သရဏဂမနကို နားလည္
‘သရဏဂမန’ဆိုတာ အမွန္ နားလည္ရမယ္။
‘သရဏ’ဆိုတာ ဘာလဲ?‘ဂမန’ဆိုတာ ဘာလဲ?‘သရဏဂမန’ဆိုတာ ဘာလဲ?
‘သရဏ’ဆိုတာ ကိုးကြယ္ရာ ပုဂၢိဳလ္၊ ေဘးရန္အေပါင္းကို ဖ်က္ဆီးေပးတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ျဖစ္ျဖစ္၊ တရားကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အဲဒါကို သရဏလို႔ ေခၚတယ္။
‘သရဏဂမန’ဆိုတာက အဲဒီ ေဘးရန္အေပါင္းကို ဖ်က္ဆီးေပးတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ဒါမွမဟုတ္ တရားကို ကိုးကြယ္တာကို သရဏဂမနလို႔ ေခၚတယ္။ ဒါကို ဆရာအျဖစ္နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳတာမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒါဟာ သရဏဂမနပဲ။
သရဏဂံုအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတယ္။
မိမိကုိယ္ကို စြန္႔လႉပါတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္လည္း သရဏဂံုယူၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။အရွင္ဘုရားကိုသာ ကိုးကြယ္ရာရွိပါတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္လည္း သရဏဂံုယူၿပီးသား ျဖစ္သြားတယ္။ဒါမွမဟုတ္ အရွင္ဘုရားကို ဆရာအျဖစ္နဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္လည္း သရဏဂံု တည္တာပဲ။ဘုရား တရား သံဃာမွတစ္ပါး ရွိခိုးမႈ၊ ကိုးကြယ္မႈ မျပဳလုပ္ေတာ့ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုက္ရင္လည္း […]

ေလာကုတၱရာသရဏဂံု
သရဏဂံုဟာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ေလာကုတၱရာသရဏဂံု၊ ေလာကီသရဏဂံုဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္။
ေလာကုတၱရာသရဏဂံုဆိုတာက တရားထူးရတယ္၊ အရိယာျဖစ္တယ္၊ ေသာတာပန္, သကဒါဂါမ္, အနာဂါမ္, ရဟႏၲာျဖစ္သြားတယ္ဆိုတဲ့ အသံုးရွိတယ္။ အဲဒီ တရားထူးရတဲ့ အခိုက္အတန္႔မွာ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ စိတ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ အဲဒီစိတ္ကို မဂ္စိတ္လို႔ ေခၚတယ္။ မဂ္ရယ္ ဖိုလ္ရယ္လို႔ ရွိတယ္။ အဲဒါ တရားထူးရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျဖစ္တဲ့ စိတ္၊ ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္တဲ့အခါ ဉာဏ္ေတြ အဆင့္ဆင့္ ျမင့္တက္ၿပီး အဲဒီ တရားထူး ေပၚလာတာေပါ့ေလ။
အဲဒီ တရားထူး ရတဲ့အခ်ိန္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ စိတ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ဘယ္တုန္းကမွ မျဖစ္ဖူးေသးတဲ့ စိတ္တစ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ စိတ္ကို မဂ္စိတ္လို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီ မဂ္စိတ္က နိဗၺာန္ကို […]

ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ရတနာသံုးပါးကို ကိုးကြယ္ရတယ္။က်မ္းဂန္စကားနဲ႔ေျပာရင္ သရဏဂံုတည္ရတယ္။
‘သရဏဂံု’လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ ေၾကာက္မသြားနဲ႔။ အဲဒီလို ေျပာလိုက္ရင္ တို႔ျမန္မာစကားက ဘယ္ေရာက္သြားလဲ … သိလား။ လူေသဆံုးတဲ့ဆီ ေရာက္သြားေရာ။ ဘုန္းႀကီးေတြ သရဏဂံုတင္တဲ့ဆီ စိတ္ေရာက္သြားတယ္။ ေဝါဟာရဆိုတာ မလြယ္ဘူး။‘သရဏဂံု’ဆိုတာ ပါဠိလို ‘သရဏဂမန’လို႔ေခၚတယ္။
အဲဒီ ‘သရဏဂမန’ကေန ‘သရဏဂံု’လို႔ ဆိုလိုက္ေတာ့ နားမလည္ၾကဘူး။ ေရွးက ျမန္မာေတြက ပါဠိကို ျမန္မာျပန္တဲ့အခါ တစ္ခါတစ္ခါေတာ့လည္း ျမန္မာျပန္တယ္။ တစ္ခါတစ္ခါက်ေတာ့လည္း ပါဠိပ်က္သံနဲ႔ပဲ ေျပာတယ္။
‘စိတ္’ဆိုတဲ့ စကားလံုး ရွိေသးတယ္။ ‘စိတ္’ဆိုတဲ့ စကားကို ျမန္မာစကားလို႔ ထင္ေနၾကတယ္။‘စိတၱ’ဆိုတဲ့ ပါဠိကေန ‘စိတ္’ဆိုၿပီး ပါဠိပ်က္စကား သံုးၾကတာ။ ျမန္မာမႈျပဳၾကတာပဲ။
အဲဒီလိုပဲ သရဏဂံုဆိုတာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ‘ဂမန’ကို (ဂုမ္/ဂံု)လို႔ ဘာသာျပန္ၿပီးေတာ့၊ ‘သရဏ’ကေတာ့ ‘သရဏ’ပဲ။‘သရဏဂမန’လို႔ မေခၚဘဲနဲ႔ ‘သရဏဂံု’လို႔ လြယ္လြယ္ […]

ရတနာသံုးပါးသည္ သရဏ
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား ကိုယ္တိုင္ အက်င့္မွန္ သိလို႔ အဲဒီ အက်င့္မွန္ကို က်င့္တဲ့အတြက္ အရွိသဘာဝကို အရွိအတိုင္း သိျမင္ေတာ္မူေတာ့ ‘ေလာဘ’ ‘ေဒါသ’ ‘ေမာဟ’ ကိေလသာေတြ ၿငိမ္းလို႔မို႔ ဆင္းရဲၿငိမ္းေတာ္မူတယ္။
ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားက ျပန္ၿပီး ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့အခါမွာလဲ ဒီဆင္းရဲၿငိမ္းေၾကာင္း တရားေတြကိုပဲ က်င့္ေတာ္မူ သိေတာ္မူတဲ့အတိုင္း ေဟာၾကားေတာ္မူေတာ့ ဒီတရားေတာ္ေတြဟာ အမွန္တရားေတြ ျဖစ္လာတယ္။
အမွန္တရားေတြဆိုေတာ့ တရားေတြဟာလဲပဲ ဆင္းရဲၿငိမ္းလိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အားကိုး အားထားရာ ကိုးကြယ္ရာ ဆည္းကပ္ရာ အျဖစ္နဲ႔ ယံုၾကည္ရ လက္ခံရ လိုက္နာက်င့္ၾကံရ ကိုးကြယ္ရမည့္ ‘သရဏ’ေတြပဲ။
အဲဒီ တရားေတြအတိုင္း လိုက္နာ က်င့္ၾကံၾကလို႔ ဆင္းရဲ တစိတ္တေဒသ ၿငိမ္းတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ဆင္းရဲ မ်ားစြာ ၿငိမ္းတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ၊ ဆင္းရဲ လံုးဝ ၿငိမ္းတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြဟာ […]

‘ဘုရား’ ‘တရား’ ‘သံဃာ’ ရတနာျမတ္ ၃-ပါးကို ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္တာကို ‘သရဏဂံု’လို႔ ေခၚတယ္။
ယခု “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ”လို႔ ဆိုရတာေတြဟာ သရဏဂံုေတြပါပဲ။
အဲဒီ သံုးပုဒ္ထဲက “ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ – ျမတ္စြာဘုရားကို ကုိးကြယ္ရာ ဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါတယ္”လို႔ ဆိုတဲ့ စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ –
“ျမတ္စြာဘုရားဟာ တရားအလံုးစံုကို အကုန္ သိေတာ္မူတယ္။ အိုျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း အစရွိေသာ ဆင္းရဲ ခပ္သိမ္း ကင္းၿငိမ္းတဲ့ နိဗၺာန္တရားကို ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ အဲဒီ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို သတၱဝါအမ်ား ရရွိခံစားႏိုင္ေအာင္လို႔ တရားေတာ္ေတြကို ေဟာၾကားေတာ္မူတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ့အတိုင္း လိုက္နာၿပီး က်င့္ရင္ […]

မိုးသည္ သည္းသည္းမည္းမည္း ႐ြာေန၏။ ေလအေဝွ႕တြင္ ဝါးပင္တို႔ ယိမ္းႏြဲ႕ေနၾက၏။ ကေလးအခ်ိဳ႕မွာ အိမ္ေရွ႕လမ္းေပၚ မိုးေရထဲ ေဆာ့ကစားေနၾက၏။
ထိုစဥ္ ဆြမ္းခံႂကြလာေသာ ႐ြာဦးေက်ာင္းက ဦးဇင္း အိမ္ေရွ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ –
“အရွင္ဘုရား .. အထဲမွာ ခဏ ထိုင္ပါဦးလား ဘုရား၊ မိုးက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ စဲမွာ မဟုတ္ဘူး ဘုရား၊ ႂကြပါဘုရား၊ ေဟ့ .. ကေလးေတြ ဆင္းၾက ဆင္းၾက၊ ေအာက္ကို သြား .. သြား” ဟု ဦးဇင္းကိုလည္း ပင့္ဖိတ္၊ အိမ္ေပၚတြင္ ေဆာ့ကစားေနၾကေသာ ကေလးမ်ားကိုလည္း ႏွင္ထုတ္လိုက္ရသည္။
“မိုးကလည္း သည္းရန္ေကာ ဘုရား”“သူ႔ နိယာမေပကိုး”
“အရွင္ဘုရားနဲ႔ ၾကံဳတုန္း တပည့္ေတာ္ သိခ်င္တာေလး ေမးစမ္းပါရေစ ဘုရား”“ဘာမ်ားတုန္း ဒကာ၊ ေျဖႏိုင္တာကို ေျဖပါ့မယ္”
“အရွင္ဘုရားတို႔ကို […]

စိတ္၏က်ရာ ဌာန ၄-ပါး
အားလံုးေသာ သတၱဝါတို႔၌ ‘ကိုယ္’ဟူေသာ ပစၥည္းတစ္ခု၊ ‘စိတ္’ဟူေသာ ပစၥည္းတစ္ခု ဟူ၍ ႏွစ္ခုသာ ရွိ၏။ထိုႏွစ္ခုမွာလည္း ‘ကိုယ္’ဟူေသာ ပစၥည္းကို လက္ၫိႈးထိုး၍ ျပပါက အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သိျမင္ႏိုင္၏။ ‘စိတ္’ဟူေသာ ပစၥည္းကို လက္ၫိႈးထိုး၍လည္း မျပႏိုင္၊ မရွိဟုလည္း မေျပာဆိုႏိုင္ေၾကာင္းကို သိၾကပါ၏။
မျပႏိုင္ေသာ ‘စိတ္ကို ဆံုးမရန္ ခဲယဥ္းေၾကာင္း’၊ ‘တေလာကလံုးကို စိတ္က ဆြဲေဆာင္ေနေၾကာင္း’၊ ‘တေလာကလံုးကို စိတ္က ျပဳျပင္ေနေၾကာင္း’ ဘုရားကလည္း ေဟာေတာ္မူ၏။
ဆံုးမရန္ ခဲယဥ္းေသာ ‘စိတ္၏ ေနထိုင္ရာ’ကို ရွာေဖြရန္မွာ စိတ္ရွိေသာ သတၱဝါတိုင္း၏ တာဝန္ ျဖစ္သည္။
စိတ္၏ ေနထိုင္ရာကား တစံုတခုေသာ အလုပ္ကိစၥကို ျပဳလုပ္ေသာအခါ ျပဳလုပ္ရာဌာန၌ ျပဳလုပ္သည့္ အမူအရာေတြကို အစဥ္တစိုက္ လိုက္၍ သိေနေသာ သေဘာေတြ ရွိေန၏။ထုိသေဘာေတြသည္ […]