ပစၥည္းပိုင္း – ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း (၂)

“ေကာင္းၿပီ … တစ္ခုေျပာစရာလိုေသးတယ္။
အဲဒါကေတာ့ အက်ဥ္းပဲ ေျပာမယ္။
ဒီမွာ ေျပာထားတာက အဝိဇၨာေၾကာင့္ သခၤါရျဖစ္တယ္။
သခၤါရေၾကာင့္ ဝိညာဥ္၊
ဝိညာဏ္ေၾကာင့္ နာမ္႐ုပ္ စသည္ျဖင့္ ေျပာထားတဲ့အခါက်ေတာ့
အေၾကာင္းတစ္ခု အက်ိဳးတစ္ခုဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ိဳး ျဖစ္မေနဘူးလား။
ဗုဒၶဘာသာမွာက အေၾကာင္းတစ္ခု အက်ိဳးတစ္ခုဆိုတဲ့ ဝါဒ၊
အေၾကာင္းတစ္ခု အက်ိဳးအမ်ားႀကီးဆိုတဲ့ ဝါဒ၊
အက်ိဳးတစ္ခု အေၾကာင္းအမ်ားႀကီးဆိုတဲ့ ဝါဒ၊
ဒီ ၃-ခုကို လက္မခံဘူး။
Multiplicity of cause and effect – မ်ားစြာေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ မ်ားစြာေသာ အက်ိဳးျဖစ္တယ္။
ဒါကို လက္ခံတယ္။
အဲဒါေလး မွတ္ထားရမယ္။
အေၾကာင္းတစ္ခုေၾကာင့္ အက်ိဳးတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာက လက္မခံဘူး။
အေၾကာင္းမ်ားစြာ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ ျဖစ္တဲ့အခါမွာလည္း အက်ိဳးမ်ားစြာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအယူဝါဒကို ဗုဒၶဘာသာ လက္ခံတယ္။
ဒါေပမယ္လို႔ ထင္ရွားတဲ့အေၾကာင္း၊ သူမ်ားနဲ႔ မဆက္ဆံတဲ့အေၾကာင္းေတြကို ေျပာခ်င္တဲ့ ျပခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဒီမွာ အဝိဇၨာေၾကာင့္ သခၤါရ၊ သခၤါရေၾကာင့္ ဝိညာဏ္ […]

ပစၥည္းပိုင္း – ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း (၁)

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္ စေနေန႔၌ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းတြင္ ေအာင္ဆန္းဆရာေတာ္ပူေဇာ္ပြဲ က်င္းပ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ စုေပါင္း ဆြမ္းကပ္ျခင္း၊ အႏုေမာဒနာတရား နာၾကားျခင္း၊ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔ဝယ္ ျပဳလုပ္မည့္ ပထမအႀကိမ္ ေအဘီဘီေအ နိဗၺာန္ေစ်းအတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ႐ြက္ထည္တဲထိုးျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာပို႔ခ်ခ်က္မ်ားသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၄၇) သင္ခန္းစာျဖစ္ေသာ ပစၥည္းပိုင္း၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း (၁) သင္ခန္းစာကို ညေန ၄ နာရီခြဲမွ နာယူ မွတ္သား သင္ယူ ေလ့က်က္ၾကရ၏။

ပစၥည္းပိုင္း
ပရမတၳတရားေလးပါးတို႔ကို သေဘာတူခ်င္း ေပါင္းစု၍ သမုစၥည္းပိုင္း၌ ျပဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္ ထိုသဘာဝဓမၼတို႔သည္ တန္ခိုးရွင္ နတ္ ျဗဟၼာတို႔က ဖန္ဆင္း၍ ေပၚလာသည္ မဟုတ္၊ အေၾကာင္းကင္း၍ ေပၚလာသည္ […]

သမုစၥည္းပိုင္း – သဗၺသဂၤဟ

“ေလာကီဘံုဝယ္

သာယာဖြယ္ဟု

တာတြယ္ေလျငား

ေဝေနမ်ားကို

တရားသံေဝ

ရပါေစဟု

ေထြေထြဒုကၡ ဦးစြာ ျပ၏။

ဒုကၡေသာင္းေျပာင္း

တရားေပါင္းလည္း

အေၾကာင္းမဲ့စြာ

မျဖစ္ရာရွင့္။

မဟာျဗဟၼ

ထာဝရဟု

ဘုရားတစ္သင္း

မဖန္ဆင္းတည့္

ထန္ျပင္းေသာ့သြမ္း

တဏွာစြမ္းေၾကာင့္

ပရမ္းပတာ

ျဖစ္ၾကရာေဟာ

သမုဒေယာ။

သံုးေလာကတြင္

ဒုကၡထင္၍

လြတ္ခြင္ထြက္ရာ

ရတက္ျဖာေသာ္

သက္သာေစရန္

အေနဖန္လ်က္

ေခမံနိေရာဓ

သံုးႀကိမ္ ျပ၏။

နိဗၺာနနန္း

ေရာက္ဖို႔မွန္းက

ဤလမ္းျဖင့္တက္

ဤမဂ္ကိုပြား

မိန္႔သည့္လားသို႔

ေလးပါးေျမာက္တြင္

မဂ္လမ္းထြင္သည္

ေဟာစဥ္လက္႐ိုး ဆူဆူတည္း။”
….. သစၥာ ၄-ပါးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာေၾကာင့္ ပထမ ဒုကၡလာသလဲ?၊ ဒုကၡၿပီးေတာ့ သမုဒယ၊ သမုဒယၿပီးေတာ့ နိေရာဓ၊ နိေရာဓၿပီးေတာ့ မဂၢေဟာသလဲ? ဆိုတာကို နားလည္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။
ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ သစၥာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စကားေျပာစရာေတြက မ်ားတယ္။
အဲဒီေတာ့ လကၤာေလး ဖတ္ျပမယ္ ေနာ္။

“ေလာကီဘံုဝယ္၊ သာယာဖြယ္ဟု၊ တာတြယ္ေလျငား၊ ေဝေနမ်ားကို၊ တရားသံေဝ၊ ရပါေစဟု၊ ေထြေထြဒုကၡ ဦးစြာျပ၏။”
ေလာကီမွာ သာယာစရာ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ လူေတြက ေပ်ာ္ပါးေနၾကတယ္။
ဒီသတၱဝါေတြကို ဒါဟာ ဒုကၡပဲလို႔ တရားသံေဝဂရသြားေအာင္ ဆိုၿပီးေတာ့ ဒုကၡသစၥာကို ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာေတာ္မူတယ္ တဲ့။

“ဒုကၡေသာင္းေျပာင္း၊ တရားေပါင္းလည္း၊ အေၾကာင္းမဲ့စြာ၊ မျဖစ္ရာရွင့္။”
ဒီဒုကၡကလည္း အေၾကာင္းကင္းၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး တဲ့။
“မဟာျဗဟၼ၊ ထာဝရဟု၊ ဘုရားတစ္သင္း၊ […]

သမုစၥည္းပိုင္း – ေဗာဓိပကၡိယသဂၤဟ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ ဆရာေတာ္ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာပို႔ခ်ခ်က္မ်ား သင္တန္း အပတ္စဥ္ (၄၅)ႏွင့္ (၄၆) သင္ခန္းစာမ်ားကို နာယူ သင္ယူ မွတ္သားၾကရရာ အပတ္စဥ္ (၄၅) သင္ခန္းစာမွာ သမုစၥည္းပိုင္း၊ ေဗာဓိပကၡိယသဂၤဟ သင္ခန္းစာ ျဖစ္၏။

ေဗာဓိပကၡိယ
ေဗာဓိ = သစၥာေလးပါးတရားကို သိတတ္ေသာေၾကာင့္ ေဗာဓိမည္ေသာ အရိယမဂ္ဉာဏ္၏
ပကၡ = ဘက္ေတာ္သား၌
အိယ = ျဖစ္ေသာ တရား
အရိယမဂ္ဉာဏ္ကို ရရာရေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားမ်ားဟု ဆိုလို၏။
ထို ေဗာဓိပကၡိယတရားအေပါင္းကို သိမ္းယူရာ သိမ္းယူေၾကာင္း အက်ဥ္းျပဆိုျခင္းသည္ ေဗာဓိပကၡိယသဂၤဟ မည္၏။
ေဗာဓိပကၡိယတရားမ်ားမွာ သတိပ႒ာန္ ၄-ပါး၊ သမၼပၸဓာန္ ၄-ပါး၊ ဣဒၶိပါဒ္ ၄-ပါး၊ ဣေႁႏၵ ၅-ပါး၊ ဗိုလ္ ၅-ပါး၊ ေဗာဇၥ်င္ […]

သမုစၥည္းပိုင္း – မိႆကသဂၤဟ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္ စေနေန႔တြင္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အပတ္စဥ္ ျပဳလုပ္ေသာ ဆရာေတာ္အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားသင္တန္း ဒုတိယသင္ခန္းစာအျဖစ္ အပတ္စဥ္ (၄၄) သမုစၥည္းပိုင္း – မိႆကသဂၤဟအေၾကာင္း ေလ့လာ သင္ယူ နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။

မိႆကသဂၤဟ

ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္၊ အဗ်ာကတျဖစ္ေသာ တရားတို႔ကို ေရာေႏွာ သိမ္းယူ၍ အက်ဥ္းျပဆိုျခင္း ျဖစ္၏။
မိႆကသဂၤဟ၌ –

(၁) ဟိတ္ ၆-ပါး

(၂) စ်ာနင္ ၇-ပါး

(၃) မဂၢင္ ၁၂-ပါး

(၄) ဣေႁႏၵ ၂၂-ပါး

(၅) ဗိုလ္ ၉-ပါး

(၆) အဓိပတိ ၄-ပါး

(၇) အာဟာရ ၄-ပါး အားျဖင့္ ေဝဖန္ ျပဆို၏။
+++++

(၁) ဟိတ္

အာ႐ုံ၌ မိမိႏွင့္ ယွဥ္ေဘာ္ယွဥ္ဘက္ ျဖစ္ကုန္ေသာ ပစၥယုပၸန္ […]

သမုစၥည္းပိုင္း – အကုသလသဂၤဟ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃၁ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာသင္တန္းပို႔ခ်ခ်က္မ်ားသင္တန္း၊ (၄၃)ပတ္ေျမာက္ႏွင့္ (၄၄)ပတ္ေျမာက္ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရ၏။
အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္း၏ သတၱမေျမာက္အပိုင္းျဖစ္ေသာ သမုစၥည္းအပိုင္းကို စတင္ ေလ့လာၾကရရာ ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က မိတ္ဆက္နိဒါန္းႏွင့္ သင္ခန္းစာဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ေရွးဦးစြာ သင္ျပေပး၏။
+++++

သမုစၥည္းပိုင္း

သမုစၥည္းသည္ သမုစၥယ(ပါဠိ)မွ လာ၏။
စိတ္ ၁-ပါး (အက်ဥ္း ၈၉/အက်ယ္ ၁၂၁-ပါးေသာ စိတ္တို႔၏ သေဘာ လကၡဏာမွာ အာ႐ုံသိမႈ ျဖစ္၍ ၁-ပါးသာ ယူသည္။)၊ ေစတသိက္ ၅၂-ပါး (ေစတသိက္တို႔မွာ ၁-ပါးစီ၌ သီးျခားလကၡဏာ ေဆာင္၏။)၊ နိပၹႏၷ႐ုပ္ ၁၈-ပါး (အထည္ကိုယ္ရေကာင္းေသာ တကယ့္ […]

နိဗၺာန္အေၾကာင္း

“ … နိဗၺာန္၏ တည္ရာအရပ္ မရွိ။ ဒီစကားက သိပ္ေကာင္းတယ္။ အခု ေျပာၾကတာက နိဗၺာန္လို႔ ေျပာလိုက္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္တယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။ နိဗၺာန္ရတယ္လို႔လည္း ေျပာေလ့ရွိၾကတယ္။
ေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ စကားထဲမွာ ဘာပါေနသလဲဆိုေတာ့ နိဗၺာန္ဟာ ေရာက္စရာေနရာတစ္ခု, ဘံုတစ္ခု, ဌာနတစ္ခုလုိ႔ စိတ္က ထင္,ထင္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဲသလိုခ်ည္း ထင္တတ္ၾကတယ္။
ဒီေနရာမွာ မိလိႏၵမင္းႀကီးက ေမးတယ္။ နိဗၺာန္ရဲ႕တည္ရာ အရပ္ ရွိပါသလားတဲ့။ မရွိဘူးလို႔ ရွင္နာဂသိန္က ေျဖတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ နိဗၺာန္ဟာ အေရွ႕မွာ ရွိတယ္၊ အေနာက္မွာ ရွိတယ္၊ ေတာင္မွာ ရွိတယ္၊ ေျမာက္မွာ ရွိတယ္၊ အထက္မွာ ရွိတယ္၊ ေအာက္မွာ ရွိတယ္ … ဘယ္လိုမွ ေျပာလို႔ မရဘူး။ ဘယ္ေနရာ နိဗၺာန္ရွိတယ္ဆိုတာ ေျပာလို႔ […]

႐ုပ္ျဖစ္စဥ္၊ ခ်ဳပ္စဥ္၊ ႐ုပ္ဝီထိ

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ စေနေန႔တြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ ႏွစ္ပတ္စာ အဘိဓမၼာသင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကရရာ ဒုတိယပို႔ခ်စဥ္ သင္ခန္းစာအျဖစ္ အပတ္စဥ္ (၄၁) ႐ုပ္ျဖစ္စဥ္၊ ခ်ဳပ္စဥ္၊ ႐ုပ္ဝီထိအေၾကာင္း နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။
+++++

သတၱဝါ (၃)မ်ိဳး၊ သို႔မဟုတ္ (၄)မ်ိဳး

(၁) သံေသဒဇသတၱဝါ

သံေသဒ = အညီႇအေဟာက္၊ အညစ္အေၾကး
ေသဒ = ေခၽြး
အညစ္အေၾကးကို အမွီျပဳၿပီး သေႏၶတည္ေသာ သတၱဝါမ်ိဳး၊ ပိုးေလာက္, ယင္ေကာင္ စသည္မ်ိဳး။
ပန္း၊ သစ္ပင္တို႔ကို အမွီျပဳၿပီး သေႏၶတည္ခဲ့ၾကသည္လည္း ရွိေၾကာင္း ဆို၏။
ပဒုမဝတီမိဖုရားသည္ ပဒုမၼာၾကာ၌ သေႏၶတည္ေၾကာင္း၊ ေဝဠဳဝတီက ဝါးပင္၌ သေႏၶတည္ေၾကာင္း ဆို၏။

(၂) ၾသပပါတိကသတၱဝါ

‘ၾသပပါတိက’သည္ ‘ဥပပါတ’မွ လာ၏။
ဥပပါတ = က်သည္
ေကာင္းကင္က က်လာသလို […]

႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပ

“ဦးဇင္း တခါတေလ စဥ္းစားမိတယ္။ ကံေကာင္းလြန္းလို႔ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရတာလို႔ …”
(အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ)
+++++
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၃-၄ ရက္မ်ားတြင္ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္း၌ မဇၥ်ိမဂုဏ္ရည္ဆရာေတာ္၏ တရားစခန္း က်င္းပ ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ စေနေန႔ဝယ္ အဘိဓမၼာသင္တန္း မရွိေပ။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ စေနေန႔တြင္ အဘိဓမၼာသင္တန္း အပတ္စဥ္ (၄၀) ႐ူပသမု႒ာနႏွင့္ ႐ူပကလာပအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားႏွင့္ အပတ္စဥ္ (၄၁) ႐ုပ္ျဖစ္စဥ္, ခ်ဳပ္စဥ္, ႐ုပ္ဝီထိအေၾကာင္း ပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို သင္ယူ နာယူ ေလ့လာၾကရ၏။
ေလာကခ်မ္းသာဆရာေတာ္က မွတ္သားဖြယ္ အထူးရွင္းလင္းဖြယ္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သင္တန္းပို႔ခ်စဥ္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ […]

႐ူပဝိဘာဂႏွင့္ ႐ူပသမု႒ာန

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ စေနေန႔တြင္ အဘိဓမၼာသင္တန္း ၂-ပတ္စာ၊ အပတ္စဥ္ (၃၈)ႏွင့္ (၃၉) သင္ၾကားပို႔ခ်ခ်က္မ်ားကို ေလ့လာ သင္ယူၾကခဲ့ရာ အပတ္စဥ္ (၃၉) သင္ခန္းစာအျဖစ္ ႐ူပဝိဘာဂႏွင့္ ႐ူပသမု႒ာနဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို နာယူ မွတ္သားၾကရ၏။
+++++
စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔ အသမၸတၱဂၢါဟက ျဖစ္ပံု
အသမၸတၱ = မေရာက္ေသးေသာ
ဂဟာက = ယူတတ္ျခင္း
“စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔ မေရာက္ေသးေသာ အာ႐ုံကို ယူတတ္ပံု”
‘စကၡဳႏွင့္ ေသာတတို႔က မိမိထံ မေရာက္မထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏။ ဃာန၊ ဇိဝွါ၊ ကာယတို႔က မိမိထံ ေရာက္ထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏’ ဟု ယူဆၾက၏။
အခ်ိဳ႕က ‘စကၡဳ၊ ေသာတတို႔လည္း မိမိထံ ေရာက္ထိေသာ အာ႐ုံကို ယူ၏’ ဟူ၍ ေရွးကပင္ […]