကေလသည္။

ထိုရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သီတင္းဝါလကၽြတ္ေသာအခါ ဗုဒၶျမတ္စြာထံ သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ၾကေလသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ အာဂႏၲဳကရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဝမ္းပန္းတသာ ေမးျမန္းေျပာဆိုေလ့ရွိသည့္အတိုင္း – “ခ်စ္သားတို႔၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရပါရဲ႕လား၊ တဦးႏွင့္တဦး ခိုက္ရန္ ျငင္းခုန္မႈ ျပဳျခင္းမရွိ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကပါရဲ႕လား”ဟု ေမးျမန္းေတာ္မူသည္။ ထိုအခါ ရဟန္းေတာ္မ်ားက တဝါတြင္းလံုး သူတို႔ ေနထိုင္ခဲ့ၾကပံု ေလွ်ာက္ထား၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ရပါေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္း ေလွ်ာက္တင္ၾကေလ၏။

ဤတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ထိုရဟန္းတို႔ကို ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူသည္။ အျပစ္တင္ေတာ္မူသည္။
“သင္တို႔သည္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ မေနခဲ့ၾကရပါဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ၾကရပါသည္”ဟု ဝန္ခံၾကသည္။ သင္တို႔၏ ဤဝစီပိတ္အက်င့္သည္ ေတာတြင္းတိရိစၧာန္တို႔၏ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ သိုးေတြရဲ႕ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ ရန္သူအခ်င္းခ်င္းတို႔၏ အမူအက်င့္နည္းေတြသာ ျဖစ္သည္။ (ရန္သူျဖစ္ေနလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း မေျပာႏိုင္ မဆိုႏိုင္ၾက။) သင္တို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ‘အ,အတို႔၏ အက်င့္’၊ တိတၳိတို႔၏ က်င့္စဥ္ကို ေဆာက္တည္က်င့္သံုးၾကရသနည္း။ ဤအက်င့္သည္ သာသနာေတာ္ကို မၾကည္ၫိုေသးသူတို႔အတြက္ ၾကည္ၫိုလာရန္လည္းေကာင္း၊ ၾကည္ၫိုၿပီးသူတို႔အတြက္ ပိုမို၍ ၾကည္ၫိုသဒၶါတက္ေစရန္လည္းေကာင္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ ဟု ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူကာ “သာသနာပ တိတၳိေတြက်င့္စဥ္ျဖစ္သည့္ ဤ‘လူအ,အက်င့္’။ ‘ဝစီပိတ္အက်င့္’ကို က်င့္သံုးက ဒုကၠဋ္အာပတ္သင့္ေစ”ဟု သိကၡာပုဒ္ ပညတ္၍ ပိတ္ပင္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤသိကၡာပုဒ္ ပညတ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဝါကၽြတ္ၿပီးေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အျပစ္ျမင္က၊ ၾကားက၊ ယံုမွားသံသယျဖစ္က ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ (ဝစီိပိတ္) မေနဘဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုဆံုးမဖို႔ ဖိတ္ၾကားထားရန္ ဆက္လက္ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္အခါမွ စ၍ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ေရာက္တိုင္း ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ‘ပဝါရဏာပြဲ’သည္ ျပဳလုပ္ၿမဲ ျဖစ္ေလသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးပညာရွိတို႔က – “ျမတ္သံဃာလဲ၊ ဖိတ္ၾကားၿမဲ၊ ျခိမ့္သဲ ပဝါရဏာ”ဟု ေမာ္ကြန္းထိုးခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပ၏။

ပဝါရဏာပြဲ ျပဳလုပ္ပံု အစီအစဥ္

ေက်ာင္းတိုက္ရွိ ရဟန္းသံဃာအားလံုး သိမ္ထဲတြင္ စု႐ုံး ေနရာယူၾကရသည္။ သံဃာအားလံုး စံုေသာအခါ သြက္လက္ခ်က္ခ်ာေသာ ရဟန္းတပါးပါးက သံဃာအားလံုးကို အသိေပး ေလွ်ာက္ထားရ၏။
“အရွင္ဘုရားတို႔ .. သံဃာေတာ္သည္ တပည့္ေတာ္၏ စကားကို နားစိုက္ေတာ္မူပါ။ ယေန႔ ပဝါရဏာျပဳရမည့္ေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ညီလွ်င္ ပဝါရဏာျပဳၾကပါစို႔”။
ဤသို႔ သံဃာအားလံုးအား အသိေပးၿပီးေသာအခါ မေထရ္ႀကီး (သံဃာပရိတ္သတ္တြင္ အႀကီးဆံုးပုဂၢိဳလ္၊ သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းထိုင္ပုဂၢိဳလ္)က စ၍ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ကာ လက္အုပ္ခ်ီမိုးလ်က္ သိမ္အတြင္းရွိ သံဃာအားလံုး ၾကားသိေအာင္ ဖိတ္ၾကား ေလွ်ာက္ထားရပါသည္။

“ငါ့ရွင္တို႔ … ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ သံသယျဖစ္ျခင္း သံုးမ်ိဳးျဖင့္ သံဃာအား ဖိတ္ၾကားပါ၏။ တပည့္ေတာ္ကို သနားေစာင့္ေရွာက္ ခ်ီးေျမႇာက္ေသာအားျဖင့္ မထိန္မခ်န္ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆို ဆံုးမၾကပါ။ မိမိအျပစ္ကို သိျမင္ရလွ်င္ ကုစားပါမည္” ဟု သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေလွ်ာက္ထားရေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ဝါစဥ္အလိုက္ သံဃာေတာ္အားလံုး အငယ္ဆံုးရဟန္းအထိ ေလွ်ာက္ထားရေလ၏။
ဤကား ရဟန္းေတာ္မ်ား သိမ္အတြင္း သေဘာတူညီ စည္းေဝး၍ ပဝါရဏာပြဲျပဳလုပ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။

ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ ဖိတ္ၾကားထားသျဖင့္ တစံုတရာ အျပစ္ျမင္ေတြ႕ရလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုၫႊန္ျပျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကေပသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည့္ ဤက်င့္စဥ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေခတ္မီဆဲျဖစ္သည္။ မွန္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ‘သာသနာေတာ္ စည္ပင္သန္႔ရွင္းေရး၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကိုယ္က်င့္ေကာင္းေရး’အတြက္ ေဝဖန္ေရးကို အားေပးခဲ့သည္။
အမွန္အတိုင္း ေျပာဆိုႏိုင္ေရးကို အစဥ္ တံခါးဖြင့္ေပးခဲ့သည္။
ခၽြတ္ေခ်ာ္မွားယြင္းေနမႈမ်ား ျမင္ေနပါလ်က္၊ သိေနပါလ်က္ ေျပာခြင့္ ဆိုခြင့္ မရွိ။ အ,အႀကီးလို ႏႈတ္ပိတ္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနရျခင္းမ်ိဳးကို လိုလားေတာ္မမူေခ်။
မိမိမွာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အျပစ္ တစံုတရာ ရွိေနလွ်င္ အမွန္အတိုင္း အျမန္ ျပဳျပင္ႏိုင္ေရးကိုလည္းေကာင္း၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အမွားမ်ား ေတြ႕ျမင္ေနရလွ်င္ စိတ္သေဘာထား ႀကီးမားစြာျဖင့္ မဆိုင္းမတြ ေထာက္ျပႏိုင္ေရးကိုလည္းေကာင္း လမ္းဖြင့္ေပးေတာ္မူခဲ့ေလသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤကဲ့သို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကားထားျခင္းျဖင့္ –
(၁) အညမညာႏုေလာမ = အခ်င္းခ်င္း ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရွိျခင္း။
(၂) အာပတၱိဝု႒ာန = အမွားကို အျမန္ဆံုး ျပဳျပင္ႏိုင္ျခင္း။
(၃) ဝိနယပုေရကၡာရ = ကိုယ္က်င့္တရား ျမင့္မားေရး ဦးတည္ျခင္း ဆိုသည့္ အက်ိဳး သံုးမ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အတိအလင္း မိန္႔ၾကားခဲ့ေပ၏။

ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ဤ(ပဝါရဏာ)က်င့္စဥ္သည္ ပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းသာမဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားပါ လိုက္နာက်င့္သံုးရမည့္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

ေလာကတြင္ “မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား” မရွိႏိုင္ေခ်။ အေျမာ္အျမင္ရွိသူ ပညာရွင္တို႔၏ ၫႊန္ျပခ်က္၊ ေဝဖန္ခ်က္ မရယူဘဲ “ငါ့ေလွ ငါထိုး ပဂိုးေရာက္,ေရာက္၊ ငါ့ျမင္း ငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္,ေရာက္”ဟု ငါထင္ရာ ငါ့သေဘာ ငါတေကာ,ေကာေနပါလွ်င္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးျခင္း၊ နစ္နာျခင္းမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္မွာ မလြဲေပ။

ဤသို႔ “ငါတေကာ ေကာေနသူမ်ား”ကို ဗုဒၶျမတ္စြာက ဆန္႔က်င္ဟန္႔တားေတာ္မူခဲ့၏။

“အျပစ္ျမင္လွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ၫႊန္ျပျခင္း၊ အမွားမ်ားကို ျပဳျပင္သြားျခင္းျဖင့္သာ ငါဘုရား၏ ပရိသတ္သည္ ႀကီးပြားခ်မ္းသာႏိုင္သည္။ ညီၫြတ္ေသာ အစည္းအ႐ုံးသာ အျငင္းအခုန္ ခိုက္ရန္ကင္း၍ ခ်မ္းသာျခင္းသုခ ရရွိႏိုင္သည္” ဟူ၍ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ (ဝိနည္းပါဠိေတာ္)

တခါက အရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္ႀကီးသည္ အမွတ္တမဲ့ ျဖစ္၍ သကၤန္းစတဖက္ ေအာက္သို႔ ေလွ်ာက်ေနေလ၏။ ထိုအခါ ရွင္သာမေဏငယ္ေလးတပါးက – “အရွင္ဘုရား .. အရွင္ဘုရားရဲ႕ သကၤန္းစ မညီမညာ ျဖစ္ေနပါတယ္”ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
ထိုအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္သည္ ‘မေလာက္ေလး မေလာက္စား ကိုရင္ေလးက ငါ့ကို ေျပာရပါမည္လား’ဟု အမွတ္တားေတာ္မမူေပ။
သကၤန္းကို ညီညာစြာ ျပင္ဝတ္ၿပီး “ဆရာ .. ဒီအတိုင္း ဟုတ္ပါၿပီလား”ဟု တေလးတစား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤသည္မွာ ဗုဒၶခ်မွတ္ေပးထားသည့္ (ပဝါရဏာ)က်င့္စဥ္ေၾကာင့္ ရွင္ငယ္ကေလးကပင္ အမွားကို ေထာက္ျပရဲျခင္း ေထာက္ျပႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ အခ်င္းခ်င္း ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း၍ လာခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္း ‘ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ား’ကို ယေန႔ ျမင္ေတြ႕ေနရေသးျခင္း ျဖစ္သည္။
တျခား တပါးေသာ ဘာသာဝင္တုိ႔၏ ထိုးႏွက္ခ်က္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္ေသာ မင္းဆိုးမင္းညစ္တို႔၏ အဓမၼႏွိမ္နင္း တိုက္ဖ်က္ခ်က္တို႔၏ဒဏ္ကား မေသးငယ္လွ။
ေခတ္အဆက္ဆက္ ေထရဝါဒရဟန္းေတာ္မ်ား အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရသည္။
သို႔ေသာ္ ရွိသမွ် အင္အား၊ ရွိသမွ် စြမ္းအားျဖင့္ ေထရဝါဒက်င့္စဥ္ကို ဗုဒၶအလိုေတာ္က်အတိုင္း ၿမဲၿမဲ ဆုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္သာ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာသည္ ယေန႔တိုင္ ‘ေဗဒါပ်ံ အံကိုခဲ၊ ပန္းပန္လ်က္ပဲ’ဟု ဆိုရမလို ျဖစ္သည္။

“တစံုတရာေသာ အမွားအယြင္း ေတြ႕ျမင္ ၾကားသိ သံသယရွိပါက ေျပာဆိုပါ။ မိမိအမွားကို ေတြ႕ရလွ်င္ အမွန္ေရာက္ေအာင္ ျပင္ပါမည္”ဟူေသာ ဤဖိတ္မံခ်က္ျဖင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း တံခါးဖြင့္ဝါဒ က်င့္သံုး၍ သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူလာခဲ့ၾကေပသည္။
ဗုဒၶခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ဤက်င့္စဥ္အတိုင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ တေသြမတိမ္း လိုက္နာၾကမည္ဆိုပါလွ်င္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ မတရားႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။
အခ်င္းခ်င္း ေသြးစည္း ညီၫြတ္၍ သာယာဝေျပာေသာ ေလာကသစ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ဤက်င့္စဥ္မွ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေသြဖီၾကလွ်င္ကား –

(ေလာကခ်မ္းသာ၊ အတြဲ-၄ အမွတ္-၄၊ ၁၉၉၄-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ/ႏိုဝင္ဘာ မွ)