၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ စေနေန႔ ညေန ၄ နာရီတြင္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ ဆရာေတာ္ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ ၂၉-ပတ္ေျမာက္ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္ကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရရာ ေရွးဦးစြာ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က ၄၅ မိနစ္ခန္႔ ယခင္သင္ခန္းစာမ်ားကို ျပန္လည္ ရွင္းျပ သင္ၾကားေပးၿပီး၊ သင္ၾကားမည့္ သင္ခန္းစာ မိတ္ဆက္ေပး၏။

+++++

ေလာကႏၲရိတ္ငရဲ

ငရဲႀကီး ၈-ထပ္၊ ငရဲငယ္ ၁၂၈ သို႔မဟုတ္ ၁၆၀ တို႔ကား ေျမႀကီးထဲမွာ ရွိ၏။
စၾကဝဠာ သံုးခု ဆံု၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ကြက္လပ္တြင္ ရွိသည့္ ငရဲကို ေလာကႏၲရိတ္ငရဲဟု ေခၚ၏။
မည္သည့္အခါမွ ေနေရာင္မရရွိဘဲ ကြက္လပ္ထဲမွာလည္း အလြန္ေအးေသာ ေရမ်ား ရွိ၏။
ဤငရဲ၌ ျဖစ္ေသာ သတၱဝါတို႔မွာ လင္းႏို႔မ်ားကဲ့သို႔ နံရံကမ္းပါးမ်ား၌ ကပ္တက္ေနၾကၿပီး တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေတြ႕က ဖက္လံုး သတ္ၾကကာ ေရထဲက်လွ်င္ ေၾကမြသြားၾကေၾကာင္း သိရ၏။

+++++

ဘဝတစ္ခု၊ ‘သံ’ ‘ဘြင္’ ‘စု’၊ သံုးခု ထပ္စၿမဲ။
‘ဘံု’ ‘ဇာတ္’ ‘သံ’ ‘သင္’၊ ‘အာ’ငါးအင္၊ ‘သံ’‘ဘြင္’‘စု’ မကြဲ။
(လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး)

ဘဝတစ္ခုတြင္ ပဋိသေႏၶ (သံ)၊ ဘဝင္ (ဘြင္)၊ စုတိ (စု) စိတ္တို႔မွာ ထပ္တူ အတူတူ ျဖစ္၏။

ဘံု = ကာမာဝစရဘံု၊ ႐ူပါဝစရဘံု၊ အ႐ူပါဝစရဘံု စသည္။
ဇာတ္ = ဝိပါက္ဇာတ္
သံ (သမၸယုတၱဓမၼ) = ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္မ်ား
သင္ (သခၤါရ) = အသခၤါရိက၊ သသခၤါရိက စသည္။
အာ (အာ႐ုံ) = ‘ကံ’၊ ‘ကမၼနိမိတ္’၊ ‘ဂတိနိမိတ္’ စသည္။

ဤငါးမ်ိဳးသည္ ပဋိသေႏၶ၊ ဘဝင္၊ စုတိစိတ္တို႔၌ မကြဲမျပား အတူတူသာ ျဖစ္ၾက၏။

+++++

ကံအေၾကာင္း

မ်ားေသာအားျဖင့္ ကံဆိုသည္မွာ ‘အမႈ’ ‘အလုပ္’၊ ‘ျပဳလုပ္မႈတစ္ခု’ဟု ေျပာေလ့ ရွိၾက၏။
တိတိက်က်ေျပာက ကံဆိုသည္မွာ ကုသိုလ္စိတ္ အကုသုိလ္စိတ္ႏွင့္အတူ တြဲၿပီးျဖစ္ေသာ ေစ့ေဆာ္မႈသေဘာတရား – ေစတနာ ျဖစ္၏။

ေစတနာသည္ ေစတသိက္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အျခားေသာ ေစတသိက္မ်ားက ဥပါဒ္(ျဖစ္) ဌီ(တည္) ဘင္(ခ်ဳပ္)ၿပီး ေပ်ာက္သြားေသာ္လည္း ေစတနာေစတသိက္ကမူ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေသာ သတၱိ (ကံ)ကို ခ်န္ထားရစ္၏။

ဘယ္နားမွာ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့သည္ … ဘယ္နားမွာ ရွိသည္ကိုမူ မိလိႏၵပဥႇာ၌ အရွင္နာဂေသနက အသီးမသီးေသးေသာ သရက္ပင္၌ အသီးတို႔ မည္သည့္ေနရာ၌ ရွိသည္ကို မျပႏိုင္ မေျပာႏိုင္သကဲ့သုိ႔ ဥပမာျပဳ၏။

ကံအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိ၏။

(က) ကိစၥ၏အစြမ္းျဖင့္ ကံေလးမ်ိဳး

(၁) ဇနကကံ
အက်ိဳးဝိပါက္ကို ပဋိသေႏၶအခါ၌ျဖစ္ေစ၊ ပဝတၱိအခါ၌ျဖစ္ေစ အခြင့္သင့္ရာအခါဝယ္ မိမိကိုယ္တိုင္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ကံ။

ပဋိသေႏၶအခါ = ပဋိသေႏၶစိတ္၏ ဥပါဒ္ ဌီ ဘင္ ျဖစ္ေနဆဲ ကာလ။
ပဝတၱိအခါ = ပဋိသေႏၶေနာက္ ပထမဘဝင္က စၿပီး ေသသည့္တိုင္ ကာလ။
အက်ိဳးဝိပါက္ = ဝိပါက္စိတ္၊ ဝိပါက္စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေစတသိက္၊ ကမၼဇ႐ုပ္၊ ကမၼဇ႐ုပ္ကတဆင့္ ေထာက္ၿပီးျဖစ္ေသာ ဥတုဇ႐ုပ္။

(၂) ဥပတၳမ႓ကကံ
ကိုယ္တိုင္ကား အက်ိဳးမေပးႏိုင္။ တပါးေသာကံ အက်ိဳးေပးခြင့္ရေလေအာင္၊ အက်ိဳးေပးခြင့္ ရေနျပန္လွ်င္ အက်ိဳးေပး သန္ေလေအာင္၊ အက်ိဳးေပးသည့္အခါမွာလည္း ထိုအက်ိဳးမ်ား ရွည္ၾကာဖြံ႕ၿဖိဳးေလေအာင္၊ ကုသိုလ္အရာမွာျဖစ္ေစ အကုသိုလ္အရာမွာျဖစ္ေစ ေလ်ာ္စြာ ေထာက္မ ကူညီတတ္ေသာ ကံ။

(၃) ဥပပီဠကကံ
တပါးေသာကံကို အက်ိဳးေပးခြင့္မရေလေအာင္၊ အခြင့္ရျပန္လွ်င္ အက်ိဳးေပး မထက္သန္ေအာင္၊ ရၿပီးေသာ အက်ိဳးကိုလည္း မဖြံ႕ၿဖိဳးေလေအာင္ ကပ္၍ ႏွိပ္စက္တတ္ေသာ ကံ။

(၄) ဥပဃာတကကံ
ႏွိပ္စက္႐ုံတင္မက တပါးေသာကံကို လံုးဝ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေအာင္၊ ေပးၿပီးေသာ အက်ိဳးမ်ားကိုလည္း ျပတ္သြားေအာင္ သတ္ျဖတ္တတ္ေသာ ကံ။

+++++

(ခ) အက်ိဳးေပး အလွည့္အစဥ္အားျဖင့္ ကံေလးမ်ိဳး

(၁) ဂ႐ုကကံ
တပါးေသာကံတို႔ မတားျမစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးေလးေသာ ကံ။
(ကုသိုလ္အရာ၌ မဟဂၢဳတ္ကံမ်ားႏွင့္ အကုသိုလ္အရာ၌ ပၪၥာနႏၲရိယကံမ်ား)

(၂) အာသႏၷကံ
ေသခါနီး ေလာေလာဆယ္၌ ျပဳအပ္ေသာ ကံ၊ သို႔မဟုတ္ ေရွးက ျပဳၿပီးသားကို ေသခါနီး၌ ထပ္၍ ေအာက္ေမ့အပ္ (ဆင္ျခင္ေနအပ္)ေသာ ကံ။

(၃) အာစိဏၰကံ
ေန႔စဥ္မျပတ္ ေလ့က်က္အပ္ ျပဳအပ္ေသာ ကံ။

(၄) ကဋတၱာကံ
ဂ႐ုက, အာသႏၷ, အာစိဏၰကံ အေျခအေနသို႔ မေရာက္တတ္ဘဲ ဤဘဝ၌ သာမန္ျပဳအပ္ေသာကံမ်ားႏွင့္ ေရွးေရွးဘဝက ျပဳအပ္ခဲ့ေသာ ကံမ်ား။

+++++

(ဂ) အက်ိဳးေပးရာ ကာလႏွင့္စပ္၍ ကံေလးမ်ိဳး

(၁) ဒိ႒ဓမၼေဝဒနီယကံ
မ်က္ေမွာက္ပစၥဳပၸန္ဘဝ၌ အက်ိဳးေပးေသာ ကံ။ (ပထမေဇာ ေစတနာ)

(၂) ဥပပဇၨေဝဒနီယကံ
ေနာက္ဒုတိယဘဝ၌ အက်ိဳးေပးေသာ ကံ။ (သတၱမေဇာ ေစတနာ)

(၃) အပရာပရိယေဝဒနီယကံ
တတိယဘဝမွ စ၍ နိဗၺာန္ရသည္တိုင္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေသာ ကံ။ (အလယ္ေဇာ ၅-ခ်က္ ေစတနာ)

(၄) အေဟာသိကံ
အက်ိဳးလံုးလံုးမေပးေသာ ကံ။

+++++

(ဃ) အက်ိဳးေပးရာ ဘံုဌာနႏွင့္စပ္၍ ကံေလးမ်ိဳး

(၁) အကုသိုလ္ကံ

(၂) ကာမာဝစရကုသိုလ္ကံ

(၃) ႐ူပါဝစရကုသိုလ္ကံ

(၄) အ႐ူပါဝစရကုသိုလ္ကံ

+++++

အဘိဓမၼာသင္တန္းၿပီး၍ စေနေန႔ ေလာကခ်မ္းသာ ဆည္းဆာတရားပြဲကို တရားေခါင္းစဥ္ ေ႐ြးခ်ယ္ရလြန္း၍ ဒုကၡေရာက္ေနေသာ အရွင္ဝိမလက “ဒုကၡပါပဲ”တရားေတာ္ ေဟာၾကား ခ်ီးျမႇင့္ ဓမၼဒါနျပဳကာ ဆယ္မိနစ္မွ် လက္ေတြ႕ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္ၾကၿပီး ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အမွ်ေပးေဝၾကေလသည္။

သာဓု … သာဓု … သာဓု။