(image source: http://www.panoramio.com/photo/4286032)
(image source: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anandabodhi.jpg)
တခ်ိန္က ျမတ္စြာဘုရား သာဝတၳိျပည္မြန္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္မွာ ကိန္းေအာင္းေမြ႕ေလ်ာ္ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္တုန္းက၊ အမွန္ေတာ့ သာဝတၳိျပည္မြန္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းဆိုတာ ျမတ္စြာဘုရား အမ်ားဆံုး သီတင္းသံုးတဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။သာဝတၳိျမိဳ႕ဟာလည္း ျမတ္စြာဘုရား အမ်ားဆံုး သီတင္းသံုးတဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။
ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဒကာ အမ်ားၾကားဖူးတဲ့ အနာထပိဏ္သူေဌးႀကီး၊ အဲဒီ ေဇတဝန္ေက်ာင္းမွာ ျမတ္စြာဘုရား သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္တုန္းက၊ သီတင္းသံုးတယ္ဆိုေပမယ့္ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဘယ္ေက်ာင္းမွာမွ အၿမဲ မေနႏိုင္ပါဘူး။သတၱဝါမ်ားအတြက္ တရားေဟာဖို႔ ေဒသစာရီ ႂကြခ်ီၿပီးေတာ့ သြားေနရစၿမဲပါ။ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေအးေအးေဆးေဆး ေက်ာင္းမွာထိုင္ၿပီး သီတင္းသံုးေနတယ္ဆိုတာ အင္မတန္မွ နည္းပါတယ္။
ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသံုးေသာ္လည္းပဲ ကၽြတ္ထိုက္တဲ့ ေဝေနယ်သတၱဝါမ်ား ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း ဉာဏ္မ်က္စိမွာ ျဖန္႔ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဉာဏ္ထဲမွာ ကၽြတ္ထိုက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ဘုရားရဲ႕ ေက်းဇူးျပဳခံထိုက္တဲ့ […]

သာသနာ့မိခင္ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ ၾကံျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗုဒၶသာသနာသမိုင္း၌ အာဒိ တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက၊ အဂၢမဟာပ႑ိတ၊ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂု႐ု ဘဒၵႏၲ ဝိစိတၱသာရာဘိဝံသ ဆရာေတာ္ဘုရားသည္ –
ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဦးဆံုး တိပိဋကဓရ ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္း၊ဆ႒သဂၤါယနာ ဝိႆဇၨက(အေျဖ)ဆရာေတာ္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူျခင္း၊မဟာဗုဒၶဝင္က်မ္းႀကီး ၆-တြဲ (၈-အုပ္) ျပဳစုေတာ္မူျခင္း – ဟူေသာ ေရွ႕ပိုင္း သာသနာျပဳ လုပ္ငန္း သံုးသြယ္တို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ေတာ္မူၿပီးသည့္ေနာက္ ေဖာ္ျပလတၱံ႔ပါအတိုင္း ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
….. မႏၲေလးျမိဳ႕ ပရိယတၱိသာသနဟိတ (သက်သီဟ) အသင္းႀကီးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ရဟန္း သာမေဏတို႔၏ ဖခင္ႀကီးႏွင့္ တူ၏။ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္စဥ္ ပရိယတၱိ စာေလွ်ာက္ေမးပြဲမ်ား က်င္းပ၍ ပရိယတၱိသာသနာေတာ္ကို ထြန္းလင္းေစ၏။ဤသို႔ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွင့္ စပ္၍ ဖခင္ႀကီးႏွင့္တူေသာ ပရိယတၱိ သာသနဟိတအသင္းႀကီး၏ ေက်းဇူးကို တိပိဋကဓရ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္မႈျဖင့္ […]

“႐ူပကၡႏၶာ၊ ေဝဒနာႏွင့္၊ သညာ,သခၤါရ၊ ဝိညာဏဟု၊ အစုငါးတန္၊ ငါးရပ္ခန္တည္း”
ဒီကေန႔ တရားနာပရိတ္သတ္ေတြကို ေပးမယ့္ တရားလက္ေဆာင္ ဓမၼလက္ေဆာင္ကေတာ့ အဲဒီ ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ သစၥာ ပါပဲတဲ့။
“႐ူပကၡႏၶာ၊ ေဝဒနာႏွင့္၊ သညာ,သခၤါရ၊ ဝိညာဏဟု၊ အစုငါးတန္၊ ငါးရပ္ခန္တည္း၊ေဖာက္ျပန္ေထြျပား၊ ျဖစ္တတ္ျငား၍၊ စကားပံုေသ၊ ႐ုပ္ေခၚေပ၏။ေျမဓာတ္,ေရဓာတ္၊ မီး,ေလဓာတ္ဟု၊ ေလးရပ္ဘုတ္ႀကီး၊ ပြားစီးအနက္၊စက္,ေသာ,ဃာ,ဇီ၊ ကာ,ငါးလီမူ၊ အၾကည္႐ူပ၊ ပသာဒတည္း။႐ူပ,သဒၵ၊ ဂႏၶ,ရသာ၊ ေဖာဌဗၺာဟု၊ ငါးျဖာအာ႐ုံ၊ ႏွစ္စံုဘာဝ၊ ဟဒယႏွင့္၊ ဇီဝ,ၾသဇာ၊ ဆယ့္ရွစ္မွာမူေလးျဖာေဟတု၊ ေၾကာင္းစတုေၾကာင့္၊ ျဖစ္မႈေပါေလာ၊ သေဘာသီးသီး၊ ကိုယ္စီၿပီး၍၊ ႐ုပ္ႀကီး႐ူပ၊ နိပၹႏၷတည့္။ထိုမွတပါး၊ ကလပ္ျခားမွ်၊ အာကာသႏွင့္၊ ကာယဝစီ၊ ႏွစ္လီကိုယ္,ႏႈတ္၊ လႈပ္မႈရွားမႈ၊ ႏွစ္ခုဝိညတ္၊ ႐ူပႆ,လဟု၊ မုဒု,ကမၼည၊ ဝိကာရေခၚ၊ ႐ုပ္သံုးေဘာ္ကား၊ ေပါ့ပါးႏူးည့ံ၊ ၾကမ္းခံ့မူရာ၊ […]

“ဤ ကိုယ္ကာယတစ္လံမွ်၌ႏွစ္ဝ႐ုပ္နာမ္ျဖစ္၍ ခ်ဳပ္၏နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးအလြတ္ထား၍ဤကား လိပ္ျပာဤကား ငါႏွင့္ဤမွာ ဇီဝဤ အတၱဟုၫႊန္ျပဖြယ္ရာမရွိပါသည္ခႏၶာ နာမ္႐ုပ္မွ်ပါတကား .. ။
နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးဤႏွစ္ပါးလည္းရွည္လ်ားကာလမတည္ၾကဘဲခဏျဖစ္လ်က္ခဏပ်က္၍ႏွိပ္စက္ျခင္းရာလိုမပါဘူးသဘာဝအားဤသံုးပါးေၾကာင့္ျဖစ္ပြားသမွ်အနိစၥသည္ဒုကၡ အနတၱခ်ည္းပါတကား .. ။”
ဤဓမၼလက္ေဆာင္လကၤာမ်ားကို မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ဥပဇၥ်ာယ္ဆရာေတာ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ မင္းကြန္း ပထမဓမၼနာဒဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအား အေၾကာင္းျပဳ၍ ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၃၉-ခု၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၁-ခုႏွစ္တြင္ ေရးဖြဲ႕ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဆရာ-တပည့္ႏွစ္ဦးၾကား ေႏြးေထြးေသာ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ေမတၱာတရားအေၾကာင္း မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးက သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၅၁၄-ခုႏွစ္၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၃၂-ခုႏွစ္ ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁၅-ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးျမိဳ႕ အေနာက္ျပင္ ေအာင္ေတာ္မူေက်ာင္းႀကီး ေစတီေတာ္ အာရာမ္အတြင္း ဆိပ္ကမ္းအလုပ္သမားမ်ား၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျဖစ္ေသာ ‘နိဗၺာန္ဆိပ္ဦး ဓမၼာ႐ုံ’၌ ေဟာၾကားအပ္ေသာ ‘သာသနာ့ခ်ိန္ခြင္ႀကီး ေလးလက္ တရားေတာ္’တြင္ တစြန္းတစ လွစ္ဟ ေဟာၾကားခဲ့သည္ကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ နာယူ ဖတ္ယူရပါ၏။
ပညာအႏုဂါမိက ဥစၥာ
ေရွ႕မ်က္ႏွာမွာ ပါရွိတဲ့ […]

ယခုအခါ သမာဓိဆိုတဲ့ တတိယ အႏုဂါမိကဥစၥာကို ျမႇဳပ္ႏွံသိုမွီး သိမ္းဆည္းၾကရေအာင္။
ဒီ သမာဓိဘာဝနာ သူေတာ္စင္ေတြဟာ ကုသိုလ္ျဖစ္ဖို႔ရန္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာ သူေတာ္စင္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ‘အရဟံဂုဏ္ေတာ္’ကို ပုတီးစိပ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ပုတီးစိပ္တဲ့ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ကို “ဘာ .. ပုတီးစိပ္သလဲ”လို႔ ေမးရင္ “အရဟံဂုဏ္ေတာ္ကို ပုတီးစိပ္တယ္”လို႔ ေျဖတတ္ၾကပါတယ္။
“ဘယ္လို ေအာက္ေမ့ ဆိုၿပီးေတာ့ ပုတီးစိပ္သလဲ”လို႔ ေမးရင္ “ေသာ ဘဂဝါ ဣတိပိ အရဟံ” အဲဒါကို တေခါက္ဆိုၿပီးလွ်င္ ပုတီးတလံုး ခ်တယ္လို႔ ေျဖၾကပါတယ္။
‘ေသာ ဘဂဝါ ဣတိပိ အရဟံ’က ပါဠိစကားျဖစ္ေနတယ္။မိမိဆိုတဲ့ ပါဠိစကားရဲ႕ အနက္အဓိပၸာယ္ကို အက်ယ္ဆိုၿပီး အသိဉာဏ္ရၿပီးေတာ့မွ ‘ေသာ ဘဂဝါ ဣတိပိ အရဟံ’လို႔ တေခါက္ ဆိုလိုက္ရရင္ တေခါက္ဆို ဆိုသေလာက္ အင္မတန္ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ […]

မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ သက္ေတာ္ ၈၀-ျပည့္ ပတၱျမားရတုပူေဇာ္ပြဲ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ၁၉၉၁-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ အုပ္ေရ ၆,၀၀၀ ထုတ္ေဝေသာ ဆရာေတာ္၏ သင္ၾကားပို႔ခ်စဥ္ ‘ပရမတၳသံခိပ္အေျဖ စကားေျပက်မ္း’၏ ေက်ာဖံုးတြင္ ပါရွိေသာ မင္းကြန္း တိပိဋကဓရ ဓမၼရည္ၫႊန္ လက္ေဆာင္မြန္။
သုေခါ ဗုဒၶါန မုပၸါေဒါ၊ သုခါ သဒၶမၼေဒသနာ။ သုခါ သံဃႆ သာမဂၢီ၊ သမဂၢါနံ တေပါ သုေခါ။(ဝိ၊ ၄)
ဗုဒၶဳပၸါဒ နဝမႏွင့္၊ ဓမၼေဒသနာ ခ်မ္းသာႏွစ္ဝ၊ ရသည့္အညီ သာမဂၢီ ေဒြး၊ ကိုယ္စီေပး၍ ေလးခ်က္ ဝီရိယ၊ ခ်မ္းသာရေအာင္ အမွ်က်င့္ႏိုင္ပါေစေသာ္ဝ္။

“အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ ဖခင္ႀကီးက သူမ်ားေတြလို ဘုရားလဲ မရွိခိုးဘူး၊ ပုတီးလဲ မစိပ္ဘူး၊ တရားလဲ မထိုင္ဘူး ဘုရာ့။ အဲဒါကို တပည့္ေတာ္ ဘယ္လိုယူဆရမလဲ။ ဗုဒၶဘာသာအရဆိုရင္ မိစၧာဒိ႒ိလို႔ ေခၚရမလား။ သူ႔ကို ဘုရားရွိခိုး ပုတီးစိပ္ တရားထိုင္ဖို႔ေျပာတိုင္း သူက သူမ်ားေတြလို ဘုရားတရားအလုပ္ မလုပ္ေပမယ့္ စိတ္ေကာင္းရွိရင္ ၿပီးတာပဲ၊ ဘုရားတည္ ေက်ာင္းေဆာက္ၿပီး ဘုရားဒကာအမည္ခံ၊ ပုတီးႀကီး လက္မွာ အၿမဲခ်ိတ္၊ ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္နဲ႔ ဘုရားကို ရွိခိုးၿပီး ဆုေတာင္းေနေပမယ့္၊ တရားရိပ္သာဝင္ၿပီး ဉာဏ္စဥ္တရားေတြ နာခဲ့ၿပီးၿပီ၊ ဆယ္ရက္တရားစခန္း ဘယ္ႏွႀကိမ္ ဝင္ၿပီးၿပီလို႔ ဆိုေပမယ့္ စိတ္ေကာင္း မရွိရင္၊ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ မာန္မာန ဣႆာ မစၧရိယေတြ မ်ားေနမယ္ဆိုရင္ အလကားပါပဲလို႔ ျပန္ေျပာတယ္ […]

ကံအက်ိဳး ျမင္လို႔
ဗုဒၶဘာသာဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ရဟန္း ရွင္ လူ အားလံုးပဲ၊ ကံဆိုတာ ဘယ္လိုပါလိမ့္မတုန္း။ဘယ္လိုလိုက္ၿပီးေတာ့ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳး ေပးပါလိမ့္မတုန္းဆိုတာ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ နားလည္ရင္ေတာ့ အင္မတန္ အက်ိဳးရွိတယ္။ဘယ္လို အက်ိဳးရွိတုန္း။မေတာ္တဲ့ မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္အခန္းက်ရင္ ေနာက္ဆုတ္တယ္။ နည္းနည္းတြန္႔လာတယ္။ေနာက္ဆုတ္တယ္ဆိုတာလဲ ကံရဲ႕အက်ိဳးကို လွမ္းျမင္လို႔ ဆုတ္တာ။ေကာင္းတဲ့အလုပ္ လုပ္ရမယ္ဆိုေတာ့ ကံရဲ႕အက်ိဳး လွမ္းျမင္လိုက္တယ္ဆိုရင္ အားတက္သေရာ ရွိလာတယ္။ လံု႔လ ဝီရိယတိုးလာတယ္။ သဒၶါတရားေတြ တိုးလာတယ္။ဒါေၾကာင့္ ကံဟာ ဘယ္လိုပါလိမ့္မတုန္းဆိုတာ အလႉ႕ဒကာ အလႉ႕အမတို႔လို လူဝတ္ေၾကာင္ဘက္တြင္ မဟုတ္ဘူး။ အလႉခံပုဂၢိဳလ္ဘက္ကလဲ နားလည္ၿပီးေတာ့မွေနလွ်င္ အင္မတန္ ေကာင္းတယ္။ ခု ဆိုပါေတာ့ေပါ့။အလႉ႕ရွင္မ်ားက အားတက္သေရာနဲ႔ လႉၾက တန္းၾကတယ္။ စိတ္ေစတနာ ထက္သန္ၾကတယ္လုိ႔ဆိုေတာ့ သူတို႔ဘက္က တာဝန္ေက်သြားတယ္။
ေလာဘေပါင္းျမက္
အလႉခံပုဂၢိဳလ္ဘက္က လႉဒါန္းတဲ့ ဒီစားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္ေတြကို ၿမိန္ၿမိန္ရွက္ရွက္ […]

႐ုတ္တရက္ ေတြ႕ျမင္ခံစားရသည့္အေပၚ မူတည္၍ ႏႈတ္မွ ထြက္လာေသာ အသံကို ‘အာေမဋိတ္’ဟု ဖြင့္ဆို၏။အံ့ၾသမႈေၾကာင့္ ထြက္လာေသာ အသံလည္း ျဖစ္၏။ထိုအသံသည္ အဓိပၸာယ္ အျပည့္အစံု မပါဝင္သည့္ ‘ဟ’အကၡရာစာလံုး၏ အသံထြက္ႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ တူသည္။တခါတရံ ‘အ’ အသံႏွင့္လည္း ထြက္သည္။ ဥပမာ- ‘ဟ’ ‘ဟာ’ ‘ဟီး’ ‘ဟင္’ ‘ေဟ’ ‘ေဟာ’ ‘ဟိုက္’ ‘အို’ ‘ေအာ္’ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။ေနာက္ဆက္တြဲ စကားလံုးအေပၚ မူတည္၍ “ဟ .. ေကာင္းလိုက္တာ”၊ “ဟ .. ဘယ္ဆိုးလို႔လဲ”၊ “ဟာ .. ဘယ္လိုဟာႀကီးပါလိမ့္”၊ “ဟာ .. လုပ္လိုက္ျပန္ၿပီ”၊ “ဟာ .. အသံုးကို မက်ဘူး”၊ “ဟီး .. သြားပါၿပီ”၊ “ဟီး […]

“အဓုနာ အဘေယာ ေဟာေႏၲာ သဘေယာ ေဝ အနာဂေတ။ ဘာေဝမိ မရဏံ နိစၥံ ခႏၶာနံ ဘဂၤ ဘာဝေတာ။”
အဟံ-႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ရပ္ ေၾကာင္းက်ိဳးစပ္၍ ပညတ္ေဝါဟာ မင္း,သူ,ငါသည္အဓုနာ-မ်က္ေမွာက္ျမင္ရ ယခုခဏ၌အဘေယာ ေဟာေႏၲာ(ပိ)-က်န္းမာခ်မ္းသာ ေဘးရန္ကြာ၍ ဘယာကင္းပ ေအးျမေနပါေသာ္လည္းအနာဂေတ-ပစၥဳပၸန္ေထာက္ မၾကာေရာက္မည့္ ေနာက္ေႏွာင္းေဝဆာ ေနာင္အခါ၌ေဝ-စင္စစ္ဧကန္ အမွန္အားျဖင့္ သဘေယာ (ေဟႆံ)-ကိုးဆယ့္ေျခာက္ျဖာ ေဘးေရာဂါတို႔ လြန္စြာမျပတ္ ႏွိပ္စက္အပ္သျဖင့္ ကပ္ေရာက္ဖိစီး ေရာဂါႀကီးငယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ ကိုယ္ဝယ္ က်ေရာက္မည္ ျဖစ္ေပ၏။
ကသၼာ-အဘယ္ေၾကာင့္နည္းခႏၶာနံ-ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔၏ဘဂၤ ဘာဝေတာ-ဥပါဒ္ဌီဘင္ ျဖစ္ပ်က္စဥ္အရ တခဏခ်င္း မယြင္းမွန္စြာ ပ်က္စီးေနေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ေပ၏။တသၼာ-ထို႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္မရဏံ-“မရဏံ ဓုဝံ၊ ဇီဝိတံ အဓုဝံ=ေသျခင္းက ၿမဲၿပီး၊ အသက္က မၿမဲ”ဟူေသာ ေသျခင္းတရားကိုနိစၥံ-အၿမဲမျပတ္ တရစပ္ဘာေဝဓိ-အဝတ္ဥေသွ်ာင္ မီးေလာင္ေသာ္လည္း မသတ္ဘဲလွ်င္ စိတ္ထဲေရာက္ေအာင္ ကပ္ေဆာင္ ပြားမ်ားသင့္လွပါေပ၏။
[…]