ပရမတၳစကၡဳက်မ္း – (၃)

ဇီးကုန္းဦးခင္ေမာင္ဝင္း။ ။ ဆရာေစာရဲ႕ လက္ဖက္ေျခာက္က တယ္ေကာင္းပါလားဗ်။ ဆရာေဇ .. ကဖိုးထိန္ .. ေရေႏြးၾကမ္းေလး ထပ္ယူၾကပါဦး။
ဆရာဦးေအာင္ေဇယ်။ ။ ေက်းဇူးပဲ။
ကဖိုးထိန္။ ။ ေက်းဇူးပဲ .. ဆားပုလင္း။ ကဲ .. စားၾက ေသာက္ၾကရင္းနဲ႔ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ “အရပ္ျဖစ္ရွစ္ပါး ကင္း၍ နဝမေခတ္အတြင္း စက္ေလးပါးစံု သမၸတၱိၾကံဳတဲ့ လူ႔ဘံုလူ႔ဘဝ”ဆိုတာထဲက ‘စက္ေလးပါး’နဲ႔ ‘သမၸတၱိေလးပါး’အေၾကာင္း ဆက္လိုက္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။
ဆရာေတာ္ႀကီးက ‘စက္ေလးပါး’ကို –
“ပု၊ ပ၊ သပ္၊ အတ္ စံုလတ္မူကား ခ်မ္းသာမ်ား၏” ဆိုၿပီး လကၤာေလး ေပးထားတယ္ ဗ်။
ပု – ပုေဗၺစကတပုညတ – ေရွး၌ ျပဳဖူးေသာ […]

ဣေႁႏၵပြားလွ်င္ စိတ္ၾကည္လင္ – အရွင္ဣႏၵက

ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္မ်ားသည္ စိတ္ကို ကိေလသာအညစ္အေၾကးတို႔မွ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္ေစရန္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေတာ္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။
စိတ္သည္ လိုခ်င္တပ္မက္ျခင္းဟူေသာ ေလာဘတရား၊ အလိုမက်မႈ အမ်က္ထြက္ျခင္းဟူေသာ ေဒါသတရား၊ အမွားအမွန္ကို ခြဲျခားမသိမႈ ေတြေဝမိုက္မဲျခင္းဟူေသာ ေမာဟတရား ဤအေျခခံကိေလသာတရားတို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံရေသာအခါ ညစ္ႏြမ္း၏။ မၾကည္လင္ မသန္႔ရွင္းေတာ့ဘဲ စိတ္ၿငိမ္းေအးမႈကို မရႏိုင္ေတာ့ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ကို ယင္းကိေလသာတို႔မွ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္ေစရန္ ဝိပႆနာတရားကို က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္မွသာလွ်င္ စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနႏိုင္မည္ အမွန္ျဖစ္ေပသည္။
ဤေနရာ၌ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရန္ တရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗုဒၶတရားေတာ္ႏွင့္ အျခားအယူဝါဒတရားမ်ား၏ ကြဲျပားျခားနားပံုကို ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားထားေတာ္မူသည့္ “ဣႁႏၵိယဘာဝနာသုတ္”တရားေတာ္သည္ အလြန္ပင္ မွတ္သားနာယူစရာေကာင္းလွေပသည္။
ဤသုတ္၌ မ်က္စိစေသာ ဣေႁႏၵေျခာက္ပါးႏွင့္ စပ္၍ အာ႐ုံေကာင္း၊ အာ႐ုံဆိုး၊ အလတ္စားအာ႐ုံမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ေသာအခါ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္မ်ားကို ျဖစ္ခြင့္မေပးဘဲ […]

ပရမတၳစကၡဳက်မ္း – (၂)

ဆရာဦးေအာင္ေဇယ်။ ။ ‘သာဓု’သံေတြနဲ႔ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေနပါလားဗ်။
ဆရာေစာ။ ။ ေဟာ .. ဆရာေဇ … ႂကြပါခင္ဗ် .. ႂကြပါ။ လက္မွာလဲ အထုပ္ေတြ မနည္းပါလား။ ကိုခင္ေမာင္ဝင္း .. လွမ္းကူလိုက္ပါအုန္း။
ဇီးကုန္းဦးခင္ေမာင္ဝင္း။ ။ ဆရာေဇတို႔မ်ား စကားသံုး စာသံုးကလဲ တတ္ပါ့ဗ်ား။ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ သာဓုသံေတြတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္ဆိုရင္ သာဓုသံေတြနဲ႔ ဆူညံေနပါလားလို႔ သံုးမိခ်င္ သံုးမိမွာ။
ဆရာဦးေအာင္ေဇယ်။ ။ ကိုခင္ေမာင္ဝင္း .. ဒီဘက္က အထုပ္ေတြ ယူလိုက္ပါဗ်။ ေကာက္ၫွင္းေပါင္းနဲ႔ ဘိတ္(ၿမိတ္) မုန္႔ကုလားမည္းဗ်။ စားၾကဗ်ာ။ ေကာက္ၫွင္းေပါင္းက အိမ္မွာ ေပါင္းတာ။ မုန္႔ကုလားမည္းက ဗမာျပည္က လူၾကံဳပါးေပါ့။
ကဖိုးထိန္။ ။ ဟိုလက္တဘက္က အထုပ္ေတြလဲ လွမ္းလိုက္ပါ ဆရာေဇ။
ဇီးကုန္းဦးခင္ေမာင္ဝင္း။ ။ ဆရာေဇ .. အထုပ္ေတြကလဲ […]

ဒုလႅဘတရားေတာ္-ေ႐ႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

ဘုန္းႀကီး ဒီအေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ လာရင္း ရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ သာသနာျပဳေနၾကတဲ့ ဆရာေတာ္ေတြလဲ အားေပးရင္း ဒကာ ဒကာမေတြကိုလည္း ခ်ီးေျမႇာက္ရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒကာ ဒကာမမ်ား ကံေကာင္းၾကတယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က မိမိတို႔အမ်ိဳးသားျဖစ္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ေရာက္လာေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ သာသနာေရာက္လာတာ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဘုရားပြင့္ေနတုန္းပဲလို႔ ဘုန္းႀကီးက ဆိုခ်င္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ဘုရားပြင့္ေနတုန္းပဲလို႔ဆိုေတာ့ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိတုန္းက ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳခါနီးမွာ အရွင္အာနႏၵာကို အမိန္႔ရွိသြားတာ ရွိတယ္။
“ေယာ ေခါ အာနႏၵာ၊ မယာဓေမၼာစ ဝိနိေယာစ ေဒသိေတာ ပညေတၱာ ေသာ ေဝါ မမေစၥန သတၱာ”“အာနႏၵာ၊ ငါဘုရား ၄၅-ဝါ ကာလပတ္လံုး အသက္ရွည္သမွ် ေဟာေျပာခဲ့တဲ့ နတ္႐ြာ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း […]

သက္ေတာ္ရွည္ ေ႐ႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

“ေ႐ႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး နယူးေယာက္ျမိဳ႕ ေလာကခ်မ္းသာဘုရားေက်ာင္းသို႔ ႂကြေရာက္ အပူေဇာ္ခံမည္”ဟူေသာ သတင္းကို ႐ုတ္တရက္ ၾကားသိလိုက္ရေသာအခါ အလြန္အက်ဴး အထူးပင္ အ့ံၾသဝမ္းသာ ျဖစ္မိရပါသည္။ မွန္ပါသည္။ သက္ေတာ္ (၁၀၀)ရွိ မေထရ္ျမတ္ႀကီး၏ ‘ကမ႓ာလွည့္သာသနာျပဳခရီး’မွာ ထူးထူးျခားျခား စံတင္ဖြယ္ျဖစ္၍ အံ့ၾသထိုက္လွေပေတာ့သည္။ ‘ကမ႓ာ့သက္ရွည္ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္’ တဦးအေနျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ရမည္ ထင္ပါသည္။ ဝမ္းသာရျခင္းအေၾကာင္းမွာမူကား အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာတိုင္းဖြား တကာ တကာမမ်ားတို႔ ႐ႊင္လန္းအားရ ဖူးေျမာ္ကန္ေတာ့ခြင့္ ရၾကမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ဤကဲ့သို႔ သက္ေတာ္ႀကီးျမင့္ျခင္း ဝယဝုဒၶိဂုဏ္၊ သီလ သမာဓိ ပညာ ႀကီးျမတ္ေတာ္မူျခင္း ဂုဏဝုဒၶိဂုဏ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သက္ေတာ္ရွည္ အရွင္ျမတ္ႀကီး ႂကြေရာက္ အပူေဇာ္ခံျခင္းမွာ အေမရိကန္ေရာက္ တကာ တကာမတို႔၏ ႀကီးမားေသာ ဘုန္းကံႏွင့္ ျဖဴစင္ေသာ ေစတနာ သဒၶါတရားတို႔၏ အစြမ္းသတၱိေၾကာင့္ဟုဆိုေသာ္ […]

ပရမတၳစကၡဳက်မ္း

ဇီးကုန္းဦးခင္ေမာင္ဝင္း။ ။ ေဟာ .. ေျပာရင္း ဆိုရင္း လာပါၿပီဗ်ာ။
ဆရာေစာ။ ။ ေမွ်ာ္တုန္းေမွ်ာ္ဆဲ သူလဲေရာက္လာ ဆိုသလိုပဲ။ ကဲ .. လာဗ်ာ ကဖိုးထိန္ .. ဒီမွာ ထိုင္။
ကဖိုးထိန္။ ။ ညက ေတာ္႐ုံနဲ႔ အိပ္မရဘူးဗ်ာ။ ဒါနဲ႔ စာဖတ္ .. တရားထိုင္လိုက္တာ မနက္ ၄-နာရီေလာက္မွပဲ အိပ္ျဖစ္ေတာ့တယ္။
ဇီးကုန္းဦးခင္ေမာင္ဝင္း။ ။ ဒါေပါ့ဗ် .. အသက္က စကားေျပာလာတယ္ ဆိုတာ။ အအိပ္အေနလဲ နည္းလာရမယ္၊ မ်က္စိရင္လဲ မႈန္လာရမယ္၊ နားရင္လဲ ေလးလာရမယ္။ သတိေပးလာတဲ့ ဒီသဘာဝကို အသိရွိရွိနဲ႔ အသံုးခ်တတ္ဖို႔ေတာ့ လိုသေပါ့ဗ်ာ။
ဆရာေစာ။ ။ ရွင္းစမ္းပါအုန္းဗ်။ အသိရွိရွိနဲ႔ အသံုးခ်တတ္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာေလးကို။ ကဲ .. ကဖိုးထိန္ေရာ ဘာေသာက္မလဲ၊ […]

စံေက်ာင္းဆရာေတာ္ (၁၂၃၅-၁၃၀၉)

ေ႐ႊက်င္နိကာယတြဲဘက္သာသနာပိုင္
စံေက်ာင္းဆရာေတာ္သည္ ၁၂၃၅-ခုႏွစ္ တေပါင္းလဆန္း (၁၀)ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ေက်ာက္တန္း႐ြာေန ဦးေအာင္လွ-ေဒၚေအာင္တို႔မွ ဖြားျမင္ေသာ သားရတနာျဖစ္သည္။ငယ္မည္မွာ ‘ေမာင္ဉာဏ္’ ျဖစ္သည္။
အသက္ (၁၇)ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ မိဘႏွစ္ပါးႏွင့္ အစ္ကိုႀကီး ဦးဉာဏ္ပြင့္-ေဒၚပိုတို႔၏ ပစၥယာႏုဂၢဟကို ခံယူကာ ရွင္သာမေဏအျဖစ္သို႔ ေရာက္သည္။ဘြဲ႕မွာ ‘အရွင္ဝါယာမ’ ျဖစ္သည္။
၁၂၅၅-ခုႏွစ္ ပထမဝါဆိုလဆန္း (၁၃)ရက္၊ အဂၤါေန႔ညေန ၃-နာရီအခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ေက်ာင္းေတာ္ရာေ႐ႊက်င္တိုက္ ခ႑သိမ္၌ ေက်ာင္းေတာ္ရာ ေ႐ႊက်င္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကို ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ မိဘႏွစ္ပါး၏ ပစၥယာႏုဂၢဟကို ခံယူကာ ျမင့္ျမတ္ေသာ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္သည္။
၁၂၇၅-ခုႏွစ္၌ ေက်ာင္းေတာ္ရာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ‘စံေက်ာင္းတိုက္အုပ္ဆရာေတာ္’ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ခ်ီးေျမႇာက္မႈ၊ ေ႐ႊဟသၤာေတာရတိုက္ကို လႊဲအပ္မႈတို႔ကို ခံယူရသည္။
၁၂၉၉-ခုႏွစ္၌ ‘အဂၢမဟာပ႑ိတ’ ဘြဲ႕တံဆိပ္ကို ခံယူရသည္။
၁၃၀၈-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလဆန္း (၁၅)ရက္ေန႔၌ ‘ေ႐ႊက်င္နိကာယဥပဥကၠဌမဟာနာယက’အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းကို ခံယူရသည္။
အလကၤာနိႆယ၊ ေစတိယဝိနိၧယ၊ […]

ဆရာ့စကား

မိတ္ေဆြျဖစ္သူတဦးက လာမည့္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ သူတို႔၏ အထက္တန္း အလယ္တန္း ဆရာ ဆရာမမ်ားအား အာစရိယပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာရာ ေကာင္းျမတ္ေသာ ျမန္မာတို႔၏ ႐ိုးရာဓေလ့ေလးျဖစ္၍ ၾကည္ႏူးဝမ္းေျမာက္မိပါသည္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ဟုပင္ ဆိုရမည္လား မသိ။ မိမိ၏စာအုပ္မ်ားကို ရွင္းလင္းေနစဥ္ စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုး ေ႐ႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ‘အေမရိကန္ ခရီးသြား မွတ္တမ္း’ စာအုပ္ကို ေတြ႕ရွိၿပီး ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒတခုတြင္ ဆရာ့စကား ဆရာ့အဆံုးအမအေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေဟာၾကားထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
သက္ေတာ္ရွည္ ေ႐ႊဟသၤာဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ၁၉၉၂-ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ျပည္သို႔ ႂကြေရာက္လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာျပည္သို႔ ျပန္မႂကြမီ ဒကာျဖစ္သူ ဦးတင္ထြန္း၏ေနအိမ္ ယာယီစံေက်ာင္းတြင္ ဦးတင္ထြန္းမိသားစုအား အႏုဂါမိကတရားေတာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူ၍ ေရစက္ခ် ဆံုးမၾသဝါဒကထာ ႁမြက္ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
ထိုၾသဝါဒကထာတြင္ ရွိခိုးကန္ေတာ့ျခင္း၏ ေက်းဇူး၊ ဘုရား တရား သံဃာ […]

‘အလင္းမိခင္’ သို႔မဟုတ္ ‘ဒီပ’ရဲ႕ေမေမ (၂)

ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အသိဖလွယ္ေသာ စကားဝိုင္းတခုတြင္ မိတ္ေဆြတဦးမွ ‘ဒီပ,မာ’အေၾကာင္း စာအုပ္ ၫႊန္းဆိုသျဖင့္ မွာယူ ဖတ္႐ႈျဖစ္သည္။ေရးသား ျပဳစုသူမွာ ‘ေအမီရွမစ္’ ျဖစ္သည္။
‘ေအမီ’မွာ အသက္ ၁၉-ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ ‘ဟာမင္ဟက္ဆီ’၏ ‘သိဒၶတၳ’စာအုပ္ကို ၄-ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ဖတ္႐ႈခဲ့ၿပီး ဆင္းရဲဒုကၡမွ လြတ္ေျမာက္လိုခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ကမၼ႒ာန္းနည္းျပဆရာမ်ားအျဖစ္ ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္ ေယာက္်ားပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ ေတြ႕ရေလ့ရွိသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး ကမၼ႒ာန္းနည္းျပဆရာ တဦးဦးကို စံျပဳရန္ ရွာေဖြေနခဲ့သည္။
၁၉၈၉-ခုႏွစ္တြင္ ဘာရီ၌ ၃-လ တရားစခန္း ဝင္ျဖစ္ရာ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာ ကမၼ႒ာန္းဆရာမ်ား၏ ဓာတ္ပံုမ်ားအနက္ ‘ဒီပ,မာ’၏ ဓာတ္ပံုကို ျမင္ၿပီး ‘ဒီပ,မာ’၏အေၾကာင္း ၾကားသိခဲ့ရာမွ စံျပ အမ်ိဳးသမီး ကမၼ႒ာန္းနည္းျပဆရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ထိုအခ်ိန္တြင္ ‘ဒီပ,မာ’ကြယ္လြန္ၿပီး ၂-ပတ္မွ်သာ ရွိေသးသည္။သံုးလတရားစခန္းၿပီးေသာအခါ ‘ဂ်ိဳးဇက္ဂုိးလ္စတိန္း’ႏွင့္ ေတြ႕ၿပီး ‘ဒီပ,မာ’အေၾကာင္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိခ်င္သျဖင့္ ‘ဒီပ,မာ’အေၾကာင္း စာအုပ္ေရးသားမည့္သူ […]

သီတင္းကၽြတ္ႏွင့္ ပဝါရဏာပြဲ – အရွင္မေဟာသဓပ႑ိတ

ေရွးအေခၚ ‘သန္တူလ’၊ ယခုအေခၚ ‘သီတင္းကၽြတ္လ’တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ေသာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။ေ႐ွးမင္းမ်ားလက္ထက္မွ ယေန႔တိုင္ ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ရာ ‘ျမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈတရပ္’ အေနျဖင့္ တည္ရွိေနေပေတာ့သည္။
တာဝတႎသာပြဲ ေခၚ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ
ဤသီတင္းကၽြတ္လတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္သုိ႔ တဝါတြင္းလံုး ႂကြေရာက္၍ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ခ်ီးျမႇင့္ရာမွ ‘သကၤႆျမိဳ႕ေတာ္’သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ သကၤႆျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္မူလာခ်ိန္မွာ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ည ေမွာင္ရီပ်ိုဳးစအခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတို႔သည္ ဆီမီးထိန္ထိန္ ၫွိထြန္း၍ ဗုဒၶျမတ္စြာကို လိႈက္လွဲဝမ္းသာ ၾကိဳဆို ဦးၫြတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝဲယာ ေငြေစာင္းတန္း ေ႐ႊေစာင္းတန္းတို႔မွ နတ္ေဒဝတာမ်ား ျခံရံလ်က္ အလယ္ ပတၱျမားေစာင္းတန္းမွ ဆင္းသက္ေတာ္မူလာခဲ့ေလသည္။ ဤတာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ ျပန္ႂကြလာပံုကို ရည္မွန္း၍ ‘တာဝတႎသာပြဲ’ ေခၚ ‘မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ’ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔ […]